۲۵ فیلم برای روزهای قرنطینه
روزنامه هفت صبح، کمال بردبار | معرفی فیلم‌هایی از سینمای ایران که در این روزهای عجیب می‌توانند برای دقایقی به شما امید و لبخند را هدیه کنند و چندین پیشنهاد در حوزه کتاب داستانی و غیرداستانی.
این‌روزها وی‌او‌دی‌ها نقشی بزرگ در سرگرمی خانواده‌ها بازی می‌کنند. به‌خصوص مخزن بزرگی که از فیلم‌های ایرانی در اختیار دارند. برای روزهای کرونایی گشتیم دنبال ۲۵فیلم باکیفیت، مناسب برای خانواده‌ها و مهم‌تر از همه حال‌خوب‌کن.
فیلم‌هایی که شما را با این جهان وبازده آشتی دهند. و خب پیدا کردن توامان همه این سه‌پارامتر کار سختی بود. درنهایت به یک لیست ۲۵تایی رسیدیم. ۲۲فیلم سینمایی و سه‌فیلم مستند. یکی از فیلم‌ها مربوط به قبل از انقلاب است و ۲۴تای بعدی، بعد از انقلاب. شاید بعضی از آنها رادیده باشید اما به‌هرحال ملاقات مجدد با آنها جالب خواهد بود.
* یک: مهمان مامان. اقتباس شیرین داریوش مهرجویی از نوول هوشنگ مرادی کرمانی. داستان خانواده‌ای تهیدست که با ورود یک مهمان ناخوانده درگیر ماجرای بی‌پایان حفظ آبرو می‌شوند و همسایه‌های آنها نیز به کمکشان می‌آیند. فیلمی پرشور، خنده‌دار و پر از مهربانی و فارغ از هرگونه کینه طبقاتی. با بازی‌های درجه‌یک از گلاب آدینه، پورشیرازی، امین حیایی، پارسا پیروزفر و…
* دو: جهان با من برقص. ساخته درخشان سروش صحت درباره گردهمایی گروهی از دوستان در ویلایی در شمال که مالک ویلا از مرگ قریب‌الوقوع خود باخبر است. فیلمی ظریف و خیال‌انگیز با موقعیت‌های پیاپی کمدی و درام و یک کادر بازیگری ممتاز: علی مصفا، پژمان جمشیدی، جواد عزتی، هانیه توسلی و…
* سه: خواهران غریب. اقتباس ایرانیزه‌شده کیومرث پوراحمد از رمان مشهور آلمانی به همین نام. پر از شادمانی و موقعیت‌های خوب ملودرام و درخشش خسرو شکیبایی و افسانه بایگان.
* چهار: در دنیای تو ساعت چند است؟ فیلمی نوستالژیک از صفی یزدانیان با بازی‌های خوب علی مصفا و لیلا حاتمی. یک داستان عاشقانه در رشت با موسیقی و آشپزی و موقعیت‌های بانمک و یک پایان زیبا.
* پنج: درخت گلابی. فیلم درمجموع داستان غم‌انگیزی دارد. تلاش یک استاد دانشگاه برای به یادآوردن عشق ناکام دوران نوجوانی‌اش که در یک باغ میوه در دماوند شکل گرفته است. براساس داستانی از گلی ترقی. اما فیلم در میانه این اسکلت غمناک، آکنده از جنب و جوش و حرارت خوش نوجوانی و عشق اول است. فیلمی که دیدنش شما را سرشار از انررژی می‌کند.
* شش: اجاره‌نشین‌ها. کمدی جاودان داریوش مهرجویی. داستان اعضای یک آپارتمان زوار دررفته در حاشیه شهر که با مدیر ساختمان و بنگاهی‌های طماع منطقه در نبردی سنگین قرار گرفته‌اند. پر از لحظات شادی‌بخش و کمیک. فیلم کند شروع می‌شود اما بعد از گذشت ۱۵دقیقه سیل شوخی‌ها یک‌نفس تا انتهای فیلم شما را دنبال می‌کند. عزت‌الله انتظامی، اکبر عبدی، حمیده خیرآبادی و… شماری از خیل بازیگران این فیلم زیبا هستند.
* هفت: باد صبا. مستند زیبای آلبر لاموریس از ایران دهه ۵۰٫ با صدای رعدآسای منوچهر انور که نریشن‌ها را می‌گوید و تصاویر کم‌نظیر هوایی که فیلم از سراسر ایران به‌دست می‌دهد. دیدن این فیلم را از دست ندهید که تجربه‌ای یکه و منحصربه‌فرد است.
* هشت: زیر درختان زیتون. داستان عشق در سال زلزله. داستان جوانی تنگدست که بعد از زلزله رودبار دیگر کسی را ثروتمند نمی‌بیند و برای خواستگاری از دختر دلخواهش پای پیش می‌گذارد. فیلمی که شاید فرم ساختاری متفاوتی دارد اما درنهایت و در پایان زیبایش، به ستایشی از عشق و زندگی بدل می‌شود. از بهترین فیلم‌های عباس کیارستمی.
* ۹: بودن یا نبودن. تقلای نفسگیر دختری ارمنی که به پیوند قلب فوری احتیاج دارد و سروکارش با خانواده‌ای در حاشیه شهر می‌افتد که پسرشان را در روز عروسی‌اش از دست داده‌اند. جوان در کماست و دخترک قلب او را می‌خواهد. فیلم لحظات دردناکی را برای شما مهیا می‌کند اما در انتها این سختی‌ها را جبران می‌کند.
*۱۰: پسر آدم دختر حوا. یکی از کمدی‌رمانتیک‌های خوب سینمای ایران با بازی‌های دلنشین از مهناز افشار و حامد کمیلی. پر از موقعیت‌های خوب خنده دار و چفت و بست محکم داستانی.
* ۱۱: همسر. یک کمدی‌رمانتیک پرو پیمان از دهه ۷۰٫ داستان مردی که ناگهان در اداره‌اش همسر خود را در مقامی بالاتر از خود می‌بیند. فیلم می‌توانست کاملا فمینیستی شود و می‌توانست از آن‌سو به دام ایده‌های مردسالارانه سقوط کند اما درنهایت با صلح و آشتی داستان خود را پایان می‌برد و کلی هم شما را می‌خنداند. با بازی‌های خوب از مهدی هاشمی و فاطمه معتمد‌آریا. فیلم را مهدی فخیم‌زاده ساخته است.
* ۱۲: لیلی با من است. این کمدی جنگی را بعید است ندیده باشید اما دیدن دوباره‌اش فرصت فوق‌العاده‌ای است. داستان مردی که به شکلی ناخواسته تا خط مقدم جنگ می‌رود درحالی‌که به‌شدت از جنگ می‌ترسد. فیلمی هوشمندانه که خوب کارگردانی شده و فیلمنامه خوب و پرشیطنتی دارد و پرویز پرستویی هم بازی‌های خوبی ارائه می‌دهد.
* ۱۳: در جست‌و‌جوی فریده. این فیلم مستند پارسال جلوتر از همه فیلم‌های سینمایی به اسکار معرفی شد. فیلمی پرکشش و جذاب که ماجرای زنی هلندی است که دنبال والدین واقعی‌اش در روستاهای اطراف مشهد می‌گردد. فیلم را کوروش عطایی و آزاده موسوی ساخته‌اند.
* ۱۴: یک‌بار برای همیشه. ملودرام خوب و پرکششی که سیروس الوند ساخته و در سال ۷۱ سیمرغ بهترین کارگردانی را هم به‌دست آورده. داستان خسرو شکیبایی در نقش مرد رنگرز و فاطمه معتمد‌آریا در جلد همسرش و داستان بچه‌دار‌شدن و مهاجرت و در آخر خنده و آشتی.
* ۱۵: آذر، پرویز، شهدخت و دیگران. اقتباسی که بهروز افخمی از کتابی نوشته همسرش انجام داد. داستان خانواده‌ای عجیب و غریب و رقابت زن و شوهری میانسال در عرصه سینما و دختری که از همسرش جدا شده و به دنبال سرنوشت به ایران بازگشته. فیلی آرام و سرگرم‌کننده با موقعیت‌های جذاب و بازی‌های خوب فخیم‌زاده و مرجان شیرمحمدی و گوهر خیراندیش.
* ۱۶: من ترانه ۱۵سال دارم. این فیلم هم مثل بودن یا نبودن در سیر داستانی خود تماشاگر را در‌اختیار خود می‌گیرد و در لحظاتی فشار عصبی بر تماشاگر وارد می‌کند اما درنهایت به ستایشی پرشور و شادمانه از مادربودن بدل می‌شود. اولین فیلم ترانه علیدوستی و به کارگردانی رسول صدرعاملی.
* ۱۷: خوک. از میان فیلم‌های مانی حقیقی شخصا «اژدها وارد می‌شود» را ترجیح دهم اما اینجا خوک را انتخاب می‌کنم که فیلمی کمیک و گزنده است و پر از شوخی‌های درجه‌یک با سینما و مخلوط‌کردن یک داستان ترسناک جنایی با اوهام و خیالات یک کارگردان شکست‌خورده و روابط متعدد عاشقانه‌اش! حسن معجونی، لیلا حاتمی، پریناز ایزدیار، لیلی رشیدی و سیامک انصاری از بازیگران اصلی خوک هستند.
* ۱۸: ورود آقایان ممنوع. کمدی درخشانی که رامبد جوان بر مبنای فیلمنامه شیرینی از پیمان قاسمخانی ساخته است. داستان مشغول به‌کار شدن اجباری یک معلم مرد در دبیرستانی دخترانه که یک خانم‌مدیر بسیار خشن بر آن ریاست می‌کند و شاگردان بازیگوشی که نقشه پیچیده‌ای را اجرا می‌کنند. رضا عطاران، ویشکا آسایش و پگاه آهنگرانی از بازیگران این فیلم هستند.
* ۱۹: یه حبه قند. داستانی از یک ضیافت خانوادگی در یزد. خانواده‌ای پرجمعیت که خود را برای یک مراسم پیش از عروسی آماده می‌کنند و خواهران و برادرها و دامادها و عروس‌هایی که از جاهای مختلف خود را به خانه پدری رسانده‌اند و در این میان یه حبه قند ماجرا را عوض می‌کند. قبول دارم که دقایق مربوط به مراسم عزاداری با شرح و بسط غیرلازمی برگزار شده است اما درمجموع، یه حبه قند فیلمی دلنشین و شادمانه است.
* ۲۰: مارمولک. این فیلم که دیگر نیاز به معرفی ندارد. سال‌ها توقیف بوده و حالا مجوز گرفته. داستان یک زندانی که در لباس روحانی از زندان فرار می‌کند و به روستایی می‌رود و آنجا درگیر حوادث مختلفی می‌شود. پر از لحظات شیرین درجه‌یک و بازی خوب پرویز پرستویی و رعنا آزادی‌ور. فیلم را کمال تبریزی بر مبنای فیلمنامه‌ای از پیمان قاسمخانی ساخته است.
* ۲۱: بزم رزم. یک مستند درخشان درباره شرایط حاکم بر موسیقی ایرانی از سال ۵۷ تا ۶۷٫ یعنی از گروه چاوش و شجریان و لطفی تا دوران جنگ و پایان جنگ. مستندی گیرا و خاطره‌برانگیز و بسیار شنیدنی!
* ۲۲: مصایب شیرین. فیلمی که علیرضا داوودنژاد با استفاده از اعضای خانواده‌اش و به شکلی کم‌هزینه ساخته شده است. داستان دو نوجوان که از کودکی آنها را نامزد هم خوانده‌اند و حالا با مسائل بزرگتری روبه‌رو می‌شوند. فیلمی گرم و صمیمی و گاه خنده‌دار.
* ۲۳: ضد گلوله. کمدی جنگی مصطفی کیایی که داستانی کاملا برخلاف لیلی با من است دارد. یک توزیع‌کننده خانگی فیلم‌ها و کاست‌های غیرمجاز که در روبه‌روشدن با بیماری لاعلاج به جبهه می‌رود تا شهید شود و خانواده‌اش منتفع شوند اما هرکاری می‌کند کشته نمی‌شود! فیلمی خنده‌دار با بازی خوب از مهدی هاشمی.
* ۲۴: سن‌پترزبورگ. باز‌هم فیلمنامه‌ای از پیمان قاسمخانی و این‌بار به کارگردانی افخمی. داستان همنشینی اجباری دو رذل کلاهبردار که در طمع یک گنج درگیر ماجرایی پرپیچ‌و‌خم و مرموز می‌شوند. فیلم پر از لحظات درخشان و طنزآمیز است.
* ۲۵: گلنار. یک فیلم کودکانه و به‌شدت نوستالژیک که کامبوزیا پرتوی ساخت و دیدن دوباره‌اش و شنیدن ترانه‌های زیبایش می‌تواند ذهن شما و خانواده‌تان را برای دقایقی از شر کابوس کرونا خلاص کند.
*** بیایید در حوزه کتاب هم دور از چشم یاسر نوروزی پیشنهاداتی را ارائه کنیم:
* پیشنهاد رمان ایرانی
چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم، زمستان ۶۲، کلیدر، سووشون، خواب زمستانی
* پیشنهاد رمان خارجی
سنگین و کلاسیک :دن آرام (شولوخوف ترجمه به آذین )، ژان کریستف، جان شیفته (هردو از رومن رولان)،سرخ و سیاه، صومعه پارم (هردو از استاندال ) ، ژرمینال (از امیل زولا )، لرد جیم، رهایی (هردو از جوزف کنراد )، نشان سرخ دلیری (استیفن کرین )، مرشد و مارگریتا (بولگاکوف )
* رمان معاصر
آمریکایی آرام، کنسول افتخاری، پایان رابطه (هر سه از گراهام گرین )، بازمانده روز، منظر پریده رنگ تپه‌ها، هرگز ترکم نکن (هر سه از کازوئو ایشی گورو )، خداحافظ گاری کوپر، زندگی پیش رو(هردو از رون گاری) ، فرنی و زویی، ناطور دشت(هردو از سلینجر)، سرفراز و آزاد، اسپارتاکوس (هردو از هاوارد فاست)، دوست بازیافته (فرد اولمن )، پرواز شبانه (آنتوان سنت اگزوپری )،دیروزهای ما (ناتالیا گینزبورگ )
* پلیسی و جاسوسی
جاسوسی که از سردسیر آمد (از ژان لو کاره )، ترکه مرد، خداحافظی طولانی(هردو از ریموند چندلر)، مرگ راجر آکروید (آگاتا کریستی )، سرگیجه (بوالو و نارسژاک )، ده روز شگفت‌انگیز (الری کویین)،شاهین مالت (از دشیل همت )
و البته :جزیره گنج (رابرت لویی استیونسن، نسخه کامل )
* کتاب‌های غیر ادبی:
تاریخ معاصر ایران :کودتا (یرواند آبراهامیان ) ،سیاست و اخلاق (گفت و گو با سیدحسین نصر) ،امنیت و اقتصاد(گفت وگو با علینقی عالیخانی )
* فرا متن‌های تاریخی
مریمیه (نوشته عبدالله شهبازی) ، از سردوگرم روزگار (احمد زیدآبادی)، اندیشه سیاسی در اسلام معاصر (حمید عنایت )، وقتی هیتلر کوکایین می‌زد (چارلز مایلتون )
* تاریخ جهان: استالین (ادوارد درزژینسکی )، صلحی که همه صلح‌ها را برباد داد(….)،توپ‌های ماه اوت (بارابارا تاکمن )
* خواندنی‌های تئوریک تجربه مدرنیته (مارشال برمن ) ،نظم زمان (.کارلو روولی)، ناتمامیت (ربه کا گلداشتاین )
