کلدپلی و جانلجند توانستند، چرا عقیلی و قربانی نتوانند؟
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | برای خیلی از علاقهمندان موسیقی در دنیا، فصل بهار موعد اوجگیری کنسرتها و فستیوالهای موسیقی است. امسال اما به دلیل شیوع بیماری کرونا خیلی از کنسرتهای بهاری و حتی تابستانی لغو شده چون طرح فاصلهگذاری اجتماعی و قرنطینه عملا امکان برگزاری کنسرت حضوری را غیرممکن کرده. در ایران هم وضعیت به همین منوال است. همیشه در ایام نوروز و اعیاد ماه رجب و بعد تعطیلات عید فطر کنسرتها رونق میگرفتند.
دستکم در سالهای اخیر هم از کنسرتهای پاپ استقبال پرشوری میشد و خیلی از اجراها تا چند مرتبه تمدید میشدند. دوسال پیش اعلام شد حامد همایون در یک سال ۲۰۰ اجرا در تهران و شهرستانها داشته و بعد گفتند گروه ماکان هم طی دو سال ۴۳۳ بار در نقاط مختلف کشور روی صحنه رفته.
این ترن اور سنگین مالی اما با شیوع کرونا ناگهان به صفر رسیده. درست مثل اتفاقی که در سایر کشورهای دنیا رخ داده. هنرمندان خارجی اما بلافاصله دست به کار شدند و با برگزاری کنسرتهای آنلاین این خلأ را به نوعی جبران کردند. جلوتر حالا توضیح میدهیم که کدام هنرمندان خارجی و چطور با این اقدام هوشمندانه موسیقی را زنده نگه داشتند و به تقویت روحیه جامعه کمک کردند اما اغلب هنرمندان داخلی ما هنوز از این فرصت بدیع غافل هستند.
شهرداری تهران نوروز امسال در ازای پرداخت دستمزد از تعدادی از خوانندگان پاپ دعوت کرد که در برج میلاد کنسرت آنلاین برگزار کنند و مردم هم از این ایده استقبال گرمی کردند. هرچند در مورد آمار اعلامی بینندههای این کنسرتها بعضی تشکیک کردند اما حتی اگر یک پنجم آن آمارهای صحیح باشد باز هم در مقایسه با آمارهای جهانی میبینیم با ارقام قابل اعتنایی مواجه هستیم. به طور مثال اعلام شد که کنسرت علیزندوکیلی را در روز ۲۱ فروردین (روی همه پلتفرمها) حدود ۶میلیون و ۲۰۰ هزار نفر تماشا کردند.
یعنی اگر یک پنجم این عدد هم درست باشد یک میلیون و ۲۴۰ هزار نفر در یک شب پای اجرای علی زند وکیلی نشستند. این در حالی است که در کل دنیا کنسرت آنلاین آندره بوچلی حدود ۲ میلیون و ۸۰۰هزار نفر بیننده داشته. اصلا یک مقایسه دیگر انجام دهیم. کل اجراهای زنده و حضوری پرطرفدارترین خواننده پاپ را تصور کنید. اگر همه بلیتهای آنها در یک سال سولد اوت شود مجموع بینندههایش آیا به عددی بیشتر از ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار نفر میرسد؟
بنابراین استقبال از سمت مردم الان در فضای مجازی وجود دارد و باید بپرسیم چرا خوانندههای پاپ ما هنوز از ظرفیت کنسرتهای آنلاین بهره لازم را نمیبرند؟ در همین کنسرتهای شهرداری تهران شاهد بودیم که اشکان خدابنده (اشوان) خواننده ۲۹ ساله پاپ بهرغم اینکه نامش در فهرست اجراها بود ناگهان انصراف داد. یا به جز موارد انگشتشمار ندیدیم که خوانندههای داخلی به صورت مستقل و با استفاده از پلتفرمهایی مثل اینستاگرام و یوتیوب کنسرت آنلاین برگزار کنند.
این در حالی است که مردم در شرایط قرنطینه و فاصلهگذاری اجتماعی به این نوع محصولات فرهنگی نیاز دارند. به خصوص حضور خوانندههایی مثل سالار عقیلی یا علیرضا قربانی و بقیه هنرمندان متعهد و ملی در این شرایط انتظار بیجایی نیست. حتی از این زاویه هم میشود قضیه را به شکل یک تعهد اجتماعی برای هنرمندان دید که اگر کنسرتهای آنلاین راه بیفتد بساط این لایوهای اینستاگرامی بیمحتوا و هنجارشکن هم جمع میشود.
حالا بررسی کنیم در بازارهای بینالمللی موسیقی چطور هنرمندان حضور فعالی دارند و از طریق یوتیوب و لایو اینستاگرام صدایشان را به گوش مخاطبانشان میرسانند. کریس مارتین خواننده ۴۳ ساله گروه راک کلدپلی یکی از اولین هنرمندانی بود که برای هوادارانش اجرای انفرادی اینترنتی گذاشت. رقمی حدود ۳۰۰ هزار نفر هم به تماشای اجرای او نشستند. بعد هنرمندان دیگری مثل جان لجند و مایلی سایرس هم به صورت مجازی به اجرای موسیقی پرداختند.
سایت خبری وکس برآورد کرده اجراهای اینترنتی بین ۸ تا ۲۲ مارس هرکدام بین ۹۲ هزار تا ۵۷۴ هزار نفر بیننده داشتند. بیش از یک میلیون نفر هم اجرای جان لجند و کریس مارتین را در یوتیوب تماشا کردند. در جای دیگری هم ورایتی گزارش داده بود که اجرای آندره بوچلی در روز عید پاک مسیحیان ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر بیننده داشته و تعداد مخاطبان اجرای زنده دو خواننده برزیلی به نامهای خورخه و ماتئوس هم از سه میلیون نفر گذشته.
همچنین فستیوال موسیقی کواچلا هم که طی سه روز و با حضور چند خواننده سرشناس در یوتیوب به صورت زنده پخش شده رقم ۸۲ میلیون و ۹۰۰ هزار بیننده را ثبت کرده. بررسی ترند «لایو اینستاگرام» به زبان انگلیسی هم این موضوع را تایید میکند که مردم جهان در روزهای قرنطینه استقبال پرشوری از اجراهای آنلاین دارند. آمار جستوجوی این عبارت در گوگل در هفته پایانی ماه مارس در مقایسه با هفتههای قبل حداقل پنج برابر شده. نکته جالب اینکه همه این آمارهای مخاطبان در بازارهای بینالمللی موسیقی اینجا در داخل ایران به سهولت قابل تحقق است و فقط باید خوانندههای داخلی ما زودتر دست بجنبانند.