۱۰ جنجال و حاشیه خرداد ماه پرحادثه تلویزیون
روزنامه هفت صبح، احمد رنجبر | گویا ناف خرداد را با خبرها و اتفاقات داغ بریدهاند! نه فقط در حوزه اجتماعی و سیاسی که در تلویزیون و شبکه خانگی هم خرداد پر بود از جنجال و حاشیه. ۱۰ مورد آن در گزارش امروز هفتصبح بازخوانی شده اما حجم اتفاقات بیش از اینهاست. نام حمید جبلی در خرداد دو بار سر زبانها افتاد؛ یکی وقتی اعلام شد به انزوای خودخواسته فرو رفته و دیگری زمانی که گفته شد قصد ساخت اثری برای تلوبیون دارد. در این ماه از بازگشت «پایتخت» شنیدیم که خب ساخته شدن این سریال به راحتی اتفاق نمیافتد. نام «عصر جدید» بارها به میان آمد و حتی خبر تعطیلی آن پس از ساخت مسابقه استعدادیابی «قهرمان» تیتر رسانهها شد.
در این ماه بالاخره مهر ممنوعالکاری از اسم فرزاد جمشیدی برداشته شد و او ویژهبرنامهای را اجرا کرد. در خرداد چند خبر تلخ شنیدیم؛ از جمله درگذشت مهدی صباغی، سرور پاکنشان، افسانه محمدی و علیرضا نظاری. حامد سلطانی مجری جوان شبکه سه هم در یک حادثه رانندگی همسر و فرزند خود را از دست داد. زورگیری از هنرمندان را هم باید جزو اتفاق تلخ اجتماعی خرداد بدانیم. حاشیه آخر تلویزیون به حذف «ساخت ایران» در آستانه پخش از شبکه تماشا برمیگردد. انتقاد همهجانبه از سریال «حکم رشد» و تغییر تهیهکننده سریال «موسی» دیگر حاشیههای خرداد ۱۴۰۱ است.
یک: دردسرساز ماه / اظهارات پیمان جبلی
ماجرا چه بود؟ رئیس سازمان صدا و سیما در دانشگاه شریف، به صراحت درباره چند مسئله صحبت کرد. از جمله جایی که در ماجرای بازگشت فردوسیپور به این مسئله اشاره کرد که فاقد امضای طلایی است و بخشی از تقصیرها را گردن عادل انداخت. «دستور دادند به ماجرای فرو ریختن ساختمان متروپل بیش از این پرداخته نشود.» این، دیگر جمله جنجالی پیمان جبلی بود. بهکار بردن توصیف «مستهجن» درباره برخی محتواهای پلتفرمها هم از جملههای جنجالی او محسوب میشد.
چه واکنشهایی داشت؟ واکنشها ابتدا در فضای مجازی شروع شد و موضوع داغ، به ماجرای فردوسیپور و متروپول برمیگشت. برخی رئیس صدا و سیما را به خاطر صداقت گفتار ستودند و عدهای این جملهها را نشانهای از ضعف دانستند. برخی سینماگران بهکار بردن صفت مستهجن را زیبنده ندانستند و کمیته رفع موانع تولیدات فرهنگی متشکل از صنوف کانون کارگردانان ایران، اتحادیه تولیدکنندگان فیلم و برنامههای تصویری ایران و انجمن صنفی شرکتهای ویدئویی آنلاین با انتشار بیانیهای، به جبلی تاختند.
چه فرجامی رقم خورد؟ بعد از انتشار بیانیه و نیز انتقادها، روابط عمومی صدا و سیما توضیح داد که منظور جبلی سریالها و برنامهها نبوده. منتقدان هم اصل ویدئوی صحبتهای او را بازنشر دادند. چند روز بعد فضا آرام شد و جبلی جز چند مورد، در فضای عمومی حضور نیافت.
دو: خطر ماه/ حذف مدیری، رشیدپور و علیخانی
ماجرا چه بود؟ یکی از خبرهای حاشیهای و درگوشی خرداد، همانی است که فیلمنیوز منتشر کرد. در این خبر اشاره شد که بخشی از بدنه مدیریت جدید تلویزیون موافق حضور مهران مدیری، احسان علیخانی و رضا رشیدپور نیست. به همین خاطر تصمیم بر این است تا رشیدپور برنامهای در تلویزیون نداشته باشد، ادامه «دورهمی» و «عصر جدید» هم با مجریان دیگر ساخته شود.
چه واکنشهایی داشت؟ با انتشار این خبر، رسانهها و کاربران فضای مجازی، موضع تندی علیه تلویزیون گرفتند. با این حال همچنان تکذیبیه از سوی روابط عمومی صدا و سیما به رسانهها ارسال نشده. تنها واکنش رسمی به مصاحبه مدیر شبکه نسیم برمیگردد. محمدرضا خوشخو درباره چهرهها به طور شفاف صحبت نکرده و تاکیدش بر حفط برنامههای شاخص نسیم است: «هیچ تصمیمی برای حذف برنامهای نداریم. این برنامهها سرمایههای رسانه ملّیاند.» این ادبیات یادآور همان جملاتی است که درباره سروش صحت بیان شد. به این معنا که «کتاب باز» حذف نمیشود اما صحت چرا!
چه فرجامی رقم خورد؟ بعد از اینکه رضا رشیدپور سلسله گزارشهایی درباره خودروهای داخلی در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد، موجی از انتقاد رسانههای اصولگرا را به خود دید. تا اطلاع ثانوی خبری از او نخواهد بود و بهنظر میرسد همین اتفاق برای مدیری و علیخانی پس از پایان «دورهمی» و «عصر جدید» رخ دهد.
سه: دوئل ماه/ جانبداری به سبک رامبد
ماجرا چه بود؟ در خرداد نام رامبد جوان چند بار سر زبانها افتاد. مهمترین آن پاسخی است که به علیاکبر رائفیپور داد. این اتفاق وقتی رقم خورد که رائفیپور صحبتهایی با رنگ و بوی توهین به سینماگران و بانوان به زبان آورد. اعلام جشن پایان کرونا در «خندوانه» و نیز انتشار یک مصاحبه به مناسبت هشت سالگی این برنامه، دیگر حاشیههای جوان هستند. او در این مصاحبه به انتقادهایی درباره تظاهر به عالی بودن وضعیت زندگی مردم در «خندوانه» پاسخ داد و گفت هیچ وقت نگفته همه چیز عالی است. او در این مصاحبه تاکید کرد:«خودم در ایران زندگی میکنم و شاهد گرانی و گرفتاری مردم هستم.»
چه واکنشهایی داشت؟ رائفیپور در پاسخ به جوان کنایه زد و مجری «خندوانه» این بار ترجیح داد سکوت کند. مجید مختاری، عضو کمیته علمی کرونا نسبت به جشن پایان کرونا اعتراض کرد و اینطور گفت:« نمیداند دستاندرکاران برنامه خندوانه با مشورت و مجوز کدام نهاد علمی و تخصصی، اقدام به برداشتن ماسکهای خود و تشویق مردم به این کار کردهاند؟» روابط عمومی برنامه هم توضیح داد که این اتفاق با شرایط خاص و هماهنگی شورای سلامت سازمان صدا و سیما انجام شده.
چه فرجامی رقم خورد؟ جوان و «خندوانه» کارشان را پیش میبرند. قرار است این برنامه با تغییرات کمی بعد از ماه صفر به آنتن شبکه نسیم بازگردد.
چهار: بازگشت ماه/ عادل بالاخره آمد
ماجرا چه بود؟ پس از تعطیلی نود، عادل فردوسیپور تصمیم گرفت اجرا را در فضای اینترنت پی بگیرد. مجوز این کار صادر نشد تا اینکه بالاخره «فوتبال ۳۶۰» در خرداد ۱۴۰۱ قفل را برای عادل گشود. او در فضایی متفاوت از برنامههای تلویزیون، به برنامهسازی میپردازد و سعی میکند گفتوگویی بیپروا و در عین حال جذاب تحویل مخاطبان دهد.
چه واکنشهایی داشت؟ کار فردوسیپور در «فوتبال ۳۶۰» با مصاحبه علی دایی آغاز شد. این گفتوگو حاوی نکاتی بود که تا مدتها خوراک رسانههای رسمی و فضای مجازی را تامین کرد. علاوه بر حرفهای دایی، ساختار برنامه به همراه نشاط فردوسیپور نکاتی هستند که از «فوتبال ۳۶۰» یک برنامه محبوب ساخته. حالا سوال مشترک علاقهمندان این است که چه زمان فرصت گزارشگری به فردوسیپور داده میشود؟ او چه زمان به تلویزیون باز خواهد گشت؟ رئیس سازمان صداوسیما در آخرین اظهارنظر خود طوری صحبت کرد که نشان میدهد فعلا نباید منتظر حضور فردوسیپور در تلویزیون بود. خود عادل مثل همیشه ترجیح داده در اینباره سیاست سکوت پیشه کند.
چه فرجامی رقم خورد؟ با پایان «فوتبال ۱۲۰» در شبکه ورزش که فردوسیپور تهیه میکند، تمرکز او فعلا بر «فوتبال ۳۶۰» است. بهزودی گفتوگوی او با سرمربی تیم ملی فوتبال منتشر میشود و باید منتظر واکنشها بود.
پنج: جنجال ماه/ گزارش و مصاحبههای مبهم سیما
ماجرا چه بود؟ پخش چند گزارش و مصاحبه، برای مدتی تلویزیون را با هجمه مواجه کرد. یکی از آنها مربوط است به مردی که مدعی بود در حادثه متروپل سی ساعت زیر آوار گیر افتاده. دیگری به اظهارات رونالدو علیه رژیم صهیونیستی برمیگردد و آن یکی مصاحبه با کارشناس هندی است که مترجم دارد اما، فارسی صحبت میکند.
چه واکنشهایی داشت؟ هر سه اتفاق با اعتراض رسانههای رسمی و شبکههای مجازی مواجه شدند. بهعنوان نمونه، کانال تلگرامی نبض صداوسیما برخی از اشتباههای فاحش در گزارش مربوط به رونالدو را برشمرد و نتیجه گرفت این اتفاقات نتیجهای جز از بین رفتن اعتماد مخاطب ندارد.
چه فرجامی رقم خورد؟ صداوسیما با انتشار ویدئوی کامل گزارش خبری درباره حمایت رونالدو از فلسطین، اعلام کرد که به دلیل مکتوب بودن اظهارنظر رونالدو درباره فلسطین، از ویدئوی آرشیوی استفاده کرده است. الهام عابدینی مجری ویژهبرنامه «سیاست خارجی» شبکه سه هم اینطور واکنش نشان داد: «کارشناس برنامه فردی هندی بوده که در ایران ساکن است و تا حدی فارسی بلد است اما برای یک گفتوگوی طولانی بهراحتی نمیتواند فارسی صحبت کند؛ ما ابتدای گفتوگو هم اعلام کردیم که این کارشناس در ایران است.» در ماجرای متروپل هم تلویزیون وقتی متوجه اشتباه شد، گفتوگویی با آن فرد انجام داد و خود را مبرا کرد.
شش: درگیری ماه/ دعوای ساترا و سازمان سینمایی
ماجرا چه بود؟ در خرداد ماه، به تناوب شاهد مطرح شدن حاشیههایی درباره فعالیت وی او دیها و نیز محصولات آنها بودیم. ابتدا خبری منتشر شد که ساترا مجوز دو پلتفرم فیلیمو و نماوا را باطل کرده، اما هنوز به آنها ابلاغ نکرده است. زمان گذشت در روزهای پایانی ماه، خبرگزاری فارس به نقل از مخاطبان خود نوشت که آنها از محتوای سریال «شهرک کلیله و دمنه» انتقاد کردند و خواهان بازبینی مجدد این مجموعه شدند.
چه واکنشهایی داشت؟ انجمن صنفی شرکتهای نمایش ویدئویی آنلاین پس از مطرح شدن حاشیه تعطیلی فیلیمو و نماوا، در قالب یک اطلاعیه گلایه خود را علنی کرد:« بهدلیل عدم تعریف مرزهای صوت و تصویر فراگیر هر روز شاهد بسط قلمرو تنظیمگری صدا و سیما هستیم.» در ماجرای «شهرک کلیله و دمنه» معاون حقوقی، امور مجلس و استانهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این طور واکنش نشان داد:« مسئولیت تولید و نظارت بر سریالهای نمایش خانگی در پلتفرمها فعلا بر عهده سازمان صدا و سیماست.» ساترا هم سند رو کرد که این سریال بدون اخذ مجوز انتشار، بارگذاری شده.
چه فرجامی رقم خورد؟ سعید مقیسه رئیس ساترا در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم اعلام کرده که فعلاً سریال متوقف نشده و نیاز به دستور قضایی دارد که هنوز قطعی نشده است. او گفته: «فعلا انتشار سریال کلیله و دمنه متوقف نشده، همچنان مجوز ندارد اما برخی قسمتهای نابهنجار، اصلاح محتوایی شده است. البته هنوز همه ایرادهای محتوایی برطرف نشده لذا مجوز صادر نشده است.»
هفت: تعطیلی ماه/ تهمتن از نسیم رفت
ماجرا چه بود؟ ابتدای ماه گزارشی درباره مسابقه «تهمتن» منتشر کردیم و ضمن برشمردن ویژگیهای آن با استناد به یک خبر غیر رسمی، از احتمال تعطیلی آن گفتیم. رضا نصیری تهیه کننده این مسابقه مصاحبهای با ایرنا انجام داد و خبر هفت صبح را تائید کرد:« ما سالن اجرای مسابقه را از مجموعه شهر آفتاب شهرداری به مدت یک سال اجاره کردیم و مدیرعامل وقت به ما قول تمدید سه تا پنج سال را داد که منوط به اجارهنامه جدید بود. با آمدن مدیرعامل جدید به ما گفته شد که باید سالن برای برگزاری نمایشگاه تحویل داده شود و هر چه صحبت کردیم مورد موافقت قرار نگرفت.»
چه واکنشهایی داشت؟ مدیرعامل شرکت نمایشگاههای بینالمللی شهر آفتاب صحبت تهیه کننده «تهمتن» را تائید کرد و به ایرنا گفت:« توافق ادعا شده با مدیرعامل پیشین برای ساخت برنامه تهمتن شفاهی بوده است.»
چه فرجامی رقم خورد؟ طبق شنیدهها، تلاش سازندگان «تهمتن» بینتیجه مانده و شهر آفتاب حاضر به همکاری نشده. از آن طرف، سازندگان، سالن بزرگ و مناسب پیدا نکردهاند و بهنظر میرسد فصل دوم «تهمتن» ساخته نخواهد شد. این اتفاق در حالی رخ میدهد که به گفته تهیه کننده، ۱۰ هزار شرکت کننده متقاضی حضور در آن هستند. «تهمتن» فرصتی است برای نمایش توانایی بدنی ورزشکاران سراسر ایران. این فرصت حالا از آنها گرفته شده است.
هشت: اعتراض ماه/ سینماگران علیه تلویزیون
ماجرا چه بود؟ گیشه سینمای ایران روزهای خوبی را تجربه نمیکند و در این شرایط فیلمسازان توقعی دوچندان از تلویزیون دارند. توقع آنها این است که شبکههای مختلف، تیزر فیلمها را پخش کند. با این حال از جمع فیلمهای تازه فقط «هناس» و «بدون قرار قبلی» دارای تبلیغ هستند.
چه واکنشهایی داشت؟ عدم همراهی تلویزیون با فیلمها، اعتراض سینماگران را به دنبال داشته. یکی از تندترین مصاحبهها را داریوش مهرجویی کارگردان «لامینور» با ایسنا انجام داد:«رفتار تلویزیون با سینما بسیار شرمآور است. » رضا درمیشیان اینگونه اعتراض خود را علنی کرده: ««غربت در وطن یعنی همین که تلویزیون میهنت که نام ملی را یدک میکشد، اجازه پخش تبلیغ فیلمت، «مجبوریم» را نمیدهد.»
کاظم دانشی نامهای خطاب به رئیس صدا و سیما نوشت و به تندی از رویه موجود انتقاد کرد:«ما علفزار را با خون دل ساختهایم، برایش عمر و هزینه گذاشتهایم، این جوانان فعال در حوزه سینما به دردتان میخورند، چه کسی گفته شما بیشتر از ما درد فرهنگ را میفهمید!؟؟» پیش از او، پخشکننده «علفزار» مصاحبهای آتشین با خبرگزاری مهر انجام داده بود:« به نظر میرسد صداوسیما شمشیر خود را برای سینما از رو بسته و مسئولان سازمان سینمایی هم متأسفانه در حال مماشات است.»
چه فرجامی رقم خورد؟ همچنان خبری از تبلیغ فیلمهای اکران در تلویزیون نیست؛ جز آن دو موردی که اشاره شد.
۹ : اتفاق ماه/ نمایش چهره بازیگر جنجالی
ماجرا چه بود؟ حضور فیلم «عنکبوت مقدس» در جشنواره کن، اتفاق پر سر و صدای خرداد بود. خاصه آنکه بازیگر این فیلم جایزه بازیگری گرفت. ابتدا شبکه خبر و بعد از آن شبکه دو در قالب ویژهبرنامههایی به تحلیل ماجرا پرداختند. هدف، بیارزش جلوه دادن جایزه بود و در خلال آن پرونده زهرا امیرابراهیمی یک بار دیگر ورق خورد. او پس از انتشار فیلم خصوصیاش، جایی در سیما نداشت اما در برنامه شبکه دو یعنی «سینما دو» هم تصویرش به نمایش در آمد و هم از او صحبت شد. در یکی از آیتمها اشاره شد که این بازیگر به خواست خود از ایران رفته و
منع فعالیت نداشته: « او پس از سکوت ۱۰ساله به عنوان هنرمند در تبعید و شخصی آسیبدیده از حاکمیت ایران معرفی میشود.»
چه واکنشهایی داشت؟ این آیتم محل ایجاد پرسشی در رسانهها شد که اگر تلویزیون با فعالیت امیرابراهیمی مشکلی ندارد پس چرا سریال «نرگس» هرگز بازپخش نمیشود؟ آن هم در حالی که مخاطبان شبکه آیفیلم بارها درخواست پخش این سریال را داشتهاند و در زیرنویس این شبکه هم درخواست آنها حک شده است. برخی نیز به فیلمهای توقیفی امیرابراهیمی از جمله «سفر به هیدالو» اشاره کردند.
چه فرجامی رقم خورد؟ احتمالا با اکران عمومی «عنکبوت مقدس» شاهد ویژهبرنامههایی در تلویزیون خواهیم بود.
۱۰: توقف ماه/ طبیب در دام افتاد
ماجرا چه بود؟ تازهترین حاشیه تلویزیون در خرداد، مربوط به برنامه «طبیب» شبکه سه است. ابتدای هفته بریدهای از صحبتهای حسن براتی، پزشک متخصص ارتوپدی برنامه منتشر شد که حاوی دیدگاه او درباره نسبت نماز و آرتروز بود.
چه واکنشهایی داشت؟ بلافاصله انتقادها شروع شد و معاون سیما هم در اطلاعیهای خبر از تعطیلی «طبیب» تا اطلاع ثانوی داد:« متاسفانه در برنامه امروز طبیب شبکه سه، از سوی مهمان ادعایی عجیب و غیرعلمی مطرح شد که به درستی موجب تعجب و تذکر و اعتراض جمعی از استادان مومن و متعهد کشور به این ادعای غیرعلمی و جریحهدار شدن احساسات پاک مخاطبان مومن و فهیم شد.»
چه فرجامی رقم خورد؟ کارشناس برنامه در دو نوبت توضیح داد که از گفتههای او برداشتی اشتباه شده است: «در اول برنامه توصیه کردم افرادی که درد زانو دارند و سنشان بالاست روی صندلی نماز بخوانند. آخر برنامه مجددا صحبتهایی درباره راههای جلوگیری از آرتروز و پیشرفتش شد و یکسری توصیههایی که معمولا به بیمارهایم میکنم را گفتم.» در این ماجرا بخشی از نقدها به پیمان طالبی، مجری برنامه برمیگردد که نتوانست واکنشی فوری و اصولی داشته باشد تا آن ویدئو ایجاد سوءتفاهم نکند. «طبیب» از برنامههای پرمخاطب تلویزیون است که طبق اعلام معاونت سیما با اصلاح رویهها به آنتن بازخواهد گشت. آیا این اتفاق رخ میدهد؟