۱۵ نکته از وام خرید دو میلیونی
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | گزارشی از جزئیات اعتبار خرید کالا که برای چهار میلیون خانواده بدون درآمد ثابت در نظر گرفته شده است. خانواده‌هایی که درآمد ثابت ندارند، یک یا دومیلیون تومان اعتبار خرید از فروشگاه‌ها دریافت می‌کنند. این مورد یکی از اقدامات دولت برای حمایت از کسانی که است که به‌واسطه شیوع ویروس کرونا شرایط سختی را پشت سر می‌گذارند.
با انتشار ابلاغیه هیات وزیران، جزئیات بیشتری از طرح خرید اعتباری اضطراری مشخص شده که از جمله آن می‌توان به نحوه بازپرداخت طرح خرید اعتباری اشاره کرد. طوری که اقساط تسهیلات که حدود ۴۵ یا ۹۰هزار تومان در ماه است، از محل یارانه نقدی خانواده پرداخت خواهد شد و نیازی به پرداخت مبلغ جداگانه توسط خانواده نیست.
دوره بازپرداخت این اقساط دوساله است و بعد از سه‌ماه تنفس آغاز می‌شود. چهارمیلیون نفر از کارگران فصلی، دستفروشان و رانندگان تاکسی، اتوبوس، مینی‌بوس و کرایه‌های بین شهری مشمول این طرح هستند که توسط وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی شناسایی می‌شوند.
* یک: چه کسانی اعتبار خرید دریافت خواهند کرد؟
طرح دولت برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر به تصویب هیات وزیران رسیده است. منظور از اقشار آسیب‌پذیر در این طرح کسانی است که درآمد ثابت ندارند و با شیوع ویروس، کاسبی آنها به کلی از بین رفته است. در ابلاغیه دولت اعلام شده از جمله این افراد می‌توان به رانندگان تاکسی، اتوبوس، مینی‌بوس و کرایه‌های بین شهری، دستفروشان و کارگران فصلی روزمزد اشاره کرد. بر این اساس شاغلانی که درآمد ثابت دارند، از قبیل کارکنان دولت، مستمری‌بگیران صندوق‌های بازنشستگی و همچنین مستمری‌بگیران تحت پوشش نهادهای حمایتی مشمول این طرح نیستند.
* دو: شناسایی مشمولان چطور انجام می‌شود؟
وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی مامور شناسایی افراد مشمول طرح خرید اعتباری اضطراری معرفی شده است و قرار است از طریق پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان که پیش از این برای شناسایی مشمولان یارانه نقدی و معیشتی استفاده شده بود، افراد مشمول این طرح را به بانک‌ها برای دریافت اعتبار خرید معرفی کنند.
* سه: چند نفر اعتبار دریافت خواهند کرد؟
آنطور که در دستورالعمل هیات وزیران آمده، تا سقف چهارمیلیون خانواده می‌توانند مشمول این طرح باشند. از آنجایی که درمجموع حدود ۲۴میلیون خانوار در ایران وجود دارد، می‌توان گفت این طرح تقریبا ۱۶درصد جمعیت کشور را شامل خواهد شد.
* چهار: مبلغ اعتبار خرید چقدر است؟
مبلغ اعتبار در نظرگرفته شده در طرح جدید هیات وزیران برای هر خانواده دومیلیون تومان است. آنطور که در ابلاغیه دولت آمده، مبلغ اعتبار برای خانواده‌های یک‌نفره نصف این رقم یعنی یک‌میلیون تومان است. اعتبار خرید تا ۴۸ساعت بعد از زمان معرفی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی توسط بانک‌ها واریز خواهد شد.
* پنج: چطور می‌توان برای دریافت اعتبار ثبت نام کرد؟
اینطور که از ابلاغیه دولت مشخص است، افراد برای دریافت اعتبار خرید یک یا دومیلیونی ثبت‌نام کنند اما محل ثبت‌نام با وجود گذشت حدود دوهفته از تاریخ ابلاغ طرح، همچنان نامشخص است. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی باید از طریق ثبت‌نام افراد در پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان، مشمولان طرح را شناسایی کند. با توجه به اینکه این دستورالعمل قرار است به‌صورت اضطراری اجرایی شود، ممکن است مثل طرح حمایت معیشتی، نیازی به ثبت‌نام برای شناسایی مشمولان وجود نداشته باشد.
* شش: نرخ سود و مهلت بازپرداخت وام چقدر است؟
بازپرداخت اقساط طرح خرید اعتباری، ۲۷ماه اعلام شده است. اقساط بعد از سه‌ماه تنفس شروع شده و تا دوسال یعنی ۲۴ماه ادامه پیدا می‌کند. این مورد باعث شده مبلغ اقساط به طور چشمگیری کاهش پیدا کند. علاوه بر این نرخ بهره این طرح ۱۲درصد است. البته نه به این معنا که مشمولان باید بهره ۱۲درصدی به بانک‌ها پرداخت کنند.
آنطور که در ابلاغیه دولت آمده، گیرندگان این اعتبار تنها چهاردرصد از نرخ بهره را پرداخت خواهند کرد و هشت‌درصد باقی مانده بعد از یک دوره تنفس توسط سازمان برنامه و بودجه به بانک‌ها پرداخت خواهد شد. با این حساب شرایط بازپرداخت برای دریافت‌کنندگان اعتبار، اقساط سه‌ساله با نرخ چهاردرصد خواهد بود. با توجه به این شرایط، دریافت‌کنندگان اعتبار دومیلیونی، در نهایت دومیلیون و ۱۶۰هزار تومان به بانک‌ها بازپرداخت خواهند داشت.
* هفت: اقساط ماهیانه چطور پرداخت می‌شود؟
دریافت‌کنندگان اعتبار در طرح جدید دولت نیازی به پرداخت مبالغ اقساط ندارند. آنطور که در مصوبه دولت آمده، بانک‌ها می‌توانند با گرفتن تعهد الکترونیکی از متقاضیان اعتبار، مبالغ اقساط را از حساب یارانه نقدی و کمک حمایت معیشتی کم کنند. با این حساب مبالغ اقساط مستقیما از یارانه خانواده پرداخت می‌شود و نیازی به پرداخت مبالغ اضافه به‌عنوان اقساط خرید اعتباری نخواهد بود.
با توجه به نرخ سود چهاردرصدی و بازپرداخت دوساله، مبلغ قسط ماهانه اعتبار خرید تقریبا رقمی حدود ۹۰هزار تومان خواهد بود. این مبلغ برای خانواده‌های تک‌نفره که اعتبار یک‌میلیونی دریافت می‌کنند، ۴۵هزار تومان است که دقیقا مطابق با یارانه نقدی محاسبه شده است.
* هشت: اگر یارانه‌مان قطع شود، بازپرداخت اقساط چطور خواهد بود؟
یکی از نکات مهم ابلاغیه دولت درباره طرح خرید اعتباری اضطراری در ماده هشتم آن گنجانده شده است. در صورتی که یارانه خانواده‌ای که اعتبار خرید دریافت کرده، به هر نحوی قطع شود، بازپرداخت مانده اصل و سود اعتبار دومیلیونی در تعهد دولت بوده و سازمان برنامه و بودجه باید آن را در لایحه بودجه پیش‌بینی کند.
البته از آنجایی که بعید است خانواده‌های مشمول این طرح در بین سه‌دهک پردرآمد جامعه قرار داشته باشند، احتمال قطع یارانه آنها بسیار پایین خواهد بود. با این حساب حتی در صورت قطع یارانه در دوره بازپرداخت، خانواده دریافت‌کننده اعتبار تعهدی برای بازپرداخت ادامه اقساط نخواهد داشت.
* ۹: آیا کارت اعتباری را باید از بانک تحویل بگیریم؟
احتمالا اصطلاح کارت اعتباری به گوش شما هم خورده باشد اما باید توجه داشته باشید که اعتبار خرید اضطراری دولت در قالب کارت فیزیکی نخواهد بود و برای دریافت این اعتبار لازم نیست به بانک مراجعه کنید. براساس ابلاغیه دولت، اعتبار خرید خانواده‌های مشمول توسط بانک عامل به حساب خانواده واریز خواهد شد. بانک عامل در طرح خرید اعتباری، همان بانک‌هایی هستند که وظیفه واریز یارانه نقدی و حمایت معیشتی را برعهده دارند. با این حساب مبلغ اعتبار خرید توسط این بانک‌ها به همان حسابی واریز می‌شود که خانواده از طریق آن یارانه می‌گیرد.
* ۱۰: آیا دریافت اعتبار خرید نیاز به ضامن دارد؟
چک، ضامن، فیش حقوقی، سند خانه یا هر مورد دیگری برای ضمانت لازم نیست. خانواده‌های مشمول دریافت اعتبار خرید یک یا دومیلیونی می‌توانند بدون ارائه ضمانت، تسهیلات دریافت کنند. ضمانت بازپرداخت وام، همان یارانه نقدی خواهد بود که دولت به آن متعهد شده است.
* ۱۱: اعتبار خرید را کجا می‌توان خرج کرد؟
اعتبار خرید یک یا دومیلیونی دولت به‌صورت نقد یا برای خرید کالاها از جمله کالاهای اساسی در مراکز خدماتی و فروشگاه‌های سراسر کشور معتبر است. با این حساب اعتبار دومیلیونی مثل یارانه نقدی قابل برداشت نخواهد بود و صرفا در دستگاه‌های پوز فروشگاه‌های زنجیره‌ای قابل استفاده است.
* ۱۲: آیا امکان تغییر حساب وجود دارد؟
اگر در طرح خرید اعتباری اضطراری دولت ثبت‌نام کنید، امکان تغییر حساب یارانه نقدی را نخواهید داشت. آنطور که در ابلاغیه دولت آمده، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها مکلف است طوری عمل کند که در دوره بازپرداخت اقساط خانواده‌های دریافت‌کننده تسهیلات، مجاز به تغییر بانک عامل خود نباشند. این یعنی نمی‌توانید بعد از دریافت اعتبار، حسابی که قرار است با آن اقساط ماهانه را از محل یارانه نقدی بازپرداخت کنید، تغییر دهید.
* ۱۳: آیا برای دریافت اعتبار حتما باید حسابمان پاک باشد؟
اغلب وام‌های بانکی صرفا به مشتریانی پرداخت می‌شود که حسابشان پاک باشد. یعنی در کارنامه مالی‌شان چک برگشتی و بدهی معوق نداشته باشند. در طرح جدید دولت، مشمولان دریافت اعتبار خرید از این مورد معاف شده‌اند و حتی اگر سابقه چک برگشتی داشته باشید یا بدهی معوق در کارنامه‌تان ثبت شده باشد، بازهم امکان دریافت اعتبار خرید خواهید داشت.
* ۱۴: شرکت در این طرح چه مزایایی دارد؟
اگر به واسطه شیوع ویروس کرونا درآمد خود را به طور کامل از دست داده‌اید و شدیدا در شرایط اضطراری قرار داشته باشید، این طرح می‌تواند به شما کمک کند تا یارانه دوسال آینده‌تان را یکجا دریافت کنید تا حداقل کمکی در این روزهای سخت باشد. به علاوه با ثبت‌نام در این طرح ارزش یارانه نقدی برایتان بیشتر خواهد بود. از آنجا که تورم سالانه خیلی بالاتر از چهاردرصد است، می‌توان گفت رفته رفته ارزش یارانه نقدی کمتر می‌شود اما اگر کل یارانه دوسال را یکجا دریافت کنید، ارزش آنها بیشتر خواهد بود. اقلامی که در حال حاضر می‌توان با یارانه ۴۵هزار تومانی خرید، بیشتر از اقلامی خواهد بود که دوسال آینده می‌توانیم با ۴۵هزار تومان بخریم.
* ۱۵: شرکت در این طرح چه معایبی دارد؟
شما دوسال از دریافت یارانه دونفر از اعضای خانواده‌تان محروم خواهید شد. این یکی از معایب طرح خرید اعتباری است. باید توجه داشته باشید که یارانه نقدی در حالت عادی قابل برداشت است و با آن هر کار که بخواهید می‌توانید انجام دهید اما اعتبار دومیلیونی همانطور که از اسمش پیدا است. صرفا برای خرید از فروشگاه‌ها اختصاص داده می‌شود و امکان برداشت نقدی آن وجود نخواهد داشت. به همین خاطر اگر در این روزها احتیاج چندانی به اعتبار خرید دومیلیونی ندارید، بهتر است خودتان را از دریافت دوسال یارانه محروم نکنید.
