مواضع شگفتانگیز ترامپ، ماکرون و روحانی
روزنامه هفت صیح ، مصطفی آرانی | دیروز روز عجیبی بود. صبح روحانی رفته بود به یک جلسه که در آن دستاوردهای دولت در حوزه زیرساختهای روستایی را بگوید. در آن میانه اما مثل اغلب سخنرانیهای دیگر گریزی زد به دیپلماسی و در میانه سخنانش یک جمله عجیب گفت: اگر لازم باشد کسی را هم ببینم، میبینم.
مدتی هست که شنیدهها حاکی از پیشنهاداتی از سوی آمریکاییها به ایران است که محتوای آن در واقع یک بده بستان دیپلماتیک است اما بخش مهم آن این است که یک خواسته طرف آمریکایی در آن این است که دیداری بین ترامپ با طرف ایرانی صورت گیرد. البته این خواسته قبلا هم در سخنان روحانی ذکر شده بود و از آن تعبیر به «عکس یادگاری» شده بود اما حالا روحانی میگفت که تحت شرایطی راضی به این کار است.
کمی بعد سخنان سردار غیب پرور، فرمانده سابق بسیج در یک اجلاس با نام کارمند تراز انقلاب اسلامی منتشر شد که در آن ظاهرا به تلویح از سفر ظریف به فرانسه انتقاد شده بود. در مجلس هم سید محمد جواد ابطحی، نماینده خمینیشهر در میان نطق خود گفت شنیدم که قرار است روحانی و ترامپ در نیویورک و در حاشیه مجمع عمومی ملل متحد با هم دیدار کنند و آنگاه گفت که اولویت کشور این نیست و … .
روند ماجراها البته وقتی شکل رسمی بیشتری به خود گرفت که آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان قبل از دیدار با ترامپ به خبرنگاران گفت با ایران گامهای مثبت و رو به جلویی برداشتیم و مهمتر از آن اینکه مکرون، رئیس جمهور فرانسه در یک کنفرانس خبری بعد از دیدار با ترامپ صراحتا از این گفت که فرانسویها میخواهند دیداری میان ترامپ و روحانی برگزار کنند و در حال آمادهسازی شرایط آن هستند.
سخنان ترامپ نیز در این دیدار به شدت مثبت بود و او دوباره از ملت و دولت ایران تجلیل کرد. او البته اضافه کرد که احتمال دیدار با آقای روحانی در چند هفته آینده واقعا هست و او احساس خوبی به ایران دارد. اما ضمنا با یک ترکیب چماق و هویج گفته: «آنها باید خوب بازی کنند…چون اگر این کار را بکنند با نیروی واقعا خیلی خشنی روبرو خواهند شد.»
حالا بیش از هر زمان دیگری احتمال دیدار میان روحانی یا ظریف با ترامپ داغ است. ظاهرا جزییات دیگر این توافق به این شکل است که آمریکا در قبال تغییر در بند معروف به غروب که در آن زمان تعهدات هستهای مدنظر است، به برجام بازخواهد گشت و همه تحریمها را لغو خواهد کرد و از آن طرف گفته شده که ۱۵ میلیارد دلار نیز اعتبار (یا پول) به ایران تخصیص پیدا خواهد کرد. البته ظاهرا طرف ایرانی در مذاکره گفته که باید در قبال این مسایل، کلیه تحریمها برداشته شود.
البته همه چیز به این سادگیها نیست. در ایران طرفهای قدرتمندی حتی در میان دیپلماتها با این موضوع مخالفند و معتقدند که اگر هم قرار است مذاکرهای با دولت آمریکا صورت بگیرد، باید در دولت دوم ترامپ باشد چرا که ترامپ در حال حاضر برای به دست آوردن همان «عکس یادگاری» ممکن است هر وعدهای بدهد و حتی به این وعدههای شیرین هم عمل کند اما در نهایت، زیر این تعهدات بزند. باید دید که در نهایت فضای مثبت کنونی که اثر خود را حتی در نرخ ارز نیز نشان داده است، ادامه پیدا خواهد کرد یا نه.