کودتا در سودان به روایت یک زن ایرانی
روزنامه هفت صبح | صبح دوشنبه سودانیها روز را با یک خبر ترسناک شروع کردند. رادیوها مارش نظامی و سرودهای حماسی پخش میکردند و شهر به طرز عجیبی سوت و کور بود. شهروندانی که صبح قصد رفتن به سرکارشان را داشتند با همین علامتها متوجه شدند که ارتش دست به کودتا زده و رئیسجمهوری که تنها دو سال از روی کار آمدنش میگذشت به دست نظامیان ناشناس ربوده شده است.
تنها دو سال قبل، عمرالبشیر دیکتاتور مشهور سودان پس از دههها به دست معترضان از کار برکنار و دستگیر شد و دولت به دست دولت انتقالی افتاد که قرار بود در سال ۲۰۲۳ انتخاباتی دموکراتیک برقرار کند. اما ناگهان در یک صبح ماه اکتبر ۲۰۲۱، آرزوها برای دموکراسی دود شد و به هوا رفت.اما روایت شخصی روزنامه هفت صبح را در گفتوگو با زهرا، زن ایرانی که در سودان برای سازمانی حقوق بشری مشغول به کار است بخوانید.
در جریان انقلاب سودان، همه چیز خارج از سیستم افراطی شکل گرفت. مثل نسیم بهاری بود که بعد از انقلاب در این کشور وزیدن گرفت. فضا با قبل از انقلاب قابل مقایسه نبود. هر چند وضعیت اقتصادی خیلی رو به سقوط بود و تورم شدیدی وجود داشت و ارزش پولشان ده برابر سقوط کرد، اما مردم از دولت چندان ناراضی نبودند. البته اعتراض داشتند که چرا همه چیز همانطور که فکر میکردند پیش نرفته، اما علت اتفاقاتی که افتاد نارضایتی مردم از دولت حمدوک نبوده است.
شورای انتقالی که در راس قدرت قرار داشت از نظامیان، جامعه مدنی و گروههای نماینده مردم تشکیل شده بود و قرار بود زمینه را برای انتخابات ۲۰۲۳ فراهم کند.گروههای افراطی در دو سه ماه گذشته که از حکومت قبل یا نظامیها حمایت میکردند، نسبت به آزادیهای اجتماعی به وجود آمده در سودان اعتراض داشتند و چندباری هم در اینجا دست به تظاهرات یا تهدیداتی علیه زنان میزدند.
قطع ارتباطات در خارطوم
صبح دوشنبه وقتی میخواستم سر کار بروم، سیستمهای ارتباطاتی مختل بود و دو تن از همکاران من پیاده آمده بودند تا به من خبر دهند که این بار کودتایی جدی اتفاق افتاده. شرایط بیرون که من از پنجره هتل محل اقامتم میدیدم این بود که خیابان از همیشه خلوتتر و کافهها بسته بود ولی مردم خیلی مضطرب حداقل در این محله نبودند.
در حالی که شبکههای اینترنت دیگر قطع بود، هتل وضعیت متفاوتی داشت. اما این وضعیت تنها تا ساعت یازده ظهر دوام آورد. بعد اینترنت هتل هم قطع شد و تا ساعت ۶ عصر که دوباره برخی از شبکههای ارتباطی وصل شدند، صدای گلوله و تیراندازی به طور متقاطع شنیده میشد و دود ناشی از سوزاندن تایرها در نقاط مختلف خارطوم از پنجرهها قابل دیدن بود.
مردم ترسیده و نگرانند
بعد از آنکه ارتباطات وصل شد، من از کسانی که در شهر رفت و آمد کرده یا بین معترضان بودهاند شنیدم که مردم به شدت ترسیدهاند و خیلی عصبانی هستند و دچار شوک بزرگی شدهاند. به خصوص زمانبندی این اتفاق برایشان معنادار است. چرا که بیست و یک اکتبر سال ۲۰۱۹ در سودان اتفاق مشابهی افتاده بود و مردم کشته داده بودند.ژنرال برهان مقامات عالی رتبه را دستگیر کرده و در اعلامیه تلویزیون گفته که کابینه منحل شده و قرار است کمیته نظامی قدرت را تا جولای ۲۰۲۳ در دست داشته باشد.
گفته میشود که تمام شاخههای نظامی در خیابانها مقابل معترضان قرار گرفتهاند. حتی اکتبر ۲۰۱۹ هم تعداد نظامیانی که در خیابانها بودند تا جلوی انقلاب را بگیرند، به این اندازه نبود. تعداد نیروها در خیابانهای سودان پنج برابر بیشتر از قبل است. مردم میگویند که میخواهند تا یک هفته حداقل در خیابانها برای اعتراض بمانند.
شبکه تلویزیونی سودان فقط تصویر نشان میدهد و میگوید که تظاهرکنندگان خیابانها را خالی کنند و دیگر شبکه صحنههایی از اتفاقات را نشان میدهد. صبح سهشنبه از بلندگوهای مساجد در برخی مناطق دعوت به اعتراض به گوش رسید. هم روز دوشنبه و هم سهشنبه به معترضان تیراندازی شده است. دیروز گفته میشد که چهار نفر بر اساس تیراندازی کشته شدهاند و مجروح به بیمارستان مراجعه کرده. روزسهشنبه تعداد کشته شدگان به هفت نفر رسیده .
جوانان و زنان در راس مخالفان کودتا
در خیابانهای خارطوم زنان و جوانان بیش از دیگران دیده میشوند. البته بقیه هم با جدیت در تظاهرات شرکت میکنند تا مقابل کودتا بایستند. اما حضور زنان و جوانان و کودکانی که با لباس مدرسه بیرون آمدهاند چشمگیر است. مردم میگویند که این یک ستیز بین جوانانی است که از وضعیت این دو سال دفاع میکنند و افراد مسنی که خواهان بازگشت به وضعیت گذشته و حضور نظامیان در قدرتند.
کمیتههای مقاومت خوب اطلاع رسانی میکنند و برنامههایی دارند تا در مقابل کودتایی که غیرقانونی میدانند، بایستند. مردم در برخی مناطق اعتصاب کردهاند و به بانکها و مدارس و دانشگاهها نرفتهاند و قصد دارند اعتراضات مسالمتآمیز خود را ادامه دهند. هر چند که به نظر نمیرسد موفقیتی داشته باشند.