خزان روابط ۸۰ساله آمریکا و عربستان
روزنامه هفت صبح | در ادامه تحولات خاورمیانه به نظر میرسد که ماه عسل آمریکا و عربستان هم به پایان خودش نزدیک شده و بایدن که پیش از این پایش را از افغانستان بیرون کشیده بود به دنبال کاهش نفوذ کشورش در خاورمیانه هم هست. در پی انتشار اخباری از خروج سامانههای پاتریوت از عربستان، سردبیر روزنامه رایالیوم در تحلیلی به بیان مسائل پشت پرده عربستان و آمریکا پرداخته و معتقد است، روابط میان این دو کشور در حال پسرفت است.
عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رایالیوم در این تحلیل نوشت: آنچه مسلم است این است که روابط بین عربستان و متحد تاریخی آن ایالات متحده آمریکا از بد به سمت بدتر میرود و در دو هفته گذشته وارد مرحله بیسابقهای از تنش شده که ممکن است در روزها و ماههای آینده به انتقامجویی سیاسی و اقتصادی تبدیل شود.این وخامت روابط میان عربستان و آمریکا را میتوان در نکات زیر خلاصه کرد:
یک: خبرگزاری معتبر آمریکایی«آسوشیتدپرس» نزدیک به تصمیمگیرندگان در کاخ سفید اعلام کرد، دولت جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا تمامی سامانههای دفاع موشکی خود را از پاتریوت گرفته تا سامانه پیشرفته «تاد» را از عربستان خارج کرده است که در سال ۲۰۱۹ و در پی حمله گسترده انصارالله به تاسیسات شرکت نفتی آرامکو؛ عصب صنعت نفت در منطقه بقیق این سامانهها را به منظور حفاظت از اهداف استراتژیک عربستان نصب کرده بود.آسوشیتدپرس گزارش خود را با تصاویر ماهوارهای از پایگاههای این سامانهها در پایگاه هوایی «امیر سلطان» واقع در جنوب شرقی ریاض همراه کرد که کاملا از سامانهها خالی شده و این مسئله نشان میدهد که خود پنتاگون این تصاویر را فاش کرده است.
دو: لغو سفر لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا به ریاض به دلایل پروتکلی است که قرار بود اواخر هفته پیش انجام شود و این تعویق و لغو بیسابقه در روابط دو کشور بیانگر خشم رسمی عربستان و اهانت به متحد آمریکایی خود است.
سه: پافشاری رهبری عربستان برای تاکید بر دروغ بودن توجیهات آمریکا درمورد لغو این سفر است. در اینباره ریاض به شاهزاده جوان سطام بن خالد آل سعود دستور داد در این خصوص توئیتی منتشر کند و او هم نوشت:«این تعویق تصمیم خود عربستان بود و این کشور بزرگ دیکتههای کسی را نمیپذیرد و مطابق با منافع مشترک و احترام متقابل رفتار میکند.» این شاید اولینبار است که چنین اظهارنظری از سوی یکی از اعضای خانواده سلطنتی میشود.
چهار: اینکه شاهزاده سطام از نزدیکان محمد بنسلمان، ولیعهد و حاکم فعلی عربستان اصرار دارد که در این توئیت خود بگوید«درست زمانی که عربستان بزرگ سفر آستین را لغو کرد از رئیس امور بینالمللی در شورای دومای روسیه استقبال کرد.» این موضوع تهدیدی روشن برای واشنگتن محسوب میشود (و پیام عربستان این است که) روسیه به عنوان گزینه جایگزین آماده است. این چالشی شجاعانه است اما در عین حال خطرناک است و ممکن است هزینه سنگینی داشته باشد.
پنج: حضور شاهزاده ترکی الفیصل، رئیس سابق سرویس اطلاعات عربستان در شبکه «سیانبیسی» آمریکاست که ابراز امیدواری کرد، واشنگتن با نگهداشتن سامانههای موشکی خود در خاک عربستان، تعهداتش را در قبال این کشور حفظ کند زیرا خارج کردن این موشکها بیانگر «نیت بد» است.خروج سامانههای موشکی آمریکا در زمان بسیار بدی برای عربستان اتفاق افتاد زیرا انصارالله و متحدانش حملات موشکی و پهپادی خود به اهداف نفتی (تاسیسات آرامکو) و زیرساختهای نظامی و غیرنظامی را در عمق عربستان تشدید کردهاند و آخرین این حملات، هدفگیری فرودگاه بینالمللی ابها بود که هشت زخمی بر جای گذاشت.
موشکهای پاتریوت آمریکا نیز در مقابله با موشکهای بالستیک انصارالله که اکثر تاسیسات شرکت نفتی آرامکو را هدف گرفت، ناکام میمانند و علاوه بر آن هر موشک برای عربستان سه میلیون دلار هزینه دارد و بر اساس برآوردهای غربی، نیروهای سعودی به هر موشک بالستیک انصارالله که تنها ۳۰۰۰ دلار هزینه دارد دو تا سه موشک شلیک میکنند.رهبری عربستان دنبال جایگزین است و موشکهای اس۴۰۰ روسیه که کارایی بالایی دارند، گزینه مناسبی هستند.
اما این گزینه خطرات زیادی دارد چرا که آمریکا خرید این موشکها را خط قرمز میداند و همین مسئله ممکن است موجب شود آمریکا اقدامات تلافی جویانهای اتخاذ کند، اقداماتی که احتمالا عربستان نتواند از پس تبعات آن بر آید.دولت بایدن نقش عربستان در افغانستان را به حاشیه برد و قطر را به اصلیترین پایگاه سیاسی، نظامی و دیپلماتیک خود در منطقه خلیج فارس و خاورمیانه تبدیل کرد و این به نوعی خنجر سمی آمریکا بر پشت عربستان و پایان دادن به روابط ائتلافی استراتژیک است که نزدیک به ۸۰ سال قدمت دارد.آمریکا قابل اعتماد نیست و به راحتی متحدان خود را رها میکند و آخرین آنها اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان است که به امارات گریخت.