۱۵سال بخشنامه برای مد و لباس
روزنامه هفت صبح، نگین باقری | روز پیش دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس تغییر کرد. قبلا مریم پورشهابی در این سمت قرار داشت ولی از حالا به بعد قرار است که طیبه عزت‌اللهی‌نژاد در این جایگاه فعالیت کند. آخرین بار که خبری از این کارگروه مد و لباس در سطح فراگیر منتشر شد، موضوع لباس کاروان ورزشکاران ایرانی در المپیک ۲۰۲۰ مطرح بود.
منظور همان لباس آبی فیروزه‌ای برای خانم‌هاست که یک دفعه یکی دو ساعت قبل از رژه به عنوان لباس نمایندگان ایران معرفی شد. به محض رونمایی آنقدر همه نسبت به رنگ و چین‌ها و ترکیب آن انتقاد کردند که دست آخر کسی مسئولیت طراحی آن را برعهده نگرفت.
فاجعه لباس المپیک ۲۰۲۰
در واقع قرار بود که لباس نهایی ورزشکاران زیر نظر همین کارگروه مد وزارت ارشاد طراحی شود ولی اینطور که بعدا اتحادیه پوشاک افشا کرد، روز تصمیم‌گیری نهایی یک‌دفعه طرح‌های متعلق به شرکت دیگری که زیر نظر کارگروه مد هم نبود به نمایش در آمد. حالا این در حالی بود که کارگروه مد و کمیته ملی المپیک از دو سال پیش به این لباس فکر کرده و برایش برنامه ریخته بودند.
اولین بار خرداد ماه سال ۱۳۹۸ همین کارگروه فراخوان داد که طراحان مدل‌های موردنظر خودشان را برای پوشش اعضای کاروان ایران بفرستند. بیش از ۱۲۰۰ طرح مختلف هم برای این کمیته ارسال شد. اینطور نبود که هر اثری هم به این کمیته راه پیدا کند؛ آن زمان گفته شد « آثار منتخب قاعدتاً باید در چارچوب‌های مشخصی طراحی شده باشند و بعد از انتخاب چند طرح اولیه، نمونه‌های منتخب باید نمونه دوزی شوند.»
آن زمان حتی رئیس کارگروه مد گفته بود که می‌خواهند لباس‌ها را به بازدید عمومی بگذارند و اظهارنظر مردمی را هم جمع کنند، ولی واقعیت ۱۸۰ درجه با این حرف تفاوت داشت.تا دو ساعت قبل از اعزام کسی نمی‌دانست که کمیته المپیک و کارگروه مد با کدام یک از مزون‌ها موافقت کرده تا اینکه عکس‌های آن لباس آبی فیروزه‌ای نامناسب منتشر شد و همه را شوکه کرد.
چه بپوشید، چه نپوشید
یکی دیگر از کارهای این کارگروه مد، بخشنامه صادر کردن درباره لباس افراد است. یعنی آنها بخشنامه‌ای می‌نویسند و به اتحادیه پوشاک می‌فرستند تا لباس‌ها فقط با این ضوابط دوخته شود. همین تابستان امسال مانتو پیراهنی، چارخانه و کتی برای زنان ممنوع شد. این بخشنامه یک مصوبه دیگر هم داشت و آن اینکه زنان در فضای عمومی نباید دامن بپوشند.
معمولا تابستان‌ها این کارگروه در این زمینه بیشتر اظهارنظر می‌کند. مثلا سال ۱۳۹۸ رئیس آن به طراحان لباس بخشنامه داده بود که مانتوهای توری، حریری، شیشه‌ای، بدن نما و متخلخل تولید نکنند. در تمام این ۱۵سالی که کارگروه مد فعالیت کرده یا مشغول برگزاری جشنواره شده و یا از همین دست بخشنامه‌ها برای پوشش عمومی صادر کرده.
کارگروه مد وزارت ارشاد را دور زد
این کارگروه یک بار دیگر هم حاشیه‌هایی درباره سریال دراکولا مهران مدیری درست کرد. اردیبهشت ماه رئیس وقت کارگروه بعد از تماشای سریال دراکولا و نقدهایی که به سر و لباس بازیگران شده بود، به ساترا نامه نوشت. در این نامه او گفت که پوشش‌های بازیگران نامانوس و مغایر با فرهنگ ایرانی بوده است.
آن زمان شاید از ساترا انتظار سانسور می‌رفت اما کسی پیش‌بینی نمی‌کرد که وزارت ارشاد درخواست سانسور آثاری که خودش مجوزشان را داده صادر بکند. اصلا وزارت ارشاد همان زمان مدعی مالکیت بر مجوز وی او دی‌ها بود و بر سر همین موضوع چالشی بین آنها و ساترا وجود داشت ولی کارگروه مد با اینکه زیر نظر وزارت ارشاد فعالیت می‌کرد، ساترا را به رسمیت شناخته بود تا برای سانسور لباس بازیگران زن، به آن نامه بنویسد. مرضیه شفاپور (مدیر کارگروه مد) به مدل‌های سریال هم اعتراض کرد و گفت که طبق مصوبه کارگروه ساماندهی مدولباس، هرگونه نمایش زنده لباس یا هرگونه استفاده از مدل زنده ممنوع است.
اعتراض با فشن شو
کارگروه مد تا به حال یک بار به طور واضح گفته که با مدلینگ مخالف است. به خاطر این هم سال ۱۳۹۷ با فشن شو یک مزون در لواسان برخورد کرد. حالا این در حالی بود که سال‌ها اول فعالیت قول داده بودند که مدلینگ اسلامی را راه‌اندازی کنند. این خبر را هفتم تیر آن سال حمید قبادی، رئیس وقت کارگروه مد داد. آنها حتی به سه مزون مجوز دادند تا از مدل‌های زنده برای نمایش لباس‌های ایرانی و اسلامی استفاده کنند. با این حال ۵ سال بعد همین نقل قول را هم پس گرفت.
ممکن است برایتان سوال شود که کارگروه مد اصلا چه ماهیتی دارد و از کجا پا گرفته است؟ زمان پایه‌گذاری این کارگروه، اعلام شد که آنها قصد دارند چیزی به نام پوشاک ایرانی معرفی کنند. موضوع اول از سال ۱۳۸۵ و به عنوان طرح در مجلس مطرح شد. در نهایت وزارت ارشاد برای آن یک شیوه نامه طراحی کرد و سال ۱۳۸۷ در مجلس تصویب شد.
این ماجرا با ظهور گشت ارشاد یا همان «طرح ارتقای امنیت اجتماعی» هم زمان بود. در مراحل اول تمرکز طرح روی پوشش زنان در خیابان‌ها بود اما بعدا به مرحله بازرسی از کارگاه‌ها و فروشگاه‌های لباس هم رسید. به خاطر همین مجلس و دولت دست به کار شدند تا برای لباس‌ها یک شیوه‌نامه تهیه کنند. همین بهانه کارگروه مد را تشکیل داد. کارگروهی که ابتدا وزیر ریاست آن را به عهده داشت اما از سال ۱۳۹۲ حمید قبادی تا سال‌های متمادی به عنوان مدیر این کارگروه انتخاب شد.
رئیس جدید کیست؟
مدیر قبلی این کارگروه تازه اردیبهشت ماه همین امسال در این جایگاه نشسته بود. در واقع در یک‌سال گذشته این کارگروه سه مدیر عوض کرده است. آخرین فردی که برای مدیریت این کارگروه انتخاب شده، بیشتر شخصیتی علمی دارد تا سیاسی. طیبه عزت‌اللهی نژاد سال ۱۳۵۷ در شهر ری متولد شده و سال ۱۳۹۴ از دانشگاه الزهرا دکترای پژوهش هنر خود را دریافت کرده است.
او در این مدت به عنوان داور جشنواره‌های مختلف دانشگاهی مثل خوارزمی فعالیت داشته است. مقاله این استاد دانشگاه سال ۱۳۹۶ به عنوان مقاله برگزیده جشنواره ملی لباس عاشورایی انتخاب شده و یک‌سال قبل هم در جشنواره لباس خلیج فارس رتبه اول را آورده است. او در نمایشگاه‌های هنری متعددی در خارج و داخل ایران هم حضور داشته.
مدیر جدید کارگروه مد عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات است و دروس مختلفی از جمله انسان‌شناسی هنر تدریس می‌کند. عنوان یکی از کتاب‌های او «خودتزئینی زنان ترکمن» بوده که پژوهشی درباره خرده فرهنگ مردم ترکمن و به‌طور خاص پوشش و آرایش زنان آن است.
