واگذاری جنجال‌برانگیز؛ فقط متری شش و نیم
روزنامه هفت صبح | یک: رئیس قوه قضائیه در جریان سفر اخیرش به استان اردبیل به ماجرای واگذاری پرحاشیه کشت‌وصنعت مغان ورود کرده. در مورد نحوه خصوصی‌سازی این شرکت که دارایی‌های هنگفتی دارد پیش از این ابهاماتی مطرح شده بود و به نظر می‌رسد بعد از واگذاری جنجالی نیشکر هفت‌تپه شاهد اتفاق مشابهی در نقطه دیگری از کشور هستیم.
پخش مستندی به نام «متری شش و نیم» از تلویزیون که عوامل برنامه ثریا در تهیه آن نقش داشتند یک‌بار دیگر اسم کشت‌وصنعت دشت مغان را سر زبان‌ها انداخته که در سال ۹۷ با قیمت ۱۸۴۰میلیارد تومان به یونس ژائله سعدی، مدیر کارخانه شیرین عسل واگذار شده بود. حالا سید ابراهیم رئیسی به یک هیات داوری شش دستور صادر کرده که طبق آن باید فهرست کلیه اراضی و اموال این شرکت شناسایی و قیمت‌گذاری شود.
بعد هیات داوری باید به دور از فشارها نظرش را درباره تایید یا ابطال قرارداد فعلی اعلام کند. قرارداد واگذاری باید پیوست تخصصی کشاورزی و امنیتی داشته باشد. دیوان محاسبات باید اظهارنظر نهایی خود را اعلام کند و در نهایت اینکه سازمان بازرسی کل کشور هم باید به تمامی مراحل نظارت داشته باشد.
* دو: وقتی از کشت‌وصنعت مغان حرف می‌زنیم یعنی زمینی به وسعت ۲۷هزار هکتار که از کل کلانشهر شیراز با ۲۴هزار هکتار مساحت بزرگ‌تر است. قبل از انقلاب و دهه ۴۰ و ۵۰ که این مجموعه تاسیس شد برنامه این بود که کل نیاز محصولات کشاورزی ایران از همین نقطه تامین شود و آن زمان کشت‌وصنعت مغان با رقمی حدود ۱۰۰میلیون دلار احداث شد و در زمان واگذاری تخمین زده بودند که ارزش سرمایه کشت‌وصنعت مغان به ۲٫۵میلیارد دلار رسیده. این شرکت عظیم چون در مجاورت دو سد بزرگ قرار دارد ارزش افزوده بیشتری هم پیدا می‌کند. این مجموعه شامل چندین مجتمع بزرگ دامپروری، کارخانه قند و لبنیات و … است.
* سه: بحث اصلی که در جریان سفر رئیس قوه‌قضائیه به استان اردبیل مطرح شد این است که قیمت‌گذاری این شرکت عظیم با این حجم دارایی‌ها و اراضی حاصلخیز عادلانه نبوده. به روایتی این زمین‌ها به قیمت هر متر مربع ۶۵۰۰ تومان واگذار شده در صورتی که ارزش زمین‌های زراعی مشابه اطراف به صدها هزار تومان در هر متر مربع می‌رسد. در مورد جزئیات قیمت‌گذاری و ابهامات موجود حالا جلوتر می‌رسیم.
اما قبل از آن این نکته را بگوییم که اگرچه الان بیشتر فعالان اصولگرا به این واگذاری معترض شدند و پیگیری ابطال آن هستند اما پیش از این دعواها چهره‌هایی از جمله اکبر اعلمی نماینده اصلاح‌طلب تبریز در مجلس ششم و هفتم هم به این واگذاری اعتراض کرده بودند. یا محمود حجتی، وزیر سابق کشاورزی دولت روحانی هم مدت کوتاهی قبل از استعفا در صحن علنی مجلس گفته بود که بارها در هیات دولت خواسته که کشت‌وصنعت دشت مغان را به وزارت جهادکشاورزی برگردانند.
از طرفی احمد توکلی، رئیس هیأت مدیره دیده‌بان شفافیت و عدالت در نامه‌های متعدد به مسئولان قوه‌قضائیه و پیگیری حقوقی دنبال تعیین تکلیف این پرونده بود. تا اینکه در مجلس قبل قرار شد در مورد این واگذاری تحقیق و تفحص صورت بگیرد که در نهایت مشخص نشد به کجا رسید. در حال حاضر هم که اصولگرایان پیگیر بررسی این پرونده هستند و در جلسه با ابراهیم رئیسی، صدیف بدری نماینده اردیبل و سید کاظم موسوی رئیس مجمع نمایندگان استان اردبیل به اضافه فرمانده سپاه اردبیل خواستار لغو این واگذاری شدند.
* چهار: اشکال اصلی که به این واگذاری وارد شده مسئله قیمت‌گذاری است. در سال ۹۷ که این واگذاری صورت گرفت ارزش کل کشت‌وصنعت دشت مغان ۴هزار میلیارد تومان تعیین شد که خود همین قیمت هم محل بحث است. در نهایت اما از همین قیمت هم کاسته شد و با تخفیف ۵۴درصد این شرکت با ۱۸۴۰میلیارد تومان واگذار شد.
آن هم به صورت قسطی. یعنی خریدار کلا ۱۰۰میلیارد تومان آورده نقدی داشت و مابقی ۱۷۴۰میلیارد تومان قرار شد به صورت اقساط ۹ساله با سود ۱۴درصد با دو سال تنفس پرداخت شود! نکته اینکه در نوبت اول مزایده یک خریدار دیگر برنده شده بود که چون از بدهکاران کلان بانکی کشور محسوب می‌شد با مداخله وزارت اطلاعات و انصراف خریدار ابطال شد و به خریدار دوم یعنی یونس ژائله سعدی مدیرعامل شیرین عسل رسید.
* پنج: اشکالات دیگری که به این واگذاری وارد کردند یکی این بود که ظرفیت‌های کشت‌وصنعت دشت مغان چه ارتباطی با فعالیت‌های برنده مزایده دارد؟ با این وضعیت چه تضمینی وجود دارد که روند تولید و افزایش بهره‌وری این مجموعه ادامه داشته باشد؟ دوم اینکه چرا بعد از رد شدن اهلیت خریدار اول در مزایده به جای تکرار مزایده به نفر دوم رجوع شده است؟
بعضی هم مدعی شدند که این مساحت واقعی این اراضی به ۷۰هزار هکتار می‌رسد اما در سند خصوصی‌سازی ۲۷هزار هکتار ثبت شده است. حالا با دستور مستقیم رئیس قوه‌قضائیه همه منتظر شفاف‌سازی این قرارداد هستند و رئیسی در اظهاراتش اشاره‌ای به بورس داشته و گفته اگر این شرکت در بورس عرضه شود ایده‌‌آل است.
