فیلم «اورکا»؛ حقایق درباره دختر دریا
روزنامه هفت صبح، نگین باقری| دیروز برای اولین‌بار تیزر فیلم سینمایی «اورکا» به نمایش درآمد. در این فیلم ترانه علیدوستی نقش شناگری را بازی می‌کند که ماجرای رکورد او در آب‌های خزر حاشیه‌های زیادی داشت. الهام اصغری خرداد ماه سال ۱۳۹۲ ادعا کرد که ۱۸ کیلومتر با پوشش اسلامی شنا کرده. اما حاشیه‌ها از جایی شروع شد که فدراسیون شنا رکورد او را به دلیل آنچه «اسلامی نبودن لباس» گفته می‌شد، ثبت نکرد.
این تمام ماجرا نبود؛ آن‌زمان روزهای آخر دولت دهم سپری می‌شد و با روی کار آمدن دولت روحانی مقاماتی که تا آن زمان مجبور به سکوت شده بودند، دست به افشاگری‌هایی زدند که مشخص شد چند جای روایت الهام لنگ می‌زند. با این حال الهام اصغری یک بار دیگر در سال ۱۳۹۸ در چابهار شنا کرد و رکورد جدیدی از خودش باقی گذاشت که دیگر آن بار مو لای درز آن نمی‌رفت.
ماجرای لباس شنای اسلامی الهام چه بود؟
الهام اصغری امسال ۴۰ساله می‌شود . او اولین رکوردش را سال ۱۳۸۷ در دریای خزر زده بود. در آن رکوردزنی ۱۲ کیلومتر در دریای خزر شنا کرد و اینطور شد که رسانه‌ها از فردای آن روز به او لقب بانوی دریا دادند. بعد از آن او سال ۱۳۹۲ تصمیم جدیدی گرفت. آن بار قرار شد که با لباسی متفاوت وارد دریا شود.
او با کمک مادرش لباسی شبیه به مقنعه و شنل طراحی کرد تا خارج از محدوده طرح شنا کند. این کار را خرداد ماه سال ۱۳۹۲ انجام داد و گفت که ۱۸ کیلومتر و ۹ ساعت در خزر شنا کرده است. حاشیه اول آن چه بود؟ الهام اصغری آن زمان با روزنامه بهار مصاحبه کرده و گفته بود: «من با وت‌سوت (Wetsuit) غواصی، کلاه شنا، کاور و مقنعه به آب زدم و فکر نمی‌کنم هیچ‌یک از این موارد مشکلی داشته باشد. حتی هیچ قایق موتوری را اجازه ندادند به آن محوطه نزدیک شود تا شئونات اسلامی به‌هم نخورد.
من با پوشش کاملا اسلامی و با مجوز فدراسیون برای رکورد‌شکنی به دریا زدم.» ولی به گفته او بعد از این ماجرا مرضیه اکبرآبادی، معاون زنان فدراسیون ورزش باز هم لباس او را مناسب ندانسته و به او گفته بوده که «شما که این‌قدر مستعدی، رشته ورزشی‌ات را عوض کن!» الهام بعد از این ماجرا یک صفحه در یوتیوب درست می کند و ماجرا را افشا می‌کند و صفحه دیگری در فیسبوک می‌سازد که توجه‌ها را بیشتر از رکورد قبل به خود متمرکز می‌کند اما ماجرا اینجا تمام نمی‌شود.
آیا روایت او دروغ بود؟
برخی از رسانه‌ها کمی بعد از رکورد الهام مطالبی با عنوان‌های «پایان دروغی به‌نام الهام اصغری» و «رکورد پوشالی الهام اصغری دروغ بود» منتشر می‌کنند. داستان این گزارش‌ها چه بود؟ بعد از اینکه فدراسیون حاضر به ثبت این رکورد نمی‌شود شهرت اصغری روز به‌روز بیشتر شد و حتی با چشم گریان اعتراضش را به هیات رئیسه مجلس هم رساند.
اینطور که یک سال بعد در گزارش روزنامه ایران آمده محمد عباسی، وزیر وقت ورزش و جوانان برای اینکه اعتبار خودش را آن زمان در بهارستان خدشه‌دار نکند، به معاون امور زنان خود دستور می‌دهد تا ماجرا را حل و فصل کند. همین اتفاق باعث شد تا در تیرماه ۱۳۹۲ مرضیه اکبرآبادی به الهام اصغری وعده دهد که اگر ارتباط خود را با رسانه‌ها قطع کند و صفحه فیسبوک خود را نیز غیرفعال سازد، رکوردش ثبت خواهد شد. الهام هم ویدئوهای خود را از یوتیوب حذف کرد و صفحه فیسبوکش را از دسترس خارج کرد، ولی باز هم رکوردی از او ثبت نشد.
دی ماه ۱۳۹۲ محمود گودرزی وزیر جدید وارد دولت شد و مرضیه اکبرآبادی هم جای خودش را به فردی دیگر داد. با تغییر مدیریتی، مسئولان یکی‌یکی از فدراسیون شنا تا کمیته آب‌های آزاد بخش‌های ناپیدای این ماجرا را افشا کردند. رئیس کمیته آب‌های آزاد ماجرا را اینطور تعریف کرده بود که «الهام اصغری سال ۱۳۹۲ درخواست کرد تا در دریا شنا کند. او در محل طرح دریایی بانوان که زیر‌مجموعه شهرداری است، در محدوده ۱۰۰ متر شنا کرد و همان محدوده را دور زد.
خانم اصغری گفته بود که می‌خواهد ۱۰ کیلومتر شنا کند اما مثل اینکه بیشتر از این مسافت شنا کرده است. ما به‌صورت شفاهی هماهنگ کردیم که او شنا کند و اصلا در مسئولیت فدراسیون شنا نبود که خارج از ماده‌های تعریف شده، اقدام به ثبت رکورد کند». یکی دیگر از افرادی که افشاگری کرد گفته بود که ناظر رسمی بالای سر این شناگر نبوده و همچنین اصلا شنا در دریای آزاد رکوردگیری نمی‌شود.
الهام هم سکوتش را دوباره شکست و بیانیه داد تا از خود دفاع کند. بعد از آن غریق‌نجاتی که الهام اصغری می‌گفت روز رکورد بالای سرش بوده با خبرگزاری ایسنا مصاحبه کرد و گفت که الهام برخلاف چیزی که گفته، با مایو غواصی شنا کرده بود و نه آن مقنعه و شنلی که با آن عکس گرفته. اینطور که او به خبرگزاری ایسنا گفته بعد از انتقال این موضوع به اکبرآبادی، معاون وقت امور بانوان وزارت ورزش، او را توبیخ و از کار برکنار می‌کند. اینطور شد که الهام با مایوی اسلامی رکورد جهانی گینس را ثبت کرد ولی با این حال فدراسیون شنای ایران این رکورد را از او نپذیرفت.
رکورد آخر الهام در چابهار
این ماجرا تا سال ۱۳۹۸ و رکورد سوم او ادامه پیدا کرد. در رکورد سوم او توانست با حجاب اسلامی و این بار با یک دست بسته در مدت پنج ساعت و دو دقیقه، ۱۰ کیلومتر دهانه خلیج چابهار را شنا کند و رکورد جهانی گینس این نوع شنا را بالاخره به شکل رسمی و تایید شده بشکند. این رکورد قبلا تا ۱۰ سال در دست یک مرد ایتالیایی بود. آن زمان رکورد این شناگر در حضور گروه فیلمبرداری مستند، ثبت شد که حالا همان تیم تهیه‌کنندگی فیلم ساخته شده بر مبنای این داستان را برعهده گرفته‌اند.
خانم اکبرآبادی در «اورکا»
در فیلم «اورکا» اعتراض‌ها و مخالفت‌ها با رکورد این زن شناگر ایرانی به نمایش درآمده. یکی از نکات حاشیه‌ای فیلم حضور کاراکتری به اسم خانم نظرآبادی است که ما را به یاد مرضیه اکبرآبادی معاون امور زنان وزارت ورزش و جوانان می‌اندازد. در جایی از تیزر نظرآبادی یا همان اکبرآبادی به الهام می‌گوید: «توی مملکت اسلامی مگه دختر می‌ره توی آب که تو ادعا کردی رکورد زدی؟»
در تصاویری که از رکوردزنی سوم او در سال ۹۸ منتشر شد، ابوالقاسمی همراه با مهتاب کرامتی تهیه‌کننده مستند «شناگر» دیده می‌شوند که به اصغری تبریک می‌گویند. فیلم اورکا را سحر مصیبی کارگردانی کرده و تهیه‌کننده آن طهورا ابوالقاسمی و مهتاب کرامتی است. همانطور که از تیزر هم معلوم است در اورکا به نقش پدر الهام در رکورد سال ۱۳۹۲ به‌خوبی پرداخته شده که بازی آن را مسعود کرامتی به‌عهده گرفته است. این اولین تجربه بلند سینمایی کارگردان فیلم بوده و با سرمایه فیلم دوحه تهیه شده است.
و خب چند نکته حاشیه ای :مهتاب کرامتی قبل از این در تهیه مستند صفر تا سکو که در مورد خواهران منصوریان بوده این عرصه را تجربه کرده و حاصلش هم موفقیت آمیز بوده. دوم این که سرمایه فیلم دوحه یعنی استفاده از سرمایه گذاران قطری که قبلا هم حضورشان در چند فیلم ایرانی خبرساز شده بود از جمله در فیلم فروشنده اصغر فرهادی. سومین نکته مشخص است که فیلم درباره شرایط زنان ورزشکار در ایران است و نگاه انتقادی دارد.
پیش از این فیلم عرق سرد ساخته سهیل بیرقی چنین سوژه ای را پیگیری کرده بود که در آن باران کوثری نقش اول را داشت که خب در عرصه مسائل اجتماعی و سیاسی تقریبا فعال است. نقش اول فیلم اورکا هم به ترانه علیدوستی واگذار شده که او هم از چهره‌هایی است که به عرصه حقوق زنان حساس و علاقه‌مند است. ترانه علیدوستی مدت‌ها بود که در فیلمی بازی نکرده بود و اورکا و همینطور فیلم جدید مانی حقیقی یعنی تفریق محمل بازگشت دوباره این بازیگر ۳۷ساله به عرصه سینما هستند.
