کانادایی‌ها مشتری استارتاپ‌های ایرانی
روزنامه هفت صبح | روز پیش ماهنامه پیوست گزارش جالبی درباره درخواست‌های ویزای استارتاپ‌های ایرانیان به کانادا منتشر کرد. اطلاعات این گزارش نشان می‌داد که بر اساس داده‌های اداره مهاجرت کانادا سال گذشته میلادی ۲۹درصد درخواست‌های ویزای استارتاپی را ایرانیان برای این کشور ارسال کرده‌اند. این درخواست‌ها از همه کشورهای دیگر بیشتر بوده و ایران در صدر کشورهای متقاضی ویزای استارتاپی قرار داده است.
حالا اصلا ویزای استارتاپی چیست؟ مالکان استارتاپ‌ها در صورتی که موفق شوند شروط کشورهای میزبان را کسب کنند می‌توانند کسب و کار خود را در آن کشور راه بیندازند و اقامت دریافت کنند. کشورهایی که ویزای استارتاپی می‌دهند به صاحبان ایده‌ها می‌گویند با معرفی کردن کسب و کار خود به سرمایه‌گذار مناسب، سرمایه لازم را دریافت و استارتاپ خود را در زمین بازی ما راهاندازی کنید. میزان تقاضای ویزای استارتاپی از سمت ایرانیان در سال‌های گذشته متفاوت بوده اما هیچگاه تعداد آنها به اندازه سال ۲۰۲۰ نرسیده است.
سال ۲۰۱۶ حدودا ۹ درصد از کل تقاضاهای اداره مهاجرت این کشور به ایرانیانی که درخواست ویزای استارتاپی داشتند تعلق داشته و سال ۲۰۱۹ این عدد به ۱۲ درصد رسیده است. به طور کلی ولی در ۶ سال گذشته ایرانیان ۸درصد از جمعیت متقاضیان ویزای استارتاپی را برای کانادا تشکیل می‌دادند. به طور کلی در این مدت تعداد تقاضاهای ویتنامی‌ها، هندی‌ها و چینی‌ها از ایرانیان بیشتر بوده است. این گزارش دارای چند نکته جالب دیگر هم هست که به صورت خلاصه برخی از آنها را اینجا آورده‌ایم:
لتونی، اتریش، استرالیا، انگلستان، فرانسه، لیتوانی، ژاپن، شیلی، استونی، پرتغال و سنگاپور از جمله کشورهایی هستند که ویزای استارتاپی صادر می‌کنند. شیلی اولین کشوری بود که سال ۲۰۱۰ صدور ویزای استارتاپی را شروع کرد و بعد از آن کشورهای دیگر به شیلی پیوستند.
کانادا نیز یکی از این کشورهاست که امروزه توجه بسیاری از فعالان اکوسیستم استارتاپی را که قصد مهاجرت از این طریق دارند به خود جلب کرده بر اساس گزارش پیوست اقبال ایرانیان به کانادا در سال گذشته در حدی است که استارتاپ ویزای کانادا ۶۰ برابر بیشتر از استارتاپ ویزای انگلیس جست‌وجو شده است.
بنا بر این گزارش کانادا سه شرط سخت برای دادن این نوع ویزا گذاشته ولی با وجود این سختگیری‌ها اصراری بر پابرجا ماندن استارتاپ ندارد و ریسک شکست آن را موجه می‌شمارد. نکته ضروری برای این دولت راهاندازی استارتاپ است و شکست آن باعث لغو اقامت نمی‌شود. حالا این شرط و شروط چه هستند؟
برای اینکه یک استارتاپ مورد پذیرش کانادا واقع شود می‌تواند از میان سه دسته سازمان، نامه تاییدیه (Letter of Support) دریافت کند. دسته اول صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه (Venture Capital Funds)، دسته دوم فرشته‌های سرمایه‌گذار (Angel Investors) و دسته سوم مراکز رشد و شتاب‌دهنده کسب و کارها (Business Incubators) هستند. اگر یکی از این نهادهایی که کانادا معرفی کرده متقاعد بشود که روی استارتاپ متقاضی سرمایه‌گذاری کند یک تاییدیه برای این ویزا صادر خواهد شد.
در کنار این‌ها کانادا یک شرط دیگر هم دارد. آن هم این است که هر فرد باید ثابت کند برای تامین هزینه‌های شخصی خودش پول کافی در اختیار دارد و با افزایش تعداد افراد خانواده نیز این مبلغ افزایش می‌یابد. یعنی از کمک‌هزینه‌های مالی برای زندگی در خاک کانادا نیز خبری نیست. علاوه بر این نمره آزمون آیلتس نیز برای دولت کانادا یکی از شروط پذیرش است.
با همه این اوصاف آمار اداره مهاجرت، پناهجویان و شهروندی کانادا (IRCC) که مردادماه امسال منتشر شد، نشان می‌دهد تعداد درخواست‌های ویزای استارتاپی از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. بنا بر این داد‌ه‌ها، درخواست‌ها از ۱۶۰ عدد در سال ۲۰۱۵ به ۱۱۷۳ عدد در سال ۲۰۱۹ رسیده است. این تعداد اما در سال گذشته میلادی با توجه به شرایط همه‌گیری کرونا به عدد ۷۱۹ کاهش یافته است.
اداره مهاجرت کانادا اعلام کرده در سال ۲۰۲۰، افراد از ۲۶ کشور متقاضی دریافت ویزای استارتاپی کانادا بوده‌اند که ایرانیان با ۲۹ درصد، بیشترین سهم را در میان این متقاضیان داشته‌اند. بعد از ایران نیز ویتنام (۱۸ درصد)، چین (۱۴ درصد) و هند (۱۱ درصد) بیشترین درخواست صدور این ویزا را برای کانادا ارسال کرده‌اند. اما ایرانیان فقط در تقاضا صدرنشین بوده‌اند و ویتنام، هند و چین به ترتیب بالاترین نرخ موفقیت برای دریافت ویزای استارتاپی را داشته‌اند.
طبق مطالعات دانشگاه استنفورد، از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون حدود سه میلیون و ۱۰۰ هزار ایرانی کشور را ترک کرده‌اند. اکنون نزدیک به ۱۱۰ هزار ایرانی در دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی خارج کشور فعالیت می‌کنند، معادل یک‌سوم افرادی که در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی ایران مشغول کار هستند. همچنین بر اساس اعلام معاون وقت آموزشی وزیر بهداشت در سال ۹۸، سالانه ۱۵۰ هزار تا ۱۸۰ هزار «متخصص تحصیل‌کرده» از کشور مهاجرت می‌کنند. در فاصله سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰، ۳۷ درصد المپیادی‌ها، ۲۵ درصد اعضای بنیاد ملی نخبگان و ۱۵ درصد رتبه‌های زیر هزار کنکور مهاجرت کردند.
رئیس اتاق بازرگانی تهران می گوید: طی سال‌های ۹۰ تا ۹۹ نزدیک به صد میلیارد دلار سرمایه از ایران خارج شده. شاید بزرگی و اهمیت این عدد وقتی بیشتر به چشم بیاید که بدانید طبق اعلام بانک جهانی ارزش GDP ایران، امروز ۱۹۲ میلیارد دلار است.
