کرونا به روایت تصویر

روزنامه هفت صبح، هانیه درویش| گفت‌وگو با علیرضا پاکدل، هنرمندی که این روزها کارتون‌ها و کاریکاتورهایش دست به دست در سراسر دنیا می‌چرخد. ‌ طنز تلخ اغلب بیش از هر روش دیگری مخاطب را با خود درگیر می‌کند و حس عمیقی از آن موضوع به وجود می‌آورد. کرونا موضوعی جدی و دلهره‌آور است که وقتی با طنز همراه می‌شود هم از ابهتش کاسته نمی‌شود و هم باعث می‌شود افراد با وجوه مختلف آن و تاثیراتی که این ویروس کوچک بر زندگی تک تک افراد جامعه گذاشته، بهتر و بیشتر آشنا شوند.

علیرضا پاکدل، هنرمند مطرح کشورمان از روزهای ابتدایی شیوع این ویروس در جهان دست به کار شد و با هدف قدردانی از زحمات بی‌شمار کادر د‌رمانی و القای امید در جامعه آثاری آفرید که حس ترس و تهدید را در مردم کم کند؛ آثاری که هم‌اکنون از روزنامه‌ها و خبرگزاری‌های خارجی سر در آورده و در شبکه‌های مجازی سراسر دنیا به اشتراک گذاشته می‌شود چراکه کاریکاتور یک زبان مشترک و قابل فهم بین تمام مردم جهان است.

علیرضا پاکدل متولد ۱۳۶۰ در شهر مشهد است. او فعالیت هنری خود را از سال ۷۳ و با همکاری با نشریات گل آقا، بچه‌ها گل آقا و کیهان کاریکاتور شروع کرد و به تدریج ردی از او در بسیاری از روزنامه‌ها ، هفته‌نامه‌ها و ماهنامه‌های مطرح کشور دیده شد. او که تا به امروز ۱۰۰ جایزه داخلی و خارجی در کارنامه‌اش دارد و در عرصه داوری جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی فعال است، کاریکاتورهای زیادی در حوزه زلزله، سیل، آتش سوزی، جنگ و مهاجرت پناهجویان و دیگر مسائل سیاسی و فرهنگی و اجتماعی کار کرده که بازتاب‌های جهانی داشته است.

این‌بار هم کاریکاتورها و کارتون‌هایش با موضوع کرونا در جهان صدا کرده و مورد توجه قرار گرفته است. او درباره انتخاب این موضوع برای کار و تاثیراتش می‌گوید:«به نظرم یک کارتونیست می‌تواند با تولید آثاری با محتوای امید و حس مثبت به جامعه کمک کند. من هم در حد خود خواستم در ایجاد این فضای مثبت و مطلوب در مواجهه با این بیماری سهمی داشته باشم. به نظرم نشان دادن قدردانی از زحمات کادر درمانی در قالب مفاهیم هنری که برای مردم جامعه بسیار مهم و حیاتی است، تاثیر روانی مثبتی بر این عزیزان در این شرایط حساس خواهد داشت و این برای من موضوع مهمی بود.»

*** ۵۴ اثر با موضوع کرونا تا به امروز
در بیشتر ۵۴ اثری که تا به امروز علیرضا پاکدل با موضوع کرونا کار کرده است، فداکاری و ازخودگذشتگی کادر درمان برای نجات جان هم‌نوعان خود دیده می‌شود. وقتی آنها را به رزمنده‌های زمان جنگ شبیه می‌کند یا وقتی پزشکان و پرستارانی را نشان می‌دهد که مدتی است به دور از خانه و خانواده تنها به مردم خدمت می‌کنند. علیرضا پاکدل درباره آثاری که بیشتر با اقبال مردم مواجه شده است می‌گوید:« تقریبا همه آثارم‌ مورد استقبال قرار گرفت.

اما آثاری که در مورد دوری کادر درمان از خانواده‌هایشان،دفاع از مردم توسط کادر درمان و شبیه سازی آنها با رزمنده‌های زمان جنگ است و همچنین هشدارها و نکات ایمنی در مورد سفر نکردن و در خانه ماندن بیش از مابقی آثار مورد توجه قرار گرفت.» از او می‌پرسم خودتان کدام کار را بیشتر دوست دارید و او می‌گوید:« همه این آثار را دوست دارم چون با تاثیر از اتفاقات و بازخورد و پیام‌های مخاطبان که در میان آنها کادر درمان و خانواده‌هایشان بودند، انجام شده.» درست هم می‌گوید. وقتی به تک تک این آثار نگاه می‌کنید گمان می‌کنید هر یک از آنها حرف دل یک پزشک یا پرستار است. از توصیه به نکات بهداشتی بگیرید تا مشقتی که این روزها متوجه کادر درمانی کل دنیا شده است.

*** کاریکاتور یک زبان مشترک در دنیا
واکنش‌ها در قبال آثار هنری اغلب پیش‌بینی نشده است چراکه طیف گسترده‌ای از افراد با علایق و سلایق مختلف شاهد آن هستند. حتی همین آثاری که بسیار مورد توجه مردم نه تنها ایران بلکه دنیا قرار گرفته گاهی با واکنش‌های منفی مواجه شده که به گفته آفریننده این آثار بسیار کم و ناچیز بوده و اغلب از طرف کاربران ایرانی و درباره جنسیت کاراکترها در برخی آثار بوده است.

اما این انتقادات که ناشی از عدم درک مفاهیم کلی این آثار است را که کنار بگذاریم استقبال از این آثار را می‌توانیم با دیدن کاربران خارجی و دیدن کامنت با زبان‌های مختلف دنیا در صفحه اینستاگرامی این هنرمند متوجه شویم. مفاهیمی مثل گذشت، فداکاری و مهربانی در همه جای دنیا یکسان است و به همین خاطر است که می‌توانیم این آثار و تعریف و تمجید از این دیدگاه را در رسانه های کشورهای مختلفی چون ایتالیا، اسپانیا، آلمان، آمریکا، کانادا، چین، برزیل، روسیه، اوکراین، کلمبیا، آرژانتین، فرانسه، ترکیه، عراق، هلند، سوئد، هند، انگلستان ، مکزیک و … بینیم.

پاکدل پیش از این هم با دریافت جوایز معتبر مثل جایزه بزرگ سومین مسابقه بین‌المللی ورد پرس کارتون کشور پرتغال-سال ۲۰۱۷ و جایزه بزرگ سومین مسابقه بین‌المللی کارتون و کاریکاتور پیراسیکابای کشور برزیل-سال ۲۰۱۶ وجایزه ویژه از جشنواره جهانی ساتریکون کشور لهستان و همچنین حضور به عنوان عضو هیات داوران جشنواره بین‌المللی کارتون و کاریکاتور پیراسیکابای در کشور برزیل-سال ۲۰۱۹ در دنیا مطرح شده بود و جایگاه خودش را داشت.