مقصد بعدی ماجراجویی‌های اردوغان کجاست؟
روزنامه هفت صبح | «تماس تلفنی پادشاه عربستان با رئیس‌جمهور ترکیه قبل از شروع نشست گروه۲۰ در ریاض و توافق دو طرف برای حل اختلافات از طریق مذاکره به نظر نمی‌رسد تنها با هدف مشارکت شخص رئیس‌جمهور ترکیه در نشست بوده باشد بلکه تلاشی برای کاهش خطرات نقش روزافزون ترکیه در جهان اسلام و تأثیرات منفی آن بر منافع عربستان به ویژه در سایه شکست دونالد ترامپ، هم‌پیمان دو کشور در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و پیروزی ترکیه در بحران آذربایجان و ارمنستان است.»
عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رأی الیوم در تحلیلی درباره گفت‌وگوی اخیر پادشاه عربستان با رئیس جمهور ترکیه در پی اختلافات اخیر میان دو کشور نوشت: روابط عربستان و ترکیه در حال حاضر مرحله بی‌سابقه‌ای از بحران را پشت سر می‌گذارد و ممکن است در دوره آتی توسط ترکیه وخیم‌تر نیز شود. دلیل این مسئله پنج تحول اصلی است. این تحولات عبارتند از:
* اول، اعلام تحریم کامل کالاهای ترکیه توسط عربستان و هشدار به شهروندان سعودی درباره خریدن کالاها یا سفر به ترکیه با هدف گردشگری. این مسئله به اقتصاد ترکیه آسیب زیادی زده و در این مرحله با شرایط سختی مواجه است، مسئله‌ای که احتمالا به پاسخ انتقام‌جویانه ترکیه منجر می‌شود.
* دوم، صدور فتوای درج نام اخوان المسلمین در لیست تروریسم از سوی هیات علمای ارشد عربستان و تأکید بر اینکه این گروه یک گروه منحرف است که نماینده اسلام نیست و هدف آن رسیدن به حکومت و گسترش فتنه‌ها است. این خط قرمز ترکیه است چراکه این گروه مهم‌ترین شاخه سیاسی ترکیه در جهان عربی است.
* سوم، موفقیت مداخله ترکیه در مناقشه قره‌باغ به نفع دولت آذربایجان و علیه ارمنستان که عربستان به شکل غیرمستقیم از آن حمایت می‌کرد. همین مسئله به رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه یک برگ برنده در جهان اسلامی می‌دهد.
* چهارم، کمک ترکیه به قطر در اختلافاتش با عربستان و هم‌پیمانانش در مصر، امارات و بحرین و ایجاد پایگاه نظامی در قطر که ۳۰ هزار سرباز با تجهیزات سنگین در آنجا مستقر هستند.
* پنجم، استفاده ترکیه از پرونده ترور جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی به عنوان یک اهرم فشار بر عربستان و در تنگنا قرار دادن ریاض. این پرونده چهره عربستان را به دلیل نقض حقوق بشر مخدوش کرد.
بیشترین چیزی که عربستان به ویژه بعد از پیروزی ترکیه در آذربایجان نگران آن است، مداخله اردوغان در دو پرونده اصلی است، اول جنگ یمن و دوم رهبری عربستان بر جهان اسلام به عنوان ناظر اماکن مقدس در مکه و مدینه. این دو پرونده در هر صورت با هم در ارتباطند.
اخیرا یاسین اوکتای، مشاور اردوغان و یکی از نزدیک‌ترین شخصیت‌ها به او مقاله‌ای برای روزنامه ینی شفق وابسته به حزب حاکم ترکیه با عنوان «همانطور که لیبی و آذربایجان را نجات داد…آیا ترکیه برای نجات یمن از «طوفان قاطعیت» وارد عمل خواهد شد؟» نوشت. این مقاله در تمام پایگاه‌ها و دستگاه‌های اطلاع‌رسانی حامی ترکیه منتشر شد.
این مقاله پیام تهدیدآمیز بسیار خطرناکی برای عربستان و امارات و نقشه راه گام آتی ترکیه بود چراکه مداخله ترکیه در یمن تمام معادلات سیاسی و نظامی را در آنجا تغییر می‌دهد به ویژه اینکه ترکیه به دلیل مداخله‌های نظامی‌اش در لیبی، سوریه، سومالی و اخیرا آذربایجان مهارت‌های بزرگی به دست آورده است.
اوکتای بعد از اینکه دستاوردهای مداخله کشورش در کشورهای مذکور را ستود، گفت: مداخله عربستان و امارات در یمن از بیش از پنج سال پیش منجر به پیچیدگی بحران و رسیدن به یک نقطه غیرقابل حل شده است. طوفان قاطعیت در یمن با رهبری عربستان و امارات با هدف دفاع از دولت «مشروع» علیه انصارالله صورت گرفت اما آن‌ها بعد از این‌همه سال ثابت کردند که از شکست انصارالله عاجزند. تنها راه ثبات در یمن به رسمیت شناختن طرف‌های دیگر و باز کردن در به روی مذاکره است که می‌تواند صلح را برای همگان به ارمغان بیاورد. اگر نیت واقعی برای تحقق ثبات در یمن باشد، تجربه ترکیه در لیبی، سومالی و آذربایجان بسیار مفید است.
