گزارش یک حادثه مرگبار

روزنامه هفت صبح | توضیحات فرمانده نیروی هوا فضای سپاه پاسداران درباره سقوط هواپیمای تهران - کی‌یف. سردار سرتیپ پاسدار امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روز گذشته جزئیات حادثه سقوط هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین را تشریح کرد که بخش‌هایی از صحبت‌های او را مرور می‌کنیم.

* یک: حادثه دلخراش سرنگونی هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین را بنده در غرب کشور بعد از اجرای عملیات ضربات موشکی علیه پایگاه‌های آمریکا شنیدم و موقعی که اطمینان پیدا کردم این اتفاق افتاده واقعا آرزوی مرگ برای خود کردم که ای کاش می‌مردم و چنین حادثه‌ای را شاهد نبودم.

* دو: بررسی‌های این حادثه توسط ستادهای بالاتر و مجموعه قوه قضائیه بررسی و اطلاعات کامل می‌شود و همین ابتدای صحبت عرض کنم که ما گردنمان از مو باریک‌تر است، همه مسئولیت کار را می‌پذیریم و هرگونه تصمیمی مسئولان بگیرند مطیع اجرای آن هستیم.

* سه: بیش از یک هفته شرایط و التهابات منطقه و احتمال درگیری نسبت به سال‌های گذشته شاید از ابتدای انقلاب بی‌سابقه بود و احتمال درگیری بالا بود. نیروهای هر دو طرف در آماده‌باش صددرصد بودند به‌ویژه که آمریکایی‌ها اعلام کرده بودند ۵۲ نقطه در ایران را می‌زنند. برای همین همه‌ یگان‌های آفندی و پدافندی در آماده باش صددرصد بودند.

* چهار: آنچه در بررسی‌های ما انجام شد شب حادثه وضعیت آمادگی را در سطح جنگی قرار دادند و بالاترین سطح آماده باش توسط شبکه یکپارچه پدافند به سامانه‌ها ابلاغ می‌شود. در این شرایط تعدادی از سامانه‌ای پدافندی به رینگ پدافند تهران اضافه شد یعنی اولین سامانه‌های که در محدوده‌ غرب تهران مستقر می‌شود، این حادثه توسط آن رقم خورده است.

* پنج: در چندین مرحله این آماده‌باش سه - سه که بالاترین سطح آماده باش است به همه شبکه تاکید می‌شود و همه سامانه‌های پدافندی در بالاترین سطح آمادگی به سر می‌بردند.

* شش: در مراحل مختلف چندین بار به این سامانه‌ها از جمله همین سامانه که درگیر شده توسط شبکه یکپارچه اعلام می‌شود، موشک‌های کروزی به سمت کشور شلیک شده است و در یکی دو مرحله تاکید می‌شود و گزارش‌های واصله مبنی بر این است که این کروزها در مسیر هستند و آمادگی داشته باشید. در واقع سامانه‌ها در بالاترین سطح آمادگی قرار داشتند و کافی بود شاسی را فشار دهید. به آنها گفته شده کروزها شلیک شده و در مسیر است. این سامانه درگیر شده و شلیک موشک داشته است.

* هفت: ما پیش‌بینی کردیم و مصاحبه‌ای با خود اپراتور شده است که پخش خواهد شد. ایشان (اپراتور) اظهار می‌کند که ما چندین بار درخواست کردیم که فضای کشور از پروازها متوقف شود و به اصطلاح (CLEAR) شود که این در شرایط سه-سه طبیعی است که به خاطر برخی ملاحظات عزیزان این کار را دنبال نمی‌کنند، در همان لحظه این سامانه در فاصله ۱۹کیلومتر با هدفی که کروز تشخیص داده شده، مواجه می‌شود.

* هشت: سامانه پدافندی ساعت ۱۲شب در این منطقه مستقر شده است و هواپیما پس از بلند شدن با توجه به اطلاعاتی که به اپراتور داده بودند که وضعیت جنگی است و کروز شلیک شده است، او این هدف را کروز تشخیص داده است، او موظف بوده که در این شرایط تماس بگیرد و تاییدیه بگیرد و خبط او از همین نقطه است منتها ظاهرا سیستم ارتباطی او با اختلال مواجه بوده است و نتوانسته ارتباط برقرار کند که ممکن است به دلیل سامانه‌های جمینگ یا شلوغی شبکه بوده و در این شرایط ۱۰ثانیه فرصت داشت تصمیم بگیرد می‌توانست بزند و می‌توانست نزند که متاسفانه تصمیم بد را می‌گیرد و موشک شلیک می‌شود و هواپیما مورد اصابت قرار می‌گیرد.

* ۹: عزیزان هواپیمایی کشوری تا قبل از اعلام نیروهای مسلح محکم اعلام کردند که این موضوع اصابت موشک نیست و تحت بررسی است؛ اولا آنها بر اساس دانسته‌های خود عمل کردند و از این حادثه خبر نداشتند. بنده زمانی که مطلع شدم در صبح چهارشنبه بلافاصله به مسئولان اطلاع دادم این موضوع را به من گفتند هدفی را زده‌ایم اما تقارن آن با این موضوع من را به شک انداخت.

* ۱۰: بلافاصله به تهران حرکت کردم اما در بین راه به مسئولان اطلاع دادم که این اتفاق افتاده است و احتمال بالا می‌دهم که هواپیمای خودی را زده‌ایم. زمانی که به تهران رسیدم دیدم که ستادکل نیروهای مسلح یک تیم بررسی سانحه تشکیل داده است و تمام این تیم و افراد دخیل در این قضیه را کاملا قرنطینه کرده بودند و ما اجازه نداشتیم اطلاع‌رسانی کنیم.

* ۱۱: دلیل آنکه اطلاع‌رسانی درباره این حادثه چند روز طول کشید، برای نگفتن و پنهان کردن ماجرا نبود بلکه روال این است. صبح جمعه همه اطلاعات جمع و مشخص شد، واقعه چه بوده است. بعد از این حادثه، ستاد کل اقدام به رسانه‌ای کردن موضوع کرد. بنده بعد از اطلاع به مقامات اطلاع دادم. بعد از آن ستاد کل برای بررسی و ارزیابی وارد ماجرا شد و رسیدگی کرد که سریعا هم انجام شد.

* ۱۲: باز تکرار می‌کنم که بنده در اولین ساعتی که مطلع شدم به مقامات اطلاع دادم، آنها به واسطه اینکه باید این موضوع را بررسی و ارزیابی می‌کردند مربوط به ستادکل است که واقعا هم سریع این کار را ظرف ۴۸ ساعت انجام دادند.

* ۱۳: فرمانده نیروی هوافضای سپاه با اشاره به رد قاطع موضوع سرنگونی توسط هواپیمایی کشوری گفت: آنها براساس دانسته‌های خود عمل می‌کردند و اعلام می‌کنم که آنها هیچ گناهی ندارند و تقصیری ندارند، هم هواپیما در مسیر بوده و هم خطایی نداشته و هم هواپیمایی کشوری و شرکت کشوری همه درست عمل کرده‌اند و اگر خبط و خطایی بوده از جانب عناصر ماست و چون از نیروهای تحت امر ماست، ما باید جوابگو باشیم.

۱۴ : عزیزان هواپیمایی کشوری بر این اساس که اگر موشکی به هواپیما بخورد، هواپیما منفجر می‌شود می‌گفتند این هواپیما منهدم نشده است، این هواپیما در ارتفاع کم و توسط یک موشک کوتاه برد که سر جنگی کوچک و مجاورتی دارد مورد اصابت قرار گرفته و این هواپیما فرصت پیدا کرده روی هوا متلاشی نشود و روی زمین متلاشی شود.

* ۱۵: نه نیروهای مسلح و نه سپاه بنایی برای پنهانکاری نداشتند. ما هم مثل خانواده این شهدا خود را غمزده و صاحب عزا می‌دانیم. اینها هزینه شیطنت‌ها و التهابات آمریکا در منطقه است که آن شب آمادگی درگیری همه جانبه را داشتیم، خود من که در غرب کشور بودم هر آن احتمال درگیری را می‌دادم چراکه پروازهای زیاد جنگی بر فراز منطقه بود. متاسفانه به دلیل تصمیم‌گیری عجولانه یک فرد چنین فاجعه بزرگی رقم خورد.

* ۱۶: سردار سرتیپ حاجی‌زاده در پاسخ به سوالی درباره علت عدم اعلام ممنوعیت پروازهای مسافری و تجاری در هوای کشور گفت: نمی‌خواهم کسی را متهم کنم، ما اینجا اطلاع‌رسانی می‌کنیم تا گروه‌هایی که مسئول هستند، این مسئله را بررسی و رسیدگی کنند. بعد از بررسی توسط آن‌ها می‌توان متهم را مشخص کرد. از دید من در شرایط جنگی، باید از سوی مسئولان ذی‌ربط ممنوعیت پرواز اعلام می‌شد اما به هر ترتیب اتفاق نیفتاد.

* ۱۷: مشکل عدم اعلام ممنوعیت پرواز به بخش هوانوردی برنمی‌گردد و هر خطا و مشکلی بوده در مجموعه نیروهای مسلح است. بخش دولتی، کشوری و شرکت فرودگاه‌ها هیچ تقصیر و قصوری ندارند. این کار وظیفه ما هم نبوده است. مسئول این موضوع افراد دیگری بوده‌اند و آن‌ها باید مدیریت می‌کردند. همانطور که در آن شب من در غرب کشور عملیات ضربات موشکی را فرماندهی می‌کردم و شرایط را کنترل می‌کردم، در این بخش هم عزیزان دیگری مسئول بودند و آن‌ها باید این اقدامات را انجام می‌دادند منتها این زمینه فراهم شد تا این فرد، این خطای بزرگ را انجام دهد و متاسفانه این حادثه رخ بدهد.