نکات جالب توجه درباره چهار عضو شورای نگهبان
روزنامه هفت صبح | عباسعلی کدخدایی، خیرالله پروین و سیامک رهپیک، دیروز توسط مجلس بهعنوان سه حقوقدان شورای نگهبان انتخاب شدند. البته کدخدایی و رهپیک بار دیگر به این سمت انتخاب شدند و پروین بهجای فضلالله موسوی به شورای نگهبان رفته است. این سه بهترتیب ۱۸۲، ۱۴۹ و ۱۱۶ رای آوردند و تا سال ۱۴۰۷ عضو این شورا خواهند بود و دستکم بر فرآیند دو انتخابات مجلس ۱۴۰۲ و ۱۴۰۶ و نیز انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۴ نظارت خواهند داشت و در این مدت، تمامی قوانین را نیز با قانون اساسی تطبیق خواهند داد تا اگر مغایرتی با آن داشته باشد، از تصویب نهایی آن جلوگیری کنند. سه حقوقدان دیگر در این کار به آنها کمک میکنند و البته ۶ فقیه نیز هم بر این مسئله و هم بر عدم مغایرت این قوانین با قواعد شرعی نظارت میکنند.
نکته جالب توجه در مورد ترکیب فعلی حقوقدانان شورای نگهبان این است که این افراد تقریبا همگی از یک مکتب حقوقی یعنی مکتب حقوق دانشگاه تهران برخاستهاند. هادی طحاننظیف، سخنگوی فعلی، فارغالتحصیل این دانشگاه است و کدخدایی، خیرالله پروین و صادقیمقدم عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران هستند. به این ترتیب از میان ۶ عضو حقوقدان فقط رهپیک و مولابیگی هستند که نسبتی با دانشگاه تهران ندارند.
البته در مورد مولابیگی تردید داریم، چراکه گشتیم و متوجه نشدیم که او فارغالتحصیل کدام دانشکده است. بههرحال این دو گروه را میتوان جزو دسته قضاییهای شورای نگهبان گذاشت. رهپیک فارغالتحصیل دانشگاه تربیت مدرس است ولی حالا عضو هیات علمی دانشکده علوم قضایی است و مولابیگی، قبلا معاون دیوان عدالت اداری بوده است. این نشان میدهد که حاکمیت به گروه حقوق عمومی این دانشکده بهشدت اعتماد دارد.
حقوق عمومی علمی است که قواعد و مقررات رابطه بین شهروندان و حاکمیت و نهادهای مختلف حاکمیت را ارزیابی میکند. گروه حقوق عمومی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در حال حاضر زیر نظر فیروز اصلانی اداره میشود. او کسی است که نامش بهعنوان یکی از گزینههای وزارت دادگستری رئیسی نیز پیشنهاد شده بود. خواهر او، مینو اصلانی، رئیس شهیر بسیج خواهران در گذشته و مسئول امور زنان ستاد کل نیروهای مسلح در حال حاضر است.
حاکمیت هرقدر به گروه حقوق عمومی دانشگاه تهران اعتماد دارد، نسبت به گروه حقوق عمومی دانشگاه رقیبش یعنی شهید بهشتی، بیاعتماد است. گروهی که در آن، در گذشته، افرادی مثل اردشیر امیرارجمند، مشاور میرحسین موسوی در زمان انتخابات ۱۳۸۸ حضور داشتند و اتفاقا بعد از آن انتخابات، بهشدت این گروه مورد تصفیه قرار گرفت. امیرارجمند که رفت، دکتر هاشمی، استاد بزرگ حقوق اساسی که مهمترین کتاب در زمینه حقوق اساسی ایران را نوشته، بازنشسته شد و با برخی نیز برخوردهای قضایی و امنیتی صورت گرفت.
در حال حاضر هم در این گروه افرادی مثل دکتر علیاکبر گرجی ازندریانی حضور دارند که اخیرا شنیدیم کانون وکلای زیر نظر قوه قضائیه معروف به مرکز وکلا یا ۱۳۷، صلاحیت این وکیل را رد کرده است. در این دانشکده یعنی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی البته سالها، دکتر گودرز افتخار جهرمی، رئیس و استاد بود. کسی که شاخصترین چهره حقوقدان شورای نگهبان در ابتدای انقلاب بود ولی حالا دهه شصت گذشته و دهه افتخار هم گذشته است.
حالا در اصلیترین نهاد حقوقی نظام، غیر از قوه قضائیه ظاهرا کسی غیر از دانشگاه تهرانیها جا ندارند و دانشگاه شهید بهشتی اگرچه توانسته قطب حقوق در کشور باشد و از نظر علمی سر و گردنی از دانشگاه تهران بالاتر برود ولی از نظر در اختیار گرفتن مناصب حاکمیتی به گرد پای رقیب پیشکسوت خود هم نمیرسد.