علت اختلاف اخیر ایران و جمهوری آذربایجان چیست؟
همسایه شمالی دلخور است یا حداقل خودش چنین تصوری دارد و برخلاف آنچه در تمام سال‌های گذشته اتفاق افتاده، به‌شکلی غیردیپلماتیک این دلخوری را با وجود روابط صمیمانه بین دو کشور، در گفتگو با یک رسانه خبری منتقل کرده است. البته بعضی سیاستمداران درجه دو آذربایجان هم در این‌مدت بی‌ادبانه حرف زده‌اند اما ایران خویشتنداری می‌کند و شاید حتی بزرگواری… دلیل اختلافات اخیر بین ایران و آذربایجان چیست؟
عصر ایران در این‌باره می‌نویسد: ظرف هفته های گذشته دریافت عوارض از کامیون های ایرانی عازم ارمنستان از سوی دولت آذربایجان سبب اختلافاتی بین دو کشور همسایه شده است. دولت آذربایجان پس از پیروزی در جنگ سال گذشته بر سر کنترل منطقه قره باغ، بخشی از جاده مواصلاتی بین ایران و ارمنستان را تحت کنترل درآورده است و از چند هفته پیش در همین بخش اقدام به استقرار گشت های پلیس و دریافت عوارض از کامیون های ایرانی عازم ارمنستان می کند.
برای هر کامیون عبوری ایرانی ۱۳۰ دلار عوارض هنگام رفت و ۱۳۰ دلار نیز هنگام برگشت گرفته می شود و بسته به نوع محموله و بزرگ بودن کامیون ها عوارض دریافتی حتی بیشتر است. حتی دولت باکو اقدام به بازداشت ۲ راننده ایرانی به خاطر عدم پرداخت عوارض کرده است.
در نقشه زیر قسمتی که در کادر قرمز آمده نقطه اصلی اختلاف بین ایران و جمهوری آذربایجان است. این منطقه پیش از جنگ سال گذشته در کنترل ارمنستان بوده و حالا به کنترل نیروهای آذربایجان درآمده است.
این قسمت که بیش از ۲۰ کیلومتر است بخشی از کریدور ارتباطی شمال - جنوب ایران به منطقه قفقاز و خاک ارمنستان است.
مسیر جاده ای " کاپان" به گوریس" که ۸۰ کیلومتر است و بیش از ۲۰ کیلومتر آن پس از جنگ پارسال به کنترل نیروهای آذربایجان درآمده است و "الهام علی اف" رییس جمهوری آذربایجان ۲ روز پیش در مصاحبه ای دریافت عوارض از کامیون های ایرانی را در راستای حق حاکمیتی کشورش بر این منطقه دانسته است.
البته ایران و ارمنستان برای خلاصی از مزاحمت های دولت آذربایجان یک مسیر جایگزین دارند که هنوز تکمیل نشده و در صورت تکمیل عملیات احداث این مسیر، نیازی به عبور کامیون های ایرانی از مسیر کاپان - گوریس نخواهد ماند.
مسیر جایگزین به دلیل کوهستانی بودن و نیاز به احداث یک تونل چند کیلومتری برای تکمیل، نیاز به سرمایه گذاری چند صد میلیون دلاری دارد.
منابع دولت ارمنستان البته مدعی اند این مسیر جایگزین را تا پایان پاییز امسال افتتاح خواهند کرد، اما کوهستانی بودن مسیر و نیاز به احداث تونلی پرهزینه تکمیل نهایی آن را در آینده نزدیک با توجه به امکانات مالی و فنی دولت ارمنستان، با تردیدهایی مواجه کرده است.
