ورود نتفلیکس به‌ماجرای بسته‌شدن سایت‌های دانلود
روزنامه هفت صبح | نتفلیکس: می‌دانیم دارند از ما دزدی می‌کنند اما… روز پنجشنبه در گزارش مفصلی با عنوان «چه کسی دانلود مرا کور کرد؟» به بررسی حاشیه‌های بسته شدن سایت‌های دانلود فیلم‌ها پرداختیم و از این موضوع نوشتیم که کاربران خشمگین در حال جمع‌آوری طوماری هستند تا به سایت «نماوا» رکب بزنند و به گوش نتفلیکس برسانند که سایت «نماوا» بدون خرید حق پخش فیلم‌های روز، آنها را دوبله و پخش می‌کند. در کمال ناباوری این اقدام کاربران شبکه‌های اجتماعی خیلی زودتر از آنچه فکرش می‌شد، جواب داد و «نتفلیکس» واکنش نشان داد.
ماجرا به اندازه‌ای بیخ پیدا کرده که «نماوا» که در توئیترش با لحن تند و تهاجمی به کاربران پاسخ می‌داد در این چند روز ترجیح داده سکوت کند و صفحه اینستاگرامش را نیز پرایوت کرده است! نماوایی که خودش از سایت‌های دانلود شکایت کرده بود حالا در معرض شکایت بزرگ و بین‌المللی قرار گرفته است. روزگار غریبی است… این اتفاقات را مرور می‌کنیم.
*** واکنش وزیر ارتباطات
«ولله بسته شدن سایت‌های دانلود فیلم به من مربوط نیست. دادستانی به ارائه‌دهندگان خدمات میزبانی وب دستور داده، این وسط من هیچ کاره‌ام! فردا همه اینها سرورهاشون رو از ایران می‌برند بیرون و راه می‌ندازند، دوباره بازار مافیای فیلترشکن رونق میگیره، خیلی از کشورها با مشکل عدم رعایت کپی رایت مواجهند و شیوه‌های بهتری برای مدیریت این مشکل دارند»؛ این محتوای دو توئیت وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در واکنش به حجم عظیمی از حملات افکارعمومی به او و همچنین دو وی او دی نماوا و فیلیمو در فضای مجازی است.
*** چرا آقای وزیر ناراضی است؟
به نظر می‌رسد محمدجواد آذری جهرمی مانند شرکت‌های ارائه‌کننده اینترنت از بسته شدن سایت‌های دانلود دل خوشی ندارد اما نه به دلیل نارضایتی کاربران. کافی است این اتفاقات را از زاویه بالاتری ببینیم. سایت «تابناک» موضوع را اینگونه تحلیل کرده که سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی به سرعت حجم مصرف‌کننده را تمام می‌کنند و با توجه به آنکه سرورهای وب‌سایت‌های فیلم‌های دانلود در ایران بود، برای وزارت ارتباطات هزینه ترافیک بین‌المللی نیز نداشت و کل درآمد آن در جیب وزارت ارتباطات و اف اس پی‌ها می‌رفت.
حالا از چهارشنبه پیش ماجرا تغییر کرد و به یک باره همه وب‌سایت‌های اصلی دانلود فیلم که برخی از آنها بازدید میلیونی داشتند، از کار افتادند؛ اتفاقی که بر اساس دستور قضایی رخ داده است. بر اساس این دستور شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات میزبانی یا همان FCPها بر اساس قانون مکلف هستند که از ارائه سرویس نسبت به سایت‌های دانلود فیلم و موسیقی و همچنین هر وب‌سایت دیگری که فیلتر هستند، خودداری کنند.
با این حال، وب‌سایت‌هایی که مشمول این قانون شده‌اند، فیلیمو و نماوا را به عنوان دارندگان سهم عمده از بازار VOD متهم به نقش داشتن در این فرآیند کرده‌اند؛ اتهامی که از سوی هر دو این سامانه‌ها رد شد اما باعث نشد تا موجی از حملات به این دو سرویس دهنده در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی توئیتر و اینستاگرام شکل نگیرد.
*** یک اشتباه محاسباتی
در گزارش قبلی هفت‌صبح نوشته بودیم کاربران «فیلم باز» شبکه‌های اجتماعی به شدت از سایت «نماوا» عصبانی هستند و دست به یک اقدام خلاقانه زده‌اند: «آنها در حال تشکیل کمپینی هستند تا به سایت‌های معتبر پخش فیلم و سریال مانند «نتفلیکس» ایمیل بزنند و بگویند که سایت‌هایی مانند «نماوا» بدون خرید حق کپی رایت، مشغول دوبله و پخش آثار روز دنیا هستند! این دسته از کاربران عقیده دارند در صورت به ثمر رسیدن چنین اقدامی، یک پرونده و شکایت جهانی علیه آنها باز خواهد شد.
بد نیست این نکته را هم بدانید دسترسی به برخی از این سایت‌ها مانند نماوا و فیلیمو از خارج کشور امکان پذیر نیست. احتمالا برای آنکه کاربران خارجی متوجه پخش بدون اجازه آثار روز دنیا نشوند.» کاربران با این استدلال دست به چنین عملی زدند که اگر عمل وب‌سایت‌های دانلود غیرقانونی است، بنابراین پخش همین فیلم‌ها و سریال‌ها بدون خرید کپی رایت آن از سوی وی او دی‌های مجوزدارِ داخلی نیز اقدامی خلاف قانون است.
البته ایران به توافقنامه‌های بین‌المللی کپی رایت نپیوسته و این قانون در ایران الزام اجرایی ندارد اما دست‌کم موضع تند و غیر حرفه‌ای روابط عمومی سایت «نماوا» منجر به تداوم تحرکات مخالفان عصبانی شد. می‌توان گفت شدت نقدها نسبت به این سرویس، یک رویداد منحصر به فرد محسوب می‌شد که البته با توجه به شمار مخاطبان وب‌سایت‌های مسدود شده، دور از انتظار نبود. چیزی که سایت نماوا و روابط عمومی آن فکرش را نکرده بود.
*** نتفلیکس وارد می‌شود
این اتفاقات در نهایت به واکنش یکی از سرویس‌های بین‌المللی مواجه شد و نتفلیکس یکی از قدرتمندترینVODها در حساب اینستاگرام خود نوشت: «ظاهرا، نماوا از من دزدی می‌کند…» نوشته‌ای که با تصویری از مرد مورچه‌ای همراه شده بود که از قضا کاراکترش به عنوان یک دزد معرفی می‌شود. نتفلیکس برای شوخی با کپی‌رایت، نام انگلیسی «مرد مورچه‌ای» را تغییر داده، به‌گونه‌ای که «مرد عمه‌ای» معنی می‌دهد!
این اتفاق در واقع باعث شد نقض کپی رایت در ایران و عدم پیوستن به این قوانین توسط نتفلیکس جهانی شود! در این رابطه علی مصلح، روزنامه‌نگار فرهنگی در توئیتر خود نوشت: «خبر (یا شایعه) مسدود شدن سرور سایت‌های دانلود فیلم خارجی با شکایت نماوا باعث شده مردم عصبانی هجوم ببرن به صفحه‌های اینستاگرام نماوا و فیلیمو و ریپورت‌شون کنن. هردو صفحه‌هاشون رو پرایوت کردن. احتمالا باید صدها میلیون تومان خرج تبلیغات کنن برای بازسازی اعتبار از دست رفته‌شان.»
