کویت چگونه به یک غول نفتی ثروتمند تبدیل شد؟
روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی | یک: روند افزایش نرخ ارز اگر به همین منوال پیش برود؛ دینار کویت اولین ارزی خواهد بود که هر واحد از آن یک میلیون ریال یا صد هزار تومان خواهد شد. در حال حاضر یعنی بعدازظهر چهارشنبه، هر دینار کویت ۹۷ هزار و ۱۰۰ تومان معامله می‌شود. این یعنی حداقل حقوق در کویت که برای سال جاری معادل ۶۰ دینار برای هر ماه تعیین شده، معادل ۶ میلیون تومان ایران است.
* دو: آنچه در مورد یک گفتیم، اولین تصویر هر ایرانی از کویت است. کشوری که آنچنان اقتصادی ایجاد کرده که ارزَش، باارزش‌ترین ارز جهان است. این عبارت البته از نظر اقتصادی کمی دارای اشکال است چرا که ارز کویت در واقع گران‌ترین ارز جهان است. ارزَش در حوزه ارز، وقتی تعیین می‌شود که میزان نقدشوندگی و پذیرش آن ارز در جهان را هم در نظر بگیریم. کسی در معاملات بین‌المللی از دینار کویت استفاده نمی‌کند و در عوض دلار، یورو و ین ژاپن چنین جایگاهی دارند ولی به هر حال، این درست است که حالا ارز کویت معادل ۳٫۲۷ دلار آمریکا است و گران‌ترین ارز جهان.
* سه: ایرانیان البته تصاویر پررنگ‌تری از کویت دارند. این به خصوص در مورد ایرانیان ساکن جنوب ایران صادق است. از ساکنان منطقه لارستان گرفته تا خوزستانی‌ها. آن‌ها به طور مشخص یکی از پایه‌های سازندگی کویت در دوران طلایی این کشور از اواخر دهه ۵۰ تا ابتدای دهه ۸۰ میلادی هستند. این دوره، دوره تقاضای جهانی برای نفت است و ما نیز در ایران آن را پشت سر گذاشتیم ولی ابتدا جدال‌های دهه ۲۰ بر سر ملی شدن صنعت نفت را داشتیم و سپس سکته‌ای ناقص در کودتای ۲۸ مرداد و پس از یک دوره درخشان در دهه چهل، به خودخواهی‌ها و بی‌برنامگی‌های شاه در خرج منابع نفتی در دهه پنجاه رسیدیم و نهایتا انقلاب.
* چهار: کویت اما از یک ثبات سیاسی عجیب و غریب بهره می‌برد. خاندان صباح بیش از ۲۷۰ سال است که بر این کشور حاکم است و امیر کنونی، شانزدهمین امیر این کشور است. این یعنی ۱۵ سال امارات به طور مستقیم برای هر امیر، بدون تغییر بافت سیاسی. همین ثبات سیاسی خود را در اقتصاد کشور نیز نشان داده است. نهاد سرمایه‌گذاری در کویت که از اضافه پول نفت بهره می‌برد و چیزی معادل صندوق توسعه ملی ماست؛ در سال ۲۰۱۸، بیش از ۱٫۳ میلیارد دلار ثروت داشته است.
* پنج: کویتی‌ها البته یک مزیت دیگر نیز نسبت به سایر کشورهای ثروتمند نفتی خلیج فارس داشتند و آن روحیه باز حاکمان این کشور بود که باعث شد کشورشان به یک عنوان قطب آزاد فرهنگی در منطقه نیز دیده شود. دانشگاه کویت در سال ۱۹۶۶ تاسیس شده است و مجله روشنفکری العربی در این کشور، ۸ سال قبل از آن یعنی در سال ۱۹۵۸ تاسیس شده است.
* شش: مجموع این شرایط است که «کویت» را به عنوان یک ضرب‌المثل در ادبیات فارسی درآورده است. ضرب‌المثلی که نشان دهنده منتهای راحتی و رفاه است. این وضعیت البته برای همه کویتی‌ها وجود ندارد و اختلاف طبقاتی در این کشور بین خاندان حاکم و طبقه فقیر بیداد می‌کند ولی باز هم توجه حاکمان نیمه دموکرات کویت به افکار عمومی باعث شده که بعد از هر نارضایتی جدی، دولت در این کشور تغییر کند و نارضایتی، ثبات سیاسی کشور را تهدید نکند.
* هفت: این موضوع زمینه‌ای برای حضور خارجی‌ها در این کشور است. از بریتانیا که قیم این کشور بوده تا آمریکایی که گفته شده هشت پایگاه نظامی در این کشور دارد و فرانسوی‌هایی که در صنعت نفت آن حضور داشتند و همین حضور قدرت‌ها باعث شد تا اشغال این کشور توسط صدام تحمل نشده و جنگ نخست خلیج فارس به وجود بیاید. در این بین البته ۷۰ هزار ایرانی هم ساکن و بعضا شهروند کویتند و توانسته‌اند برای خود زیر سایه ثبات سیاسی و البته رشد اقتصادی در این کشور، روزگار خوبی بسازند و البته در این روحیه، نقش شیخ صباحی که فوت کرد و چهار امیر قبلی او، به شدت حائز اهمیت است.
