خواب و خیال شکارچی ببر برای خاورمیانه
روزنامه هفت صبح، آرش خوشخو | تا آخر پاییز، تصاویری از تاریخ معاصر همراه با پندواندرز و حکمت ! لوید جرج، نخست وزیر متعصب مسیحی انگلیس ازهمان میانه جنگ جهانی اول برای تقسیم خاورمیانه ایدههای خودرا در دستور کار دولت انگلیس قرار داد.
ایدههای او به آغاز تدریجی اشغال فلسطین توسط یهودیان ختم شد. جورج عقیده داشت که مسیح فقط وقتی ظهور خواهد کرد که تمام یهودیهای سرگردان در ارض موعود اسکان داده شوند! او در این تقسیم بندی تا آنجا پیش رفت که فکر کرد باید در عثمانی پاره پاره شده استانبول را به روسیه ببخشند و ازمیر را به یونان و در سوریه و لبنان هم بین منافع انگلیس و فرانسه به یک تعادل برسند.
او عراق و حجاز را از متعلقات انگلیس قلمداد کرد و همزمان نیروهای انگلیسی را برای حمایت از شورشیان در ترکستان روسیه به مناطقی فرستاد که امروزه به ترکمنستان و ازبکستان و آذربایجان مشهورند. هم از بیم غلبه بلشویکها و هم از ترس دستاندازی روسها به گنج بزرگ انگلیس یعنی هندوستان.
او در میانه کار متوجه شد حتی در صورت پیروزی در تمام این نبردهای همزمان کشور ش که تازه از جنگی مرگبار خلاص شده است توان اداره این همه متصرفات را ندارد. و جالب اینکه جورج هیچ علاقهای به ایران نداشته است! کسی که پروژه ایران را در دولت انگلیس پیش میبرده لرد کرزن نایبالسلطنه پرآوازه هندوستان بوده که عقیده داشت با کمربندی از دولتهای اسلامی میتوان توسعه طلبی روسها به سمت هندوستان را کنترل کرد.
وقتی دولت انگلیس زیر فشار اقتصادی سالهای بعد از جنگ دستور عقبنشینی نیروهای خسته و ناراضیاش از خاورمیانه را صادر کرد، کرزن اصرار داشت ایران تحت نفوذ انگلیس بماند. از نگاه کرزن حفظ تمامیت ایران سدمحکمی در مقابل دست اندازیهای روسیه میبود.
او که به لحاظ نیروهای انگلیسی در مضیقه بود ، در قرارداد۱۹۱۹ (۱۲۹۸- یکسال قبل از کودتای سوم اسفند) با وثوقالدوله سعی کرد بنیه حکومت ایران را با دیدگاه خاص خودش تقویت کند. ساخت راهآهن سراسری توسط سربازان انگلیسی و همینطور سروسامان دادن دستگاه مالی ایران توسط کارشناسان انگلیسی.
اما او نمیدانست که با انقلاب بلشویکی در روسیه تمام حس وطندوستی ایرانیان در جهت مخالفت با اهداف استعماری انگلیسیها صرف شود. در نهایت حوادثی که در سالهای ۱۹۱۹ و ۱۹۲۰ در انزلی و گیلان رخ داد پروژه کرزن را کاملا دگرگون کرد.
با ورود چهرههایی مثل ژنرال دانسترویل، ژنرال دنیکین سلطنتطلب و دست آخر آیرونساید، ماجرا بالکل عوض شد.
در تصویر لرد کرزن را در حین شکارهایش در هندوستان قرن نوزدهم میبینید. بقیه داستان را بعدا روایت میکنم.