برای مهاجرت تحصیلی چقدر باید هزینه کنید؟
روزنامه هفت صبح، نگین باقری | مهاجرت تحصیلی خرج دارد. یعنی از همان اول که برای کلاس زبان اسم می‌نویسید تا زمانی که پا را در هواپیما می‌گذارید و می‌روید باید خرج کنید تا به مقصد برسید. محاسبات ما نشان می‌دهد به طور میانگین هر دانشجوی ایرانی بسته به مقصد، سطح زبان و رشته تحصیلی‌اش تا لحظه رسیدن به فرودگاه باید بین ۵۰ تا ۶۶میلیون تومان هزینه کند.
از آنجایی که طبق آمار سالانه دو درصد به دانشجویان ایرانی در حال تحصیل در خارج از کشور اضافه می‌شود و سال ۱۳۹۸ تعداد این دانشجوها ۱۲۵ هزار نفر بوده، احتمالا امسال دو هزار و ۵۰۰ نفر به این جمعیت اضافه خواهد شد که بازاری به گستردگی چندین هزار میلیارد تومان را به چرخش در می‌آورند. بیایید با هم نگاه کنیم که این هزینه‌ها شامل چه رقم‌هایی می‌شود و در این فرآیند چه بازارهایی شکل می‌گیرد.
*** هزینه موسسه‌های آموزش زبان انگلیسی
اولین قدم برای مهاجرت تحصیلی آماده شدن برای زبان است. رقابت برای آیلتس، تافل یا هر آزمون بین‌المللی دیگر مثل ۱۰سال قبل نیست که اگر زبان انگلیسی خوبی داشته باشید، بتوانید نمره خوبی هم بگیرید. ماجرا آنقدر رقابتی شده که شاید مجبور باشید برایش چند ماه کلاس بروید تا آماده شوید.
در تهران موسسه‌های معروف ترمی بین ۲۰۰ تا یک میلیون تومان شهریه می‌گیرند. اگر زبانتان خیلی خوب نباشد ۹ماهه با حدود شش میلیون تومان در یک دوره فشرده آماده آزمون می‌شوید. سر بعضی از مدرسان آیلتس هم در این بازار بسیار شلوغ است. بین آنها استاد‌های معروفی وجود دارد که جلسه‌ای ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان هم دریافت می‌کنند.
*** هزینه آزمون‌های بین‌المللی
هزینه ثبت‌نام در آزمون آیلتس برای امسال شش میلیون و ۱۵۰ هزار تومان اعلام شده است. برای آزمون تافل و جی‌آر‌ای هم باید به ترتیب ۲۲۵ و ۲۰۵ پرداخت کرد که با بالا و پایین شدن دلار قابل تغییر است. یعنی امروز قیمت ثبت‌نام برای آزمون جی آر ای شش میلیون و ۳۰۰هزار تومان و تافل حدود هفت میلیون تومان است.
*** هزینه پر کردن فرم‌های دانشگاه
وقتی که زبانتان بهتر شد کم‌کم دنبال دانشگاه‌های مقصد می‌گردید تا فرم پذیرش را پر کنید. بسیاری از دانشگاه‌ها مبلغی به نام اپلیکیشن فی دریافت می‌کنند که با دلار ۲۸هزار تومانی کمرشکن خواهد شد. معمولا دانشجوهایی که رزومه پرباری ندارند برای دانشگاه‌های زیادی رزومه می‌فرستند. پس مجبورند اپلیکیشن فی زیادی بپردازند.
معمولا هر دانشگاه برای این کار بین ۱۵تا ۱۵۰ دلار دریافت می‌کند. اگر فرض کنیم که هر دانشجو برای پنج دانشگاه اپلای خواهد کرد، به‌طور متوسط باید نزدیک ۱۲میلیون و ۵۰۰ تومان فقط اینجا بپردازد. البته این کار آنقدر هم راحت نیست چون که ایرانیان مستر کارت و ویزا کارت ندارند؛ یا باید یک آشنای مقیم خارج از کشور پیدا کنند که حاضر به پرداخت این مبلغ باشد یا اینکه با حدود ۲۰۰هزار تومان یک مسترکارت مجازی بخرند و آن را شارژ کنند.
*** هزینه‌های آزاد کردن مدرک از دانشگاه
دانشجوهایی که بعد از تحصیل سابقه بیمه ندارند و از تحصیل رایگان استفاده کرده‌اند تازه بعد از همه این مراحل باید دنبال آزاد کردن مدرکشان بیفتند. تازه فرض را بر این می‌گذاریم که اقساط وام‌های دانشجویی را پرداخت کرده‌اند و هزینه کتابخانه و خوابگاه تسویه شده و چیزی از هزینه‌های خوابگاه باقی نمانده است. اگر به اندازه کافی زمان نداشته باشند به جای صبر کردن، آن را از وزارت علوم می‌خرند.
هزینه خرید مدرک یک فرمول دارد که از سوی وزارتخانه هر سال اعلام می‌شود. مثلا هزینه آن برای دانشجویان مهندسی ورودی سال ۱۳۸۹ به بعد بین هشت تا ۹ میلیون تومان خواهد شد. این مبلغ معمولا برای دانشجویان رشته‌های زیر نظر وزارت بهداشت گران‌تر محاسبه می‌شود. علاوه بر این هزینه‌هایی هم بابت ترجمه مدارک و کپی برابر اصل کردنش می‌پردازند که حدودا ۵۰۰ هزار تومن است.
*** هزینه وثیقه سربازی
دخترها دیگر نگران هزینه سربازی را ندارند اما پسرها باید فکری هم به حال هزینه‌های وثیقه سربازی کنند. آنها باید برای خروج از کشور وثیقه بگذارند. برای این کار یا سند ملکی تهیه می‌کنند یا پول نقد کنار می‌‍‌گذارند که مبلغ آن هر سال تغییر می‌کند. در حال حاضر حدودا این هزینه برابر با ۲۰ میلیون تومان است.
*** هزینه گرفتن ویزا از سفارت
بزرگ‌ترین و پر استرس‌ترین مرحله گرفتن ویزا است. معمولا چون در این زمان همه اضطراب این را دارند که سفارت به موقع نوبت ندهد، از موسسه‌هایی برای نوبت گرفتن استفاده می‌کنند. این موسسه‌ها با گرفتن مبالغی بیشتر تضمین می‌کنند که زودتر از حالت عادی به افراد نوبت دهند. اگر از این واسطه‌ها استفاده نکنید، هزینه ویزا برای اکثر کشورهای حوزه شینگن ۸۰ یورو و به قیمت امروز حدودا دو میلیون و ۶۴۰ هزار تومان می‌شود.
هزینه ویزای کانادا ۱۵۰ دلار این کشور و یعنی سه میلیون و ۱۵۰ هزار تومان است. اگر برای کشوری اپلای کرده باشید که سفارت آن در ایران فعال است، دیگر نیازی به سفر به ترکیه، ارمنستان یا دوبی و وقت گرفتن در سفارت این کشورها ندارید. خیلی از دانشجوها به همین خاطر هم که شده چشمشان را روی تحصیل در آمریکا می‌بندند.
*** عوارض خروج
ماجرا با گرفتن ویزا تمام نمی‌شود. از سال پیش قرار شد که افراد به هنگام خروج از کشور هم هزینه‌ای با نام عوارض خروج بپردازند. اگر اولین سفر خارجی‌تان است حدود ۲۵۰ هزار تومان برای فرودگاه کنار بگذارید، اگر دومین بار است که از کشور خارج می‌شوید، ۴۰۰ هزار تومان و اگر بیشتر از این تعداد پا را از کشور بیرون گذاشته‌اید، باید ۵۲۸ هزار تومان عوارض خروج بپردازید.
*** قیمت بلیت هواپیما
این روزها با گسترش کرونا سفر کردن کمی پیچیده شده و کشورها هر روز قوانین جدیدی برای مرزهایشان می‌‍‌گذارند. به همین دلیل هم قیمت بلیت‌های هواپیما ثبات ندارند که بتوانیم به حساب کتابمان اضافه کنیم. با این حال قیمت در حال حاضر پرواز تهران به کشورهای اروپایی بین ۱۲ تا ۱۸ میلیون و به کانادا ۳۰ میلیون تومان است که باید به این محاسبات اضافه کرد.
*** هزینه‌های جانبی
همه این هزینه‌ها مبالغی هستند که از سر اجبار باید بپردازید. حتی اگر بهترین فاند را هم گرفته باشید باز باید کمی پول با خودتان ببرید ولی هزینه‌های جانبی هم وجود دارد که فقط برخی از افراد در بعضی از شرایط آن را می‌پردازند. مثلا اگر فاند کاملی پیدا نکنند، مجبور هستند حداقل تا زمانی که کار پیدا کنند، برای ترم اول هم که شده هزینه اقامتشان را با خود ببرند، یا تضمین کنند که در یک حساب خارجی چندین هزار دلار پول دارند. در هر صورت برای دانشجویی که قصد سفر به کانادا را دارد همه این مراحل ۶۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و برای دانشجویی که قرار است در اروپا ادامه تحصیل دهد حدود ۴۸ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان هزینه خواهد برد.
