یادداشت تئاتر| درباره فیلم تئاتر «ماضی استمراری»

روزنامه هفت صبح، سمانه استاد | «ماضی استمراری» روایت خانواده‌‌ای است که از سال ۱۳۷۵ شروع می‌شود و تا ۱۳۹۰ پایان می‌‌یابد. داستان این ۱۵سال داستان تغییر است و تفاوت. دوره‌‌ای که هنوز آپارتمان‌‌نشینی به اندازه‌‌ این روزها متداول نبوده و مردم پایبند خانه‌‌هایی کوچک اما مستقل بودند. نمایش از خانواده‌‌ای پنج نفره می‌‌گوید که در یک خانه‌‌ قدیمی ۴۸ متری دوبلکس زندگی می‌‌کنند. خانه‌‌ای کوچک و فرسوده که تمام اعضای خانواده به جز پدر آرزو دارند تا آن را با آپارتمانی نقلی اما نوساز جایگزین کنند و در این راه نیز موفق می‌‌شوند.
اما برای خیلی از پدر و مادرها زندگی با خانه گره خورده است و هیچ چیز جایگزین خانه‌‌ای نمی‌‌شود که با خون دل خریده‌‌اند.

در «ماضی استمراری» نیز پدر خانواده با شنیدن صدای اولین کلنگ‌‌هایی که بر سر خانه‌‌ عزیزش فرود می‌‌آید از پا می‌‌افتد و مادر که او نیز آرزوی رفتن از آن خانه را داشت پس از مرگ پدر دچار آلزایمر می‌‌شود. زن و شوهری که در جوانی با سوزن زدن پول در آورده و خیلی زودتر از پیری از خانه و زندگی‌‌شان آواره می‌‌شوند تا بچه‌‌ها به نان و نوایی برسند که از قضا می‌‌رسند. بچه‌‌ها با از بین بردن دلبستگی‌‌های پدر، کاخ آرزوهای خود را روی ویرانه‌‌های امید آن دو بنا کرده و موفق می‌‌شوند به آنچه مدنظر دارند برسند؛ به زندگی، ازدواج، فرزند و ثروت و در این میان پدر و مادرشان هم اگر فدا شدند، سعی کنند اهمیت ندهند.

اما زندگی استمرار است و گاه تکرار. زندگی گاه گذشته را در گذشته رها نمی‌‌کند، آن را به حال آورده و مدام تکرارش می‌‌کند با این تفاوت که آدم‌‌ها یاد می‌‌گیرند در مقابل این استمرارِ گذشته مقاومت به خرج نداده و آن را پذیرا باشند. عادل ۱۵سال بعد، وقتی خانه‌‌ قدیمی را با یک مجتمع آپارتمانی جایگزین می‌‌کند، دوباره در مقابل پیشنهادی قرار می‌‌گیرد که آن آپارتمان را نیز با مجتمع تجاری جایگزین کند.
عادل هم مانند پدرش در ابتدا مقاومت به خرج می‌‌دهد اما کم کم نرم شده و حداقل می‌‌پذیرد که شنونده باشد و پرونده‌‌ این پروژه را یک بار بررسی کند.

زندگی این خانواده تکرارِ گذشته است. عادل که خود رابطه‌‌ خوبی با پدرش نداشته و به نوعی حرف هم را نمی‌‌فهمیدند و خواسته‌‌هایشان تنها با جر و بحث به نتیجه می‌‌رسید، بار دیگر نیز این رابطه را تکرار می‌‌کند با این تفاوت که این بار او نقش پدر را دارد و سهراب، پسری است که از او حرف شنوی ندارد و عادل از دایی‌‌اش می‌‌خواهد با او حرف بزند، همانطور که پدر و مادر عادل برای کار پیدا کردن او دست به دامان مادربزرگ عادل شده بودند تا با او حرف بزند.

صحنه نمایش «ماضی استمراری» کاملا در خدمت کار بوده و با تقسیم فضا به چهار قسمت به درستی تمامی صحنه را از خانه‌‌ مادربزرگ گرفته تا خانه‌‌ قدیمی دوبلکس و خانه‌‌ جدیدی که دختر کوچک و مادر در آن زندگی می‌‌کنند پوشش می‌‌دهد. بازی بازیگران نیز تاثیر مهمی در دلنشین شدن این نمایش دارد و مدام برای مخاطب تکرار می‌‌کند که زندگی گذشته‌‌ای در حال تکرار است، هر چه در گذشته انجام دهیم به شکلی دیگر به ما باز خواهد گشت با این تفاوت که شاید این بار تنها نقش‌‌هایمان عوض شده باشد.

‌نویسنده: مرضیه ازگلی
کارگردان: ندا هنگامی
بازیگران: مهسا ایرج‌‌پور/ شیدا خلیق/ ‌سعید زارعی/ خسرو شهراز/ مهدی صباغی/ ناهید مسلمی/ صدیقه کیانفر