حریصانه دنبال بز کوهی در کویر مرنجاب!
روزنامه هفت صبح | مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان از تشکیل پرونده قضایی برای چند آفرودسوار متخلف که در کویر مرنجاب باعث مرگ یک راس کل وحشی شده بودند، خبر داد. اشاره او به فیلمی است که چند روز پیش در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. چند جوان سوار بر خودروی شاسی‌بلند تویوتا یک بز کوهی را در کویر تعقیب می‌کردند و با اشتیاق فریاد می‌زدند: «فیلم بگیر! فیلم بگیر» نتیجه این شد که این بز کوهی در اثر تنگی نفس جان باخت.
کانال روزمرگی‌های یک محیط‌بان تصویر این کل وحشی افتاده در رمل‌ها را منتشر کرد و نوشت این حیوانات در صورت تعقیب مداوم از نفس افتاده و دچار خونریزی داخلی می‌شوند. ظاهرا تعقیب کردن یکی از روش‌های شکار این حیوان است و در بعضی مناطق حتی به وسیله موتور‌سیکلت، آهو شکار می‌کنند. این اتفاق ضمن اینکه باعث رنجش افکار عمومی و فعالان محیط‌زیست و حامیان حقوق حیوانات شد، بحث خسارات احتمالی را که آفرودسواران به محیط زیست می‌زنند داغ کرده است، هرچند فرمانده یگان حفاظت از محیط‌زیست معتقد است نمی‌توانیم این تفریح را از علاقه‌مندان سلب کنیم.
*** بزکوهی در کویر چه کار داشت؟ این حیوانی که در تصویر دیدیم، یک کل یا بزکوهی نر است و محل زندگی‌اش در ارتفاعات و صخره‌هاست. پس در کویر چه می‌کرد؟ کانال روزمرگی‌های یک محیط‌بان، در این مورد نوشته احتمالا با نزدیک شدن فصل جفتگیری کل‌ها و بزها، این حیوان از ارتفاعات پایین آمده و در مسیر این آفرودسواران قرار گرفته است.
*** آیا واقعا این گردشگران مقصر بودند؟
یک نکته مبهم این ماجرا این است آیا کل وحشی‌ای که در فیلم می‌بینیم تعقیب می‌شود، همان حیوانی است که عکسش منتشر شده؟ از طرفی آیا بررسی شده که علت مرگ او همین مسئله تنگی‌نفس باشد؟ رئیس اداره محیط‌زیست آران و بیدگل در این زمینه توضیح داده: «حدس می‌زنیم فرد یا افراد خاطی شکارچی نبوده بلکه گردشگر هستند.
طبق شواهد این کل‌وحشی از پارک ملی کویر به طرف منطقه یخاب در حال حرکت بوده که با ورود به کویر مرنجاب و مشاهده توسط افراد خاطی بعد از مدتی که در حال فرار بوده به علت خستگی و تشنگی نفس کم آورده و جان خود را از دست می‌دهد.» متخلفان اما اینکه در این ماجرا مقصر باشند را قبول ندارند. مسئول کمیته تورینگ و سافاری هیات اتومبیلرانی استان اصفهان از قول متهمان گفته که آنها شاکی هستند ما کاری نکردیم و تازه به این بز آب هم دادیم. در مورد عکس هم گفته باید بررسی شود که آیا بز تلف شده همان است یا نه.
*** مجازات افراد خاطی چیست؟
بعد از انتشار این فیلم در فضای مجازی، افراد خاطی که اهل استان‌های تهران و کرمان هستند، به دادگاهی در آران و بیدگل احضار شدند. آنها خود را به محیط زیست اصفهان البته پیش از آن معرفی کردند و ۲۵ میلیون تومان هم جریمه به حساب دولت پرداختند اما پرونده آنها در ادامه به دستگاه قضایی فرستاده شده است. اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرده این افراد خاطی بدون مجوز و به صورت خودسرانه وارد کویر شدند و شکارچی یا آفرودسوار حرفه‌ای هم حتی نبودند. به محض دیدن بز هم برای تفریح آن را دنبال می‌کنند اما نمی‌دانستند این حرکت چه ضربه‌ای به محیط‌زیست و حیوان می‌زند.
*** محل وقوع حادثه کجاست؟
محلی که حادثه رخ داده، در مناطق کویری شمال شهرستان آران و بیدگل از استان اصفهان است. منطقه‌ای شکار ممنوع به وسعت ۲۷۱۰ هزار هکتار که به نام پناهگاه حیات‌وحش یخاب شناخته می‌شود. این منطقه یکی از پاتوق‌های اصلی آفرودسواران و گردشگران در کنار کویر مصر است که برای شترسواری و موتورسواری و آفرود و تماشای غروب روی رمل‌ها و تپه‌های شنی به آنجا سفر می‌کنند. اتفاقا الان یعنی از آبان تا فروردین زمان مناسب سفر به مناطق کویری است و رفت و آمد به مرنجاب هم زیاد می‌شود.
*** آفرودسواران تهدیدی برای محیط‌زیست هستند؟
برخی فعالان محیط‌زیست و کوهنوردان همیشه به دلایل مختلف می‌گویند آفرودسواری اثر مخربی روی طبیعت دارد. یکی اینکه معتقدند باعث تخریب پوشش گیاهی و آلودگی هوا می‌شوند. دوم اینکه موتورهای پر سروصدای این خودروها باعث ناامنی برای حیوانات و پرندگان می‌شود. در بعضی مناطق باعث فرسایش خاک می‌شوند و … اسماعیل کهرم، بوم‌شناس مشهور یکی از سرشناس‌ترین مخالفان آفرودسواری است.
دو سال پیش بود که بعد از این بحث‌ها قرار شد کمیته سافاری با محیط زیست هماهنگ کند و در هر استان محدوده مشخصی برای این گروه از گردشگران در نظر گرفته شود. فروردین امسال هم فرمانده یگان حفاظت از محیط‌زیست اعلام کرد آفرود در مناطق چهارگانه محیط‌زیست شامل پارک‌های ملی، پناهگاه‌های حیات‌وحش، آثار طبیعی ملی و مناطق حفاظت شده تخلف است. سرهنگ جمشید محبت‌خانی البته دیروز در گفت‌و‌گو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: «ما نمی‌توانیم این تفریح را از علاقه‌مندان و دوستداران این حرفه سلب کنیم، تعداد زیادی از این آفرودسواران علاقه‌مند به محیط‌زیست هستند.»
*** چرا افکار عمومی روی این موضوع حساس است؟
دیروز پایگاه خبری دیده‌بان محیط‌زیست و حیات‌وحش ایران مدعی شد که تعدادی از شکارچیان خارجی با پرداخت ۷۰ میلیون تومان بابت هر راس، مجوز شکار قوچ اوریال را در پناهگاه حیات‌وحش نیشابور دریافت کردند. یا اواسط مهرماه هم اعلام شد که برای شکار حیوانات نر بالای ۹ سال مجوز شکار صادر می‌شود که با انتقاداتی از سوی فعالان محیط زیست مواجه شد اما عیسی کلانتری معاون محیط‌زیست از این تصمیم دفاع کرد و گفت بعضی گردشگران خارجی برای شکار هر راس حیوان ۲۰ هزار دلار به سازمان محیط‌زیست پرداخت می‌کنند.
