چه کسانی سرنوشت ادلب را تعیین میکنند؟
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | اردوغان سوریه را به حمله قریبالوقوع تهدید کرد. اوضاع در ادلب سوریه مدام درحال پیچیده شدن است. اردوغان روز گذشته بهشدت دمشق را تهدید کرد و گفت عملیات ادلب هر لحظه ممکن است آغاز شود. از سوی دیگر روسیه هم باز روی حرفهای قبلی و حمایت از ارتش اسد پافشاری کرد.
* یک: ادلب منطقهای است که سوریه و ترکیه بر سر آن باهم اختلاف دارند. دولت اسد تلاش میکند این آخرین پایگاه مخالفان مسلح و گروههای تروریستی را پاکسازی کند و در این راه از همکاری روسیه استفاده میکند و از سوی دیگر ترکیه به رهبری اردوغان تلاش دارد تا در این منطقه نفوذ پیدا کرده و درحقیقت مانع از عملیات علیه گروههای مسلح شود. بهویژه آنکه بخشی از این گروهها از سوی این کشور مورد حمایت قرار دارند.
* دو: اردوغان گفت: ما آخرین هشدارها را درباره ادلب به نظام سوریه دادیم اما تاکنون هیچ نتیجه و پاسخی ندیدهایم. رئیسجمهوری ترکیه همچنین مدعی شد، کشورش برای تحقق «امنیت» در ادلب سوریه مصمم است. او گفت عملیات نظامی در ادلب موضوع مهم روز است و آنکارا هشدارهای نهایی در اینباره را به سوریه داده است.
اردوغان در این اظهارات مقابل پارلمان ترکیه گفت که مذاکراتش با روسیه درباره ادلب نتایج رضایتبخشی نداشته و پاسخگوی خواستههای ترکیه نبوده است. او تاکید کرد که کشورش حتی با وجود ادامه مذاکرات با روسیه هم از ایجاد «منطقه امن» در ادلب دست نخواهد کشید. اردوغان خاطرنشان کرد: ترکیه طرح عملیاتش در ادلب را آماده کرده و این اقدام یکروز پس از پایان مذاکرات روسیه و ترکیه در مسکو درباره ادلب صورت گرفت.
ترکیه در رابطه با مسئله ادلب طرح و برنامه خود را آماده کرده است، مثل تمام عملیاتهای گذشته میگوییم: «شبی ناگهان میتوانیم بیاییم.» او تاکید کرد که سرنوشت ادلب را به نظام اسد و حامیان آن نخواهد سپرد. همزمان ابراهیم کالین، سخنگوی ریاستجمهوری گفت، که ترکیه به حملات دولت سوریه بهزودی پاسخ میدهد. به نوشته وبگاه شبکه تی.آر.تی، او مدعی شد که ارسال تجهیزات نظامی به خاک سوریه به منظور «پشتیبانی از غیر نظامیان» ادامه خواهد یافت و هیچ تغییری نیز در موقعیت مراکز دیدهبانی ترکیه در خاک سوریه رخ نخواهد داد.
* سه: ترکیه از سوریه میخواهد تا همه مناطقی را که طبق قرارداد سوچی باز پس گرفته، به مخالفان پس دهد. اردوغان از هیچ نوع تهدیدی علیه دولت اسد چشمپوشی نکرده و حالا هشدار میدهد که شاید در یکشب حمله کرده و کار تمام شود. این تهدیدات در شرایطی صورت گرفته که مذاکرات میان روسیه و ترکیه به نتیجه نرسیده است. دو کشور که تلاش میکنند تا از گفتوگوی دوستانه باهم فراتر نروند اما نمیتوانند راهی برای حل مشکل ادلب پیدا کنند.
روسیه از دولت بشار اسد و تمامیت ارضی سوریه دفاع میکند درحالیکه ترکیه از حمایت دونالد ترامپ برای حضور در خاک سوریه بهرهمند است. دیروز وزیر خارجه روسیه تأکید کرد، اقدامات ارتش سوریه و روسیه پاسخ طبیعی برای دور کردن تروریستها از اطراف منطقه کاهش تنش در ادلب است. ترکیه اما در موضع حمایت از این گروهِ باقیمانده در ادلب قرار گرفته و حاضر نیست از خاک سوریه عقبنشینی کند.
* چهار: روسیه میگوید به روابطش با ترکیه ادامه میدهد و همزمان از عملکرد این کشور انتقاد کرده و حمله اردوغان به خاک سوریه را بدترین سناریو دانسته است. بهنظر میرسد که روسیه و ترکیه میل ندارند تا روابط میان خود را بهخاطر سوریه بهخطر بیندازند. از سوی دیگر تداوم شرایط فعلی یا بدترشدن آن میتواند بر روابط آنها تاثیر بگذارد. در دو هفته گذشته دوکشور تلاش کردند تا رایزنیهایی برای حل و فصل مشکلات با یکدیگر داشته باشند.
اردوغان درحالی بر تدام راهکار نظامی پافشاری میکند که در مذاکرات صورتگرفته در مسکو، روسها به آنها گفتند، صرفاً یک خط حائل ششکیلومتری برای استقرار تروریستها و خانوادههایشان در نظر گرفته میشود و اگر ترکها بخواهند با این مسئله مخالفت کنند، این خط مرزی در داخل ترکیه ایجاد خواهد شد. اما دولت ترکیه بیش از اینها میخواهد و پیش از این، حرف از خط حائلی ۴۰کیلومتری بود. حالا بهنظر میرسد دست اردوغان بستهتر شده و راهی بهجز رسیدن به یک توافق با روسها یا ایستادن در مقابل آنها ندارد.
* پنج: به عقیده بسیاری از ناظران سر آخر روسیه میتواند سرنوشت ادلب را روشن کند. این کشور در هماهنگی با دولت سوریه دست به پاکسازی ادلب از گروههای تروریستی زده و بهنظر میرسد که فعلا حاضر نیست دست از حمایت از اسد بکشد. اردوغان سعی دارد از روابط خوبش با پوتین که بسیار برای بهدست آوردن آن تلاش کرده به سود خود استفاده کند اما تا این زمان موفق نبوده است. ضربالاجلی که اردوغان تعیین کرده در حال پایان است و مشخص نیست کار ادلب به کجا بکشد.