۱۲چهره جنجالی سینمای ایران در سال ۹۹
روزنامه هفت صبح، احمد رنجبر | از سالی که سینمای ایران نیمه تعطیل بود، انتظار میرود حاشیهها در قیاس با سالهای پیش کمتر باشد! در عمل اما سال ۱۳۹۹ از نظر جنجال و اتفاقهای فرامتن کم از سالیان گذشته ندارد. در پرونده امروز ابتدا درباره ۱۲ چهره که خواسته یا ناخواسته نامشان با جنجال گره خورده است، نوشتهایم. در ستون پایین هم ۸ اتفاق پر سر و صدا مرور شده. تا این جای سال برخی نامها و چهرههای دیگر نیز جزو فهرست جنجالی سینمای ایران هستند.
شاخصترین آنها بهرام بیضایی است که چند اظهارنظر خاص داشته. از جمله این که گفته بود:«دوران شاه سانسور بود اما مبالغه در مورد سانسور در آن موقع غیرواقعی است. مشکل آن زمان یک سینمای تجاری بزرگ بود که خیلی اجازه جولان به سینمای فرهنگی نمیداد. ولی این آیا تقصیر دولت است؟ حالا فقط رقاصه در سینما نیست. ولی برگشتند به همان سینمای تجاری. همان عاطفهها و احساسات و ملودرامها، فقط کمی خوشساختتر که این خوش ساختی هم مال زمانه است و الان همه فیلمها در دنیا خوشساختتر شدند.»
نام فرشته حسینی بازیگر افغانستانی سینمای ایران هم مدتها سر زبانها بود. او در پاسخ به سوال مغرضانه مجری شبکه طلوع افغانستان از ایرانیها تعریف کرد و محبوبیتش میان مخاطبان دو چندان شد. برخی چهرهها نیز میتوانستند در این فهرست باشند، مثل اکبر عبدی که دو مصاحبه پر سر و صدا داشت.
*** ناصر تقوایی / نویسنده و کارگردان
حاشیهها چه بود؟ در تیرماه امسال احمد طالبینژاد (منتقد باسابقه سینما) به مناسبت تولد ناصر تقوایی یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت. او به شرایط سالهای اخیر تقوایی اشاره کرد و طعنهای به اطرافیان زد: «ناصر تقوایی الان هیچ کاری نمیکند مگر اینکه اطرافیانش مدعی باشند او مینویسد، بله او سالهاست که مینویسد اما برای کشوی میز و نوشتههایش را انبار میکند. سالهاست که تقوایی حتی تدریس هم نمیکند و شاگردان و مشتاقانش را از این نعمت بزرگ محروم کرده است. اما پرسش اینجاست که چه کسی مانع تدریس او شد؟ آنکس که موردنظر من است خودش میداند چرایش را از خود او بپرسید.»
چه واکنشهایی به دنبال داشت؟ مجید ناظمی، وکیل ناصر تقوایی، چند هفته بعد از این یادداشت، متنی در اختیار هفت صبح گذاشت و پاسخ طالبینژاد را داد: «درحالحاضر بنا به تصمیم پزشکان متخصص، ایشان نیاز به آرامش دارند. اخیرا مطالبی نامربوط درخصوص حال آقای تقوایی بیان شده که این مطالب از مصادیق بارز پیگرد قانونی و قضائی است و این حق را برای جناب تقوایی و همسر هماندیش و همرنج محترمشان خانم مرضیه وفامهر محفوظ میدارد که اقدام قانونی کنند.»
سرانجام چه شد؟ احمد طالبینژاد یادداشتی کوتاه نوشت تا جدل ادامه نیابد: «از اعماق وجودم آرزو میکنم فرمایشات جناب وکیل درست باشد و ناصر تقوایی را هرچه زودتر پشت دوربین
ببینیم.»
*** عباس کیارستمی / نویسنده و کارگردان
حاشیهها چه بود؟ در فاصلهای نهچندان طولانی، نام عباس کیارستمی به دلیل دو حاشیه وارد رسانهها شد. ابتدا جدال احمد و بهمن کیارستمی بر سر انتشار کتابی از پدر جنجال بهپا کرد و بعد از آن ادعاهای مانیا اکبری نام عباس کیارستمی را سر زبانها انداخت. کمی بعد از انتشار کتاب «من خانهم»، احمد کیارستمی انتشار نامههای خصوصی پدرش در قالب یک کتاب را نقض حریم خصوصی دانست و خبر از پیگیری حقوقی این اقدام غیرقانونی داد. بهمن کیارستمی هم با خبرگزاری ایبنا مصاحبهای انجام داد و گفت: «این موضوع در حقیقت یک مسئله خانوادگی به حساب میآید که به وادی نشر و رسانه کشیده شده که اتفاق اشتباهی بوده است.»
چه واکنشهایی به دنبال داشت؟ بعد از مجادله فرزندان کیارستمی، تحلیلهای مختلفی شکل گرفت. محمودرضا بهمنپور، مدیر انتشارات نظر، در گفتوگو با ایرنا پلاس اینطور گفت که کسی نمیتواند حق احمد کیارستمی را برای شکایت از ناشر سلب کند. بااینحال تاکید کرد: «اینکه بخشی از خانواده او اجازه هیچ فعالیتی در ارتباط با این فرد را نمیدهند که میراث ملی ما و مانند بخشی از خاک ایران است و باید از آن حفظ و نگهداری کنیم، تأسفآور است.»
سرانجام چه شد؟ فعلا سروصدا درباره کتاب کیارستمی خوابیده است. مانیا اکبری، بازیگر فیلم «ده» هم دوبار علیه این فیلمساز فقید ادعاهایی مطرح کرده و پاسخهایی شنیده.
*** پرویز پرستویی / بازیگر
حاشیهها چه بود؟ وقتی توی گوگل جمله «انتقاد پرویز پرستویی از» را جستوجو میکنیم نتیجه جالبی به دست میآید. نام ۱۰ نفر در پیشنهاد سرچ گوگل پشتسر هم قرار میگیرند. این بخشی از نقدهایی است که پرستویی به آدمهای مختلف دارد. او در صفحه اینستاگرام خود هم به مسائل مختلف میپردازد و به همین خاطر زیاد نامش در رسانهها دیده میشود. درباره حاشیه پرستویی پیشتر اشاره کردیم که شاخصترین آنها در سال ۹۹ انتقاد دوباره از مسعود فراستی، واکنش به رفتار سحر قریشی، انتقاد از مسئولان دهه ۶۰ بهخاطر شلاق خوردن عباس قادری و … بوده است.
چه واکنشهایی به دنبال داشت؟ فراستی سال پیش در برنامه هفت مخاطبان «مطرب» را لمپن خطاب کرده بود. پرستویی در اکران خصوصی فیلم پاسخ او را داد که بازتاب رسانهای گستردهای داشت. اینبار دلیل پیش کشیدن یک دعوای قدیمی چه بود؟ حاشیه دیگر پرستویی پاسخی است که به قریشی داد. کمی بعد از اینکه ویدئوی مواجهه سحر قریشی با یک پاکبان وایرال شد، پرستویی جزو اولین کسانی بود که موضع گرفت: «وقتی این صحنه رو از خانم قریشی دیدم خیلی حالم
بد شد…».
سرانجام چه شد؟ فراستی ساکت ماند، اما برخی بازیگران و خود قریشی پاسخ پرستویی را دادند… پرستویی امسال بهخاطر سریال «همگناه» هم در معرض نظرها و قضاوت مخاطبان بود.
*** لیلا حاتمی / بازیگر
حاشیهها چه بود؟ زمزمههای همکاری با ترنس مالیک و نیز مصاحبه صادقانه او با مجله فیلم دو اتفاقی است که تا مدتها نام لیلا حاتمی را سر زبانها انداخت. مرداد ماه خبری مهیج به رسانهها راه یافت: «لیلا حاتمی در فیلم جدید ترنس مالیک کارگردان «درخت زندگی» و برنده نخل طلای جشنواره کن بازی میکند.» نخستین بار این خبر در «آرتتاکس» منتشر شد که آژانس بازیگر adequate در فهرست کارهای سینمایی لیلا حاتمی عنوان فیلم ترنس مالیک را بدون هیچ توضیحی اضافه کرده است.
خیلی زود گمانه زنیها شروع شد و بر اساس نشانهها این نتیجه بهدست آمد که لیلا حاتمی در فیلم جدید ترنس مالیک یعنی «آخرین سیاره» که به زندگی حضرت عیسی مسیح (ع) میپردازد، نقش مریم مجدلیه را بازی خواهد کرد. با خبری که خبرگزاری ایسنا منتشر کرد پازل تکمیل شد. این رسانه و چند رسانه دیگر از اضافه شدن نام لیلا حاتمی به فهرست بازیگران «آخرین سیاره» در IMDB خبر دادند.
چه واکنشهایی به دنبال داشت؟ رسانهها و کاربران فضای مجازی از انتخاب لیلا حاتمی برای بازی در نقش مریم مجدلیه به عنوان اتفاقی ویژه یاد کردند. حاتمی بازیگر توانمندی است که با اکثر فیلمسازان شاخص ایران همکاری داشته و حالا وقت آن رسیده این تجربه را در عرصه جهانی تکمیل کند.
سرانجام چه شد؟ لیلا حاتمی واکنشی نشان نداد؛ خبر هم عجالتا تکذیب شده است.
*** محمدرضا فروتن / بازیگر
حاشیهها چه بود؟ نیمه شهریور یکی از فعالان رسانهای خبری منتشر کرد و مدعی شد تغییر جنسیت محمدرضا فروتن صحت دارد.
چه واکنشهایی به دنبال داشت؟ ۲۴ ساعت بعد از انتشار شایعه، محمدرضا فروتن در صفحه اینستاگرام خود آن را تکذیب کرد: «خبری که شب گذشته در مورد من در شبکههای اجتماعی و رسانههای جمعی منتشر شده است، دروغ و به دور از حقیقت است ازاینرو خبر منتشرشده را تکذیب میکنم. حق پیگیری و شکایت از رسانهها و اشخاصی که چنین اطلاعات نادرستی را بدون هرگونه تحقیق و کاوش در سطح جامعه منتشر میکنند برای خویش محفوظ میدانم». همزمان بحثی جدی میان اهالی رسانه شکل گرفت که آیا میتوان یک خبر را بر اساس «شنیده» منتشر
کرد.
سرانجام چه شد؟ از چهارشنبه اخیر فیلم جدید محمدرضا فروتن به اسم «آقای سانسور» اکران عمومی شده است. فروتن سال پیش در این فیلم بازی کرده بود. با توجه به شرایط کرونا استقبال از فیلمها کم شده و «آقای سانسور» هم فروش چندانی نداشته است. ضمن آنکه در سالهای اخیر نام محمدرضا فروتن متضمن گیشهها نبوده. از آنسو یکی از رسانهها نوشته بعد از شایعه اخیر، حدود ۱۲۰ هزار نفر به تعداد دنبالکنندههای صفحه اینستاگرام او اضافه شد. این در حالی بود که فروتن طی ۷ سال عضویت در اینستاگرامش ۲۵۳ هزار کاربر جذب کرده بود.
*** نوید محمدزاده / بازیگر
حاشیهها چه بود؟ آنچه بیش از همه نام نوید محمدزاده را در کانون توجه قرار داد، حضور در عرصه تبلیغات است. این بازیگر در سال ۹۹ در کنار برند دو محصول دیده
شد.
چه واکنشهایی به دنبال داشت: نوید محمدزاده از جمله بازیگران گزیدهکاری است که با چشمان کاملا باز پیشنهادها را پاسخ گفته. این میزان دقت و وسواس از او شمایلی ساخته که وقتی تصویرش کنار یک محصول دیده میشود، نوعی شوک به همراه دارد. همین سابقه است که باعث شد منتقدی مثل مسعود فراستی یا بازیگری چون داریوش ارجمند از محمدزاده بهخاطر این انتخاب انتقاد کنند. درعوض برخی چنین انتخابی را طبیعی و حق یک بازیگر دانستند. این دوقطبی تا مدتها در فضای رسانه و مجازی ادامه داشت.
سرانجام چه شد؟ نوید محمدزاده که غالبا نسبت به انتقادها سکوت پیشه میکند، اینبار در مقام پاسخ برآمد و اینطور توضیح داد: «وقتی سنوسالت میرود بالا باید حواست باشد که خودت را به هرجایی نفروشی. من کاری کردم که رابرت دنیرو هم انجام داده. خیلیها تبلیغ کردند، چرا فقط درباره من این حرفها زده شد؟ همین عطر من را افراد دیگر هم بیرون دادند، هیچ حرفی زده نشد. چرا فقط دنبال این هستیم که آدمها را بکوبیم؟! قطعا آدمها من را با تبلیغاتم به یاد نمیآورند. چون من میدانم چه فیلمهایی را دارم بازی میکنم.»
*** نرگس آبیار / نویسنده و کارگردان
حاشیهها چه بود؟ تیرماه امسال آکادمیاسکار ۸۱۹ هنرمند از ۶۸ کشور مختلف را به عضویت خود درآورد که نرگس آبیار نویسنده و کارگردان ایرانی هم در جمع آنها دیده میشد. در اتفاقی عجیب اما خیلی زود یک کمپین علیه آبیار در فضای مجازی راه افتاد که خواستار صرف نظر اسکار از انتخاب او بود! در این کمپین از توصیفهایی مثل «فیلمساز حکومتی» برای خانم آبیار استفاده میشد!
چه واکنشهایی به دنبال داشت: بلافاصله بعد از سلسله واکنشها علیه نرگس آبیار، یک پویش در حمایت از این کارگردان به راه افتاد. خیلیها در فضای مجازی از نرگس آبیار تقدیر کردند و برای انتخاب او به عنوان عضو آکادمیعلوم و هنرهای سینما تبریک گفتند. به گفته آنها آبیار بهترین کارگردان زن نسل جدید سینمای ایران است و عضویت در اسکار تداوم منطقی رشد او محسوب میشود.
سرانجام چه شد؟ بعد از چند روز سر و صداها خوابید. نرگس آبیار امسال مشغول فیلم تازه خود یعنی «ابلق» بود. این فیلم از اواخر اردیبهشت جلوی دوربین رفت و حالا آبیار این روزها مراحل فنیاش را انجام میدهد. اگر جشنواره فجر برگزار شود، نخستین اکران «ابلق» در این جشنواره خواهد بود. گفته میشود فیلم جدید ابلق داستانی خانوادگی دارد. این فیلم در شمال تهران فیلمبرداری شده است و بهرام رادان، الناز شاکردوست، هوتن شکیبا و گلاره عباسی از جمله بازیگران آن هستند.
*** حامد بهداد / بازیگر
حاشیهها چه بود؟ در جشن تجلیل از افتخار آفرینان سینمای ایران که در روز سینما برگزار شد، حامد بهداد بعد از گرفتن جایزه، نقدی به شرایط اجتماعی وارد کرد. او خواستار آزادی زندانیان سیاسی شد و از مسئولان خواست جلوی اعدام نوید افکاری را بگیرند: «امیدوارم صدایم به گوش تکتک مسئولان برسد. بههرحال برادران و خویشاوندان ما پیش شما امانت هستند. حرف دل ما و صدای ما رو بشنوید و کاری بکنید.»
چه واکنشهایی به دنبال داشت: صحبتهای حامد بهداد با واکنش تند رسانههای اصولگرا مواجه شد. مثلا روزنامه وطن امروز این طور نوشت: « این اظهار نظرها البته در همه موارد اعتراض به فساد و … اتفاق نمیافتد. یعنی وقتی سینمای ایران با پولهای بادآورده، عددهای حقوق بازیگران را چند برابر میکند و بعد مشخص میشود آن پول شبههدار بوده و سرمایهگذار به جرم اختلاس دادگاهی و محاکمه میشود، یک نفر از داخل سینما خواستار برخورد با متهم نمیشود.» واکنش شهره قمر بازیگر سینما و تلویزیون عجیب بود:« بهجای پز روشنفکری، یه الگوی درست باش برای همنسلانت، بعید نیست شما هم مثل دوستمون فردا بگی من جنسیتم زنه و فرداش انکار کنی. مثل طوطی حرفهای منافقین رو غربال نکن. من اگر حاکم بودم قطعاً همهشون رو اعدام
میکردم.»
سرانجام چه شد؟ فعلا سر و صداها خوابیده است. خود جشن ۱۲۰ سالگی سینما هم اعتراضهایی از سوی برخی صنوف که به آن توجه نشد، مواجه بود.
*** پیمان قاسمخانی / فیلمنامهنویس و کارگردان
حاشیهها چه بود؟ آنچه نام پیمان قاسمخانی در شش ماهه اول سال ۹۹ را سر زبانها انداخت، به اکران فیلم دوم او و شایعهها درباره ازدواج مجددش بر میگردد. سال پیش «خوب،بد،جلف ۲؛ ارتش سری» در جشنواره فجر رونمایی شد که واکنشهای مختلفی به همراه داشت. این فیلم در ترکیب اکران نوروز ۹۹ قرار گرفت اما کمی بعد از نمایش، سینماها به دلیل کرونا تعطیل شدند. فروش فیلم در روزهای آغازین معقول بود و از یک میلیارد تومان هم عبور کرد.
در بازگشایی مجدد سینماها «خوب، بد، جلف ۲» روی پرده رفت اما باز هم مخاطبان گسترده به سالنها نرفتند و نقدهای مثبتی هم روی آن نوشته نشد. فروش گیشهای فیلم در مجموع به یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون رسید. فیلم در اکران آنلاین هم حضور داشت. دیگر اتفاقی که نام قاسمخانی را سر زبانها انداخت شایعه ازدواجش با میترا ابراهیمی است. این شایعهها موجب شد تا پیمان قاسمخانی برای مدتی در کانون توجه حاشیهسازان قرار بگیرد به نحویکه حتی ماجرای ازدواج او برای چند روزی ترند هم شد.
چه واکنشهایی به دنبال داشت: پیمان پاسخ شایعات را نداد اما میترا ابراهیمی خبر را تکذیب کرد و دلخوریاش را از شایعهسازان به زبان آورد.
سرانجام چه شد؟ پیمان قاسمخانی مدتی است به عنوان طراح فیلمنامه فصل دوم «هیولا» مشغول فعالیت است. او قصد دارد ادامه «خوب،بد،جلف» را هم در قالب سریال بسازد.
*** کریم آتشی / نویسنده و کارگردان
حاشیهها چه بود؟ ۱۹ شهریور خبری عجیب به رسانهها راه یافت. خبر به قتل همسایه توسط یک کارگردان سینما مربوط بود. ابتدا اسم او به شکل مخفف اعلام شد و بعدا رسانههای رسمی نامش را به طور کامل عنوان کردند. کریم آتشی پس از درگیری بهخاطر اختلافاتی که با همسایه خود در خیابان خواجه نصیر خیابان شریعتی تهران داشت، مرد همسایه را با شلیک گلوله به قتل رساند و پس از آن نیز به همراه تفنگ و مقداری فشنگ در خانهاش اجازه ورود ماموران پلیس به منزلش برای دستگیری را نمیداد تا اینکه پس از گذشت چندساعت از جنایت، ماموران نوپو با استفاده از گاز اشکآور و در یک عملیات ضربتی او را دستگیر و بازداشت
کردند.
چه واکنشهایی به دنبال داشت: طبعا تحلیلها و برداشتها در فضای مجازی قابل استناد نیست چون هر کس از ظن خود نظرش را بیان میکند. در این میان آنچه عجیب بود، یادآوری مدام نام همسر سابق آتشی؛ یعنی مرجانه گلچین است. او سالهاست از آتشی جدا شده اما در خبرهای اخیر نامش در کنار همسر سابق قرار میگرفت! جالب اینجاست که خیلیها اصلا درباره شوهر سابق گلچین چیزی نمیدانستند.
سرانجام چه شد؟ فعلا در بازداشت بهسر میبرد و منتظر رای دادگاه است. در کارنامه کریم آتشی فیلمهایی مثل «پنجاه روز التهاب»، «انتهای قدرت»، «سلام به انتظار»، «متهم»، «نطفه شوم» و … دیده میشود.
*** سحر قریشی / بازیگر
حاشیهها چه بود؟ غالبا نام سحر قریشی با اتفاقات فرامتن پیونده خورده. اینبار او ناخواسته وارد یک بازی شد. در ۲ اردیبهشت ویدئویی دستبهدست چرخید که در آن سحر قریشی با خنده، به سمت رفتگری میرود و به دوستانش میگوید: «لباسم را با او سِت کردهام». پاکبان به این کار او واکنش نشان میدهد و میگوید: «برو خانم» و قریشی به دوستانش میگوید: «همین مونده بود که این به ما بگه برو…».
چه واکنشهایی به دنبال داشت: کاربران فضای مجازی ابتدا با الفاظ و ادبیات مختلف قریشی را نواختند. چندساعت بعد برخی کاربران عقیده داشتند که اتفاقی عجیب رقم نخورده است و صرفا یک شوخی بوده. همزمان مجید فراهانی، عضو شورای شهر تهران اینطور جبهه گرفت: «درصورت عدم عذرخواهی رسمی، به عنوان نماینده مردم قدرشناس تهرانی پیگیر شکایت مدیریت حقوقی شهرداری تهران از خانم سحر قریشی خواهم بود.» بعد نوبت به پرویز پرستویی رسید تا انتقادش را عمومی کند. سام درخشانی هم واکنش تندی به ماجرا نشان داد: «نصف فحشهایی که جامعه هنری میخوره از سر ندونمکاری امثال شماست.»
سرانجام چه شد؟ سحر قریشی متنی بلند در صفحه اینستاگرام خود به اشتراک گذاشت و با ادبیات خود توضیح داد که قصد توهین نداشته است: «با افتخار اعلام میکنم در خانوادهای به دنیا اومدم که از همین قشر بودیم و هیچوقت گذشته خودمو فراموش نمیکنم.» سام درخشانی هم از قریشی عذرخواهی کرد.
*** محمدامین کریمپور / اینفلوئنسر و کارگردان
حاشیهها چه بود؟ اوایل مرداد خبری از سوی سازمان سینمایی منتشر شد که نام محمدامین کریمپور در میان کارگردانهایی که مجوز کارگردانی دریافت کردهاند، هم وجود داشت. کریم پور بهخاطر کلیپهای کوتاه و تبلیغاتی در اینستاگرام به شهرت رسیده است و اصطلاحا جزو اینفلوئنسرهای اینستاگرامی است. او مدتی پیش تصمیم به کارگردانی گرفت و برای فیلمنامه«حکم تجدیدنظر» به نویسندگی و تهیه کنندگی رضا کریمی مجوز گرفت.
چه واکنشهایی به دنبال داشت: این اتفاق واکنشهای تند و تیزی به همراه داشت. خیلی زود فضای مجازی پر شد از وا اسفا گفتن برخی منتقدان. در عین حال عدهای نیز این طور واکنش نشان دادند که چرا قضاوت زود هنگام میکنید، شاید کریمپور کارگردان خوبی شود! هادی حجازی فر از جمله کسانی بود که حجم انتقاد به کریمپور را عجیب دانست: «ضعیف کشی مرام ترسوهاست.» محمدمهدی طباطبایینژاد، معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی هم در گفتوگو با فارس این طور جواب کسانی که به کارنامه کریمپور شبهه وارد کردند را داد: «ایشان کارشناسی ارشد سینما دارد. ۴ نمونه فیلم کوتاه به شورا ارائه داده است که هفت نفر از اعضای شورا به آن رای مثبت دادهاند.»
سرانجام چه شد؟محمدامین کریمپور آماده میشود تا اولین فیلم سینمایی خود را کارگردانی کند.