بانوی سرزمین عسل در محاصره هزاران زنبور
روزنامه هفت صبح، رامتین لطیفی | ممکن است نامگذاری یک روز توسط سازمان ملل متحد بهنام «روز جهانی زنبور عسل» عجیب و غریب به نظر برسد اما باید از این حقیقت پرده برداشت که حیات بشر پس از اکسیژن و آب وابسته به زنبور عسل است. غذا یکی از ارکان حیات بشر است و بار تغذیه بشر را دامداری و کشاورزی بهصورت توامان به دوش میکشند، چرا که فارغ از ارزشهای غذایی متفاوت و نیازهای مختلف بشر، نه دامداری و نه کشاورزی بهطور مجزا ظرفیت پاسخگویی به نیازهای امروز جهان را ندارند.
شاید هریک از ما در مواجهه با این پرسش به ظاهر ساده که «محصول زنبور عسل چیست؟» پاسخ بدهیم «عسل»، اما باید گفت تولید ۷۰ درصد از محصولات کشاورزی تابع و وابسته حضور موجوداتی بهنام زنبورهای عسل است و جهان با انقراض یا کاهش جمعیت زنبورهای عسل باید شاهد انقراض گونههای مختلف گیاهی باشد. زنبورهای عسل در کنار و دوشادوش باد، وظیفه گردهافشانی را برعهده دارند و درختان میوه، سبزیجات و برگهای خوراکی، غلات و مغزها و… حاصل مستقیم گردهافشانی زنبورهای عسل هستند. خبر بد اینکه جمعیت زنبورها نیز مانند دیگر گونههای مهم جانوری رو به کاهش است و این یک هشدار جدی برای بشر است.
آمریکا یکی از کشورهایی است که جمعیت زنبورهای عسل در آن کاهش جدی داشته است. در ۶۰ سال گذشته تعداد کندوهای زنبور عسل آمریکا از ۶ میلیون به ۲/۵ میلیون کاهش پیدا کرده است. در شرایط عادی باید در هر کندو بهطور روزانه ۱۰۰۰ زنبور بمیرند و ملکه کندو ۱۵۰۰ زنبور را تخمگذاری کند اما تغییرات اقلیمی و آلودگی هوا دو فاکتور مهم در بههم خوردن این نظم هستند. برای مثال مرگ زمستانی زنبورها در آمریکا از ۱۵ درصد به ۵۰ درصد رسیده است و ادامه این روند معنایی جز تخریب بخش مهم و موثری از منابع غذایی در بر ندارد و ممکن است آیندگان محصولاتی مانند لیموترش، گردو یا طالبی و بسیاری دیگر از گونههای گیاهی را به چشم خود نبینند.
از اینرو سازمان ملل متحد با نامگذاری روز تولد آنتوان جانشا، مبدع زنبورداری نوین، بهنام روز جهانی زنبور عسل قصد دارد اهمیت و جایگاه اینگونه مهم را به تمام کشورهای جهان یادآوری کند. رجوع به تجربیات گذشته این حقیقت را برملا میکند که هیچ رویدادی در جهان بدون حضور ستارههای مشهور به چشم نمیآید و دیده نمیشود. از اینرو امسال مجموعه رسانهای نشنال جئوگرافیک برای این رویداد مهم جهانی، میزبان آنجلینا جولی با حضور و شمایلی متفاوت بود.
دن وینترز، عکاس مشهوری که کار با ستارههای مختلف هالیوود را در کارنامه خود دارد، یک کشاورززاده است که از قضا از ۹ سالگی با کار زنبورداری نیز آشنا شده و امروز علاوه بر عکاسی، در عرصه زنبورداری هم مشهور است. وینترز برای اولینبار ایده عکاسی از یک ستاره هالیوود در حالی که بدنش از زنبورهای عسل پوشیده شده است را مطرح کرد. با استقبال نشنال جئوگرافیک از این ایده، آنجلینا جولی که لقب مادر معنوی حمایت از زنبورهای عسل یونسکو را یدک میکشد، پیشنهاد وینترز را پذیرفت.
وینترز برای این پروژه از هزاران زنبور در استودیو استفاده کرد و در ادامه بدن جولی را به عصاره برگ درخت لیمو ترش آغشته کرد تا زنبورها به سمت او جذب شوند. عکاسی این پروژه ۱۸ دقیقه بهطول انجامید و به شهادت وینترز، آنجلینا جولی در این پروژه شجاعترین مدل عکاسی او در طول سالهای فعالیتش بود چرا که اجزای صورت او به دلیل تجمع زنبورها روی بدنش و راهپیمایی آنها، یک بار هم بههم نریخت. این در حالی است که جولی زیر لباس و روی صورتش هیچ محافظی برابر این زنبورها نداشت.
آنجلینا جولی تجربه حضور در این پروژه را اینگونه شرح داد؛ «هرگز تجربه چنین حالی را نداشتم، تجربه اضطراب حضور برابر دوربین برای اولینبار مقابل این تجربه هیچ بود و این دو حس به هیچوجه قابل مقایسه نیستند.» جولی میگوید بر اساس اطلاعات وینترز، بدن او میباید بوی طبیعت را بدهد تا زنبورها او را پس نزنند، به همین دلیل جولی از ۳ روز قبل از عکاسی این پروژه حمام نرفته بود. همچنین در حین عکاسی و جهت حفظ سلامتی او تنها مجاری بینی و گوشهایش با اجسامی پوشانده شده بود ولی هیچ تمهید دیگری برای او در این پروژه اندیشیده نشده بود.
از اینرو جولی نگران بود که زنبورها در مدت زمان عکاسی وارد چشم او شوند. خود جولی میگوید یک زنبور چندبار از نزدیکی چشم او عبور کرده است و این اتفاق با ورود یک زنبور به لباس او همزمان شده است و در نتیجه حس همنشینی با یک زنبور با حس ترس و اضطراب نزدیکی یک زنبور دیگر به چشمش توامان شده و موقعیتی کمیک را برای او ایجاد کرده که شرایط خاص این استودیو را برای او قابل تحملتر کرده است. جولی از بازخورد این پروژه راضی است و میگوید این تصاویر در ساعات اولیه انتشار در اینستاگرام بیش از ۲ میلیون لایک گرفته است. او اظهار امیدواری کرده که با حضور در این پروژه توانسته باشد نگاه و نظر مردم جهان را به اهمیت حیات این موجودات جلب کرده باشد.