یادداشتی درباره نمایش گورخر سیاه

روزنامه هفت صبح، سمانه استاد | نمایش گورخر سیاه نوشته بربل مایا و به کارگردانی خانم شراره طیار که برای مخاطب کودک در مرکز تئاتر کانون پرورش فکری کودکان پارک لاله در حال اجراست.روایت داستان با ورود آقای امیرحسین انصافی به‌عنوان راوی بر روی صحنه آغاز می‌شود. گورخری که شب خواب موش‌هایی را می‌بیند که برای ماه آواز می‌خوانند و صبح که بیدار می‌شود، دوستانش او را نمی‌شناسند و او را از خود دور می‌کنند. زیرا که گورخر، سیاهِ سیاه شده بود.

از اینجا به‌بعد گورخر به‌دنبال خط‌های گم‌شده‌اش می‌گردد. در طول نمایش خانم‌ها شراره طیار و فهیمه باروتچی با استفاده از عروسک‌ها و ابزار صحنه که به‌خوبی نیز از آنها استفاده می‌کردند، مخاطب را همراه گورخر سیاه به ماجراجویی می‌بردند. همچنین موسیقی و شعرهای کوتاه متناسب با داستان، از لحاظ شنیداری گوش‌نواز بودند. نکته قابل تحسین این نمایش، آموزش قوانین و نکات علمی در حد سن کودک بود.

راوی از آمدن جغد دانا خبر داد اما گفت: «الان که روزه. جغدا شبا میان» سپس به کمک نورپردازی صحیح، شب روی صحنه آمد. همین جزئیات کوچک زیبایی کار را دوچندان کرده بود. نمونه دیگر از آموزشی که احساس شد حتی بداهه هم انجام گرفته باشد، صحبت از قوانین جنگل بود که راوی، قانون دیدن تئاتر را نیز مثال زد، زیرا که همان‌موقع صدای کودکی سکوت را شکسته بود. فلسفه درک کردن دیگران، مهربانی، کمک کردن و بخشش به‌خوبی در رفتار گورخر سیاه نمایان بود و کودک متوجه انجام این کارها و احساسات در گورخر می‌شد.

و در پایان نمایش، ماه به پاس مهربانی گورخر روی بدن او خط‌هایی از جنس مهتاب نشاند. در واقع کودک امروزی می‌داند که این خط‌ها واقعی نیست و می‌فهمد که دلیل رضایت گورخر از خود همان مهربانی و گذشت است که حالا شبیه خط‌های نورانی روی بدنش احساس می‌کند. بنابراین در آخر نمایش نیازی به تاکید و مستقیم‌گویی تمام این مفاهیم دوباره از زبان راوی وجود نداشت.

بازیسازان این نمایش از صدا و زبان بدن خود با موقعیتی که در آن حضور داشتند، به‌خوبی بهره می‌بردند و کار را در حد کیفیتی خوب بالا بردند. در دو جا این بهره‌وری بیشتر هویدا بود. یکی در صحنه‌ای که گورخر می‌خواست از کوه بالا برود و این کوه با کشیدن پارچه روی میز به سمت بالا ایجاد شد که خلاقانه هم بود. و دیگری در صحنه‌ای که کرگدن برای معرفی خود از لحن و موسیقی مدرن (شاید بتوان گفت سبک هیپ‌هاپ) استفاده کرد.

خانم باروتچی در این نقش صدای متناسب و جذابی داشتند. صحبت پایانی تشکر از گروه نمایش گورخر سیاه و همچنین پدر و مادران عزیزی است که کودک را با تئاتر آشنا می‌کنند ولی لطفا قبل از ورود به سالن کمی بیشتر با محیط و قوانین با کودک صحبت کنیم که در حین اجرا سوال پیش نیاید که چرا اینجا اینقدر تاریکه مامان؟ و…