پیام عجیب شرکت سبدگردان به مشتریانش در بورس
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | «هفت میلیارد تومان پول بیاورید تا از سرمایه‌تان محافظت کنیم»؛این خلاصه پیام عجیب کارگزاری آگاه است. روز چهارشنبه این کارگزاری در پیامی به مشتریانش گفت «نگران ریزش بازار نباشید! شرکت سبدگردان آگاه با سابقه‌ای درخشان و با بهره‌گیری از متخصصان و مدیران سرمایه‌گذاری مجرب، با افتخار مدیریت سرمایه شما را در بازار سرمایه می‌پذیرد.
در حال حاضر حداقل سرمایه لازم برای سبدگردانی آگاه مبلغ هفت میلیارد تومان است.» با این حساب صرفا در حالتی می‌توانید از ریزش بورس نترسید که حداقل هفت میلیارد تومان پول داشته باشید! این اولین بار است که یک شرکت سبدگردانی سراغ ارقام میلیاردی می‌رود. سبدگردان‌ها با پول شما در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند و سود حاصل از این سرمایه‌گذاری با شرایطی خاص بین سرمایه‌گذار و شرکت تقسیم می‌شود.
کسانی که وقت کافی برای تحلیل و بررسی نمادها و معامله سهام در بورس ندارند و از طرف دیگر نمی‌خواهند ارزش سرمایه بزرگشان از بین برود، می‌توانند روی شرکت‌های سبدگردانی حساب باز کنند. شرکت‌ها کار مدیریت پرتفو را برعهده می‌گیرند. طوری که با پول شما سهام خرید و فروش می‌کنند. تفاوتشان با صندوق سرمایه‌گذاری در آنجاست که مالکیت سهام در اختیار خود مشتری خواهد بود و او می‌تواند از طریق پنل معاملات سبدگردان موجودی سهام خود را مشاهده کند.
در پایان قرارداد سبدگردانی که عموما یک ساله است، بازدهی به دست آمده محاسبه می‌شود و شرکت سبدگردانی کارمزد ثابت و متغیری را که در قرارداد آمده دریافت می‌کند. در حال حاضر حدود ۳۰ شرکت سبدگردانی از سازمان بورس مجوز گرفته‌اند و فعالیت می‌کنند. مهم‌ترین نکته برای انتخاب بهترین سبدگردان‌ها عملکرد آنها در گذشته است.
البته جدیدترین اطلاعاتی که از بررسی عملکرد شرکت‌های سبدگردانی در اختیارمان قرار دارد مربوط به سال ۹۷ بوده و قدیمی به نظر می‌رسد. با این حساب صرفا می‌توان از روی اسم و رسم شرکت سبدگردان به آنها اعتماد کرد. موارد دیگری که باید موقع انتخاب سبدگردان به آنها توجه کنیم، حداقل سرمایه لازم برای سبدگردانی، کارمزد متغیر، کارمزد ثابت، ویژگی‌های پنل سبدگردانی، امکان فسخ قبل از موعد و مدت زمان انتظار برای دریافت پول است.
*** حداقل سرمایه سبدگردانی؛ عموما ۱۰۰میلیون تومان
شرکت‌های سبدگردان هر کدام کلی تحلیلگر و کارشناس استخدام می‌کنند تا بیشترین سود نصیب مشتریانشان شود. چنین هزینه‌ای برای سرمایه‌های کوچک صرفه اقتصادی ندارد و زمانی شرکت سبدگردان می‌تواند حقوق کارمندانش را پرداخت کند که آنها با سرمایه‌های بزرگ وارد بورس شوند و سودهای قابل توجهی کسب کنند. برای همین عموما شرکت‌ها مبلغی را به عنوان حداقل سرمایه لازم برای سبدگردانی تعیین می‌کنند که عموما ۱۰۰میلیون تومان است و در بیشترین حالت به هفت میلیارد تومان می‌رسد.
*** کارمزد متغیر؛ عموما ۲۰درصد
سود حاصل از سبدگردانی با شرایطی بین شرکت و سرمایه‌گذار تقسیم می‌شود. سبدگردان‌ها در ابتدای قرارداد، رقمی را به عنوان حداقل سود تعیین می‌کنند. این سود که به نام سود بدون ریسک شناخته می‌شود عموما بین ۱۵ تا ۲۰درصد است. اگر سرمایه‌گذاری سبدگردان کمتر از این رقم سود به همراه داشته باشد، کارمزدی از شما دریافت نمی‌شود. برای سودهای بالاتر، سبدگردان بخشی از سود به دست آمده را برای خودش بر می‌دارد که عموما این نسبت ۲۰درصد است.
بعضی سبدگردان‌ها کارمزد متغیر را پلکانی حساب می‌کنند. طوری که هرچه بازدهی بیشتر شود، سهم سبدگردان‌ها از سود به دست آمده بیشتر خواهد شد.کارمزد متغیر همچنین می‌تواند براساس سرمایه اولیه هم متفاوت باشد. طوری که هرچه سرمایه مشتری بیشتر شود، کارمزد متغیر یا همان سهم سبدگردان ازسود به دست آمده کمتر خواهد شد.
*** کارمزد ثابت؛ عموما یک درصد
سبدگردان‌ها علاوه بر سهمی که از سود به دست آمده برمی‌دارند، کارمزد ثابتی دارند که بر اساس مبلغ سرمایه‌گذاری محاسبه می‌شود. آنها عموما یک تا دو درصد کل سرمایه‌ای که به سبدگردانی اختصاص داده شده را کارمزد می‌گیرند. شیوه محاسبه این کارمزد با میانگین گرفتن از ارزش دارایی‌ها در طول دوره قرارداد خواهد بود.
*** مدت زمان انتظار برای دریافت پول؛ عموما سه روز
بعضی شرکت‌های سبدگردانی محدودیت‌هایی برای برداشت پول قبل از موعد قرارداد دارند. برای مثال یکی از آنها صرفا یک بار اجازه برداشت پول می‌دهد. یکی دیگر صرفا امکان برداشت سود سرمایه در دوره‌های سه ماهه را فراهم کرده است. دلیل این محدودیت‌ها این است که برای برداشت پول سبدگردان باید سهام بفروشد. برای همین اگر مشتری وسط کار بخواهد پولش را برداشت کند، باید مدتی منتظر بماند تا سهام فروخته شده و پول آن به حساب مشتری واریز شود. این دوره انتظار بین سه روز تا دو هفته است.
*** ویژگی‌های پنل سبدگردانی
سبدگردانی با کد بورسی و سامانه معاملات جداگانه انجام می‌شود. اینطور نیست که شرکت سبدگردان نام کاربری و رمز عبور شما در سامانه معاملات را بگیرد و برایتان سهام خرید و فروش کند. بلکه برایتان کد بورسی سبدگردانی صادر می‌شود که دو طرف قرارداد و جزئیات آن در اختیار سازمان بورس است.
شما صرفا می‌توانید از طریق پنل سبدگردانی، دارایی‌های خود را مشاهده کنید و کنترلی روی آن ندارید. برخی شرکت‌ها پنل سبدگردانی را روزانه به‌روزرسانی می‌کنند و بعضی دیگر به گزارش‌های هفتگی از وضعیت دارایی‌ها بسنده می‌کنند. اینکه بدانید هر روز چقدر سرمایه دارید می‌تواند از نقاط قوت یک شرکت سبدگردانی به حساب بیاید.
