گزارشی از تقلب و گرانی بازار ادویه
کمبود ادویه اصیل، عطاری‌ها و مصرف‌کنندگان را در شرایطی سخت قرار داده و بازار را بی‌ثبات کرده است
هفت صبح| بازار ادویه در ایران این‌روزها پر از حرف و حدیث است. زردچوبه‌هایی که رنگشان طبیعی نیست، فلفل‌هایی که به سختی طعم اصلی دارند و زیره‌ای که قیمتش هر روز بالاتر می‌رود، حال و هوای خرید ادویه را برای مصرف‌کننده و عطاری‌ها دشوار کرده است. سراغ عطاری‌ها و بازار عمده فروشی رفتیم تا ببینیم پشت پرده چه خبر است.
بازار ادویه امروز ترکیبی است از نوسان قیمت، کمبود و تقلب. زردچوبه، فلفل، زیره و گلپر هر کدام داستانی دارند و مصرف‌کننده و فروشنده هر دو درگیر فهمیدن کیفیت واقعی محصول هستند. وقتی بسته‌بندی به‌تنهایی معیار نمی‌شود و عطر و رنگ واقعی را نمی‌توان دید، خرید ادویه تبدیل به یک معمای روزانه شده است.
رنگ دروغین در قفسه‌ها
وقتی به یک عطاری بزرگ در جنوب تهران سر زدیم، صاحب مغازه گفت: « پیدا کردن زردچوبه‌های اصلی هندی یا ایرانی سخت شده. بعضی‌ها رنگ‌دهی شده‌اند و فقط ظاهرشان زرد و خوش‌رنگ است، اما بو و عطر اصلی را ندارند.»قیمت زردچوبه‌های قلم هندی در بازار عمده‌فروشی حدود ۲۲۵ هزار تومان برای هر کیلوگرم است، در حالی که زردچوبه‌های رنگ‌شده و کم‌کیفیت و بعضا سنواتی و تاریخ گذشته، گاهی تا نصف این قیمت هم فروخته می‌شوند. مشتریان وقتی در خانه از رنگ و عطر زردچوبه ناراضی‌اند، نمی‌دانند آیا محصولی که خریدند اصیل بوده یا نه.
وقتی مزه از دست می‌رود
پودر فلفل سیاه و قرمز هم با چالش روبه‌روست. عطاری‌ها می‌گویند بعضی فروشندگان فلفل را با پوست یا افزودنی‌های ارزان قاطی می‌کنند تا وزن بیشتری بفروشند. قیمت فلفل سیاه ممتاز در عمده فروشی حدود 800 هزار تومان برای هر کیلوگرم است و فلفل تقلبی می‌تواند تا نصف این مقدار فروخته شود. برخی مشتریان گزارش داده‌اند که بعد از استفاده، فلفل طعم و عطر واقعی ندارد و مجبورند چند برابر مصرف کنند تا همان تاثیر را روی غذا بگذارند.
ادویه‌ای که طلا شد
زیره سبز این روزها یکی از گران‌ترین ادویه‌های بازار است. قیمت هر کیلوگرم زیره سبز اعلا در بازار عمده تهران، مشهد و اصفهان حدود 420 هزار تومان است، در حالی که زیره سورت‌شده کمی ارزان‌تر، حدود 340 هزار تومان برای هر کیلوگرم فروخته می‌شود. عطاری‌ها از کمبود و افزایش تقاضا می‌گویند و این باعث شده مصرف‌کننده برای تهیه یک بسته کوچک هم هزینه بالایی پرداخت کند.
ادویه‌ای نایاب و گران
این روزها پودر گلپر هم کمیاب شده است. عطاری‌ها گزارش می‌دهند که موجودی محدود شده و قیمت بسته‌های کوچک گاهی تا دو برابر افزایش یافته است. بعضی فروشندگان گلپر درجه دو با کیفیت پایین‌تر عرضه می‌کنند و مشتریان اغلب متوجه تفاوت نمی‌شوند.
بسته‌بندی‌ها و تقلب‌ها
در بازار عمده و خرده، بسته‌بندی‌ها گاهی نشان‌دهنده کیفیت واقعی نیستند. بعضی از محصولات «خالص» برچسب خورده‌اند اما ترکیبی از ادویه ضعیف، نشاسته و رنگ مصنوعی دارند. حتی فروشندگان می‌گویند بعضی زردچوبه‌ها و فلفل‌ها وزنشان کمتر از مقدار درج شده است تا سود فروشنده بالاتر برود. بسته‌های کوچک ۷۵گرمی به جای ۱۰۰ گرم، نمونه‌ای از این تغییر وزن هستند.
روایت خریداران
یک مشتری خانگی می‌گوید: «دیگر نمی‌دانیم چه چیزی بخریم. زردچوبه‌ای که می‌خرم رنگش عالی است اما وقتی داخل غذا می‌ریزم، بوی اصلی را ندارد.» مشتری دیگری می‌گوید: «زیره سبز که همیشه ارزان بود، حالا مثل طلا شده و بسته کوچکش هم، قیمت زیادی دارد. مجبورم برای پخت بعضی غذاها مقدار کمتر استفاده کنم.»
روایت عطاری‌ها
صاحب یک عطاری در بازار مرکزی تهران می‌گوید: «واردات ادویه گران شده و تامین‌کننده‌ها هم محدود شده‌اند. مجبوریم به ترکیب‌های جایگزین روی بیاوریم. مشتری هم وقتی می‌بیند قیمت بالاست، توقع دارد کیفیت بالاتر باشد، ولی همیشه این‌طور نیست.» عطاری دیگری در غرب تهران می‌گوید: «مشتریان وقتی زردچوبه رنگی و فلفل کم‌بو می‌بینند، ناراضی‌اند. ما هم مجبوریم توضیح دهیم که بعضی ادویه‌ها وارداتی هستند و کیفیت‌شان بسته به هر محموله و گاهی توقف طولانی در مسیر تجاری و گمرکی، متفاوت است.»
