گزارشی حیرت‌انگیز از قاچاق کالا
روزنامه هفت صبح | دیروز متن گزارش تفحص از بررسی سیاست‌های دولت در مقابله با قاچاق و دلایل ناکارآمدی آن در دولت‌های مختلف در مجلس قرائت شد. گزارشی که برخلاف فضاسازی قبل از قرائت آن، فاقد هرگونه نکته سیاسی جنجالی بود. در روزهای گذشته برخی از اعضای این هیات می‌گفتند «دست پنهانی اجازه انتشار گزارش تحقیق و تفحص را در صحن علنی مجلس نمی‌دهد.چون به مذاق دستگاه‌ها و مسئولان دولتی خوش نیامده است.
قرار بود این تحقیق و تفحص این هفته در دستور کار مجلس باشد که نماینده حامی دولت جلوی آن را گرفته است.» و حتی این موضوع منجر به واکنش سخنگوی دولت شد و او از مجلس خواست که این گزارش قرائت شود. با این حال در لابه‌لای این گزارش، اعداد و ارقامی نهفته است که تصویر عجیب و غریبی از اقتصاد ایران و نقش قاچاق در آن ارایه می‌دهد. ما هفت نکته از این گزارش مفصل را برایتان انتخاب کردیم:
* یک: میزان قاچاق در کشور ۲۱.۵ تا ۲۵.۵ میلیارد دلار است در حالی که آمار اعلامی در سال ۹۵ حدود ۱۲.۵ و در سال ۹۶ حدود ۱۳.۱ میلیارد دلار بوده است. این یعنی آمار اعلامی حداقل ۹ میلیارد دلار با رقم اصلی اختلاف داشته و حداکثر آن است که پنجاه درصد رقم واقعی اعلام شده است.
* دو: هیات تحقیق و تفحص در بررسی خود ۳۱ شگرد و شیوه قاچاق کالا دست یافت که به‌رغم اظهارات برخی مسئولان از جمله مسئولان سازمان گمرک بخش اعظمی از این موارد در رویه‌های رسمی از مبادی رسمی صورت می‌پذیرد.
* سه: بر اساس آمارهای رسمی موجود کالای قاچاق در سال‌های مختلف از ۲۲ تا ۳۳ درصد از کالاهای وارداتی به کشور را به خود تشکیل می‌دهد اما از یک تا ۸ درصد آن کشف شده است؛ به عبارتی به طور متوسط بخش اعظم کالای قاچاق به بازار داخلی راه پیدا می‌کند. این آمار هم‌چنین نشان می‌دهد بین یک سوم تا یک پنجم از کل واردات ایران قاچاق است.
* چهار: یکی از مشکلات قانونی برخورد با قاچاق آن است که حتی در پرونده‌های هزار میلیاردی، جزای نقدی وصول نمی‌شود و مجرم درنهایت به حبس و بدل از جزای نقدی محکوم می‌شود و تنها آماری در خصوص میزان جرائم وصولی پرونده‌های سازمان تعزیرات ارائه کرده است که براساس آن جرائم وصولی از سال ۹۲ تا ۹۶ کمتر از یک درصد، حدود ۲۵ صدم درصد بوده است.
* پنج: مجموعا ۲۲۳ تکلیف قانونی در حوزه پیشگیری و مقابله با پدیده قاچاق استخراج شده مورد بررسی و کارشناسی میدانی قرار گرفته است که از این تکالیف تا تاریخ تهیه این گزارش فقط ۶۲ تکلیف انجام شده و ۱۴۴ تکلیف یا اساسا انجام نشده و یا ناقص انجام شده است.
* شش: براساس امتیازات اختصاص یافته به هریک از دستگاه‌ها به سه دسته تقسیم شده‌اند که دستگاه‌های عملکرد ضعیف شامل ۱۲ دستگاه اتاق بازرگانی، سازمان گمرک، وزارت اقتصاد، دبیرخانه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، اتاق اصناف، وزارت خارجه، سازمان جمع‌آوری و فروش املاک تملیکی، اتاق تعاون، وزارت کشور، سازمان صدا و سیما، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده‌‌اند.
* هفت: دو دستگاه وزارت اطلاعات و وزارت ارتباطات به طور نسبی بیشترین امتیاز را از بین دستگاه‌های مورد نیاز کسب کردند.
