چند نکته درباره آمار کرونا در عراق که باید بدانید
روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی| یک: از ابتدای پاندمی کرونا، برخی با اشاره به مسائلی مثل عدم رعایت بهداشت در عراق توسط مردم و نیز تجمعات گسترده مذهبی در این کشور به خصوص در ایام عزای محرم و صفر یعنی عاشورا و اربعین این سوال را مطرح می‌کردند که چرا عراق، درگیر یک فاجعه کرونایی نمی‌شود. این موضوع را از حیث آماری بررسی کردم و نتایجش جالب بود:
دو: بر پایه آمارنامه مرکز آمار عراق، زیر نظر وزارت برنامه‌ریزی این کشور، میزان فوت در عراق در سال ۲۰۲۰، ۲۲۴ هزار و ۲۷۹ نفر بوده در صورتی که در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ در این کشور و طبق آمار همین نهاد، ۱۴۰ هزار و ۳۲۱ فوتی و ۱۴۲ هزار و ۷۶۶ فوتی ثبت شده است. بنابراین در سال ۲۰۲۰، بدون اینکه علتی غیر از کرونا به عنوان دلایل مرگ در این جامعه مطرح شود؛ به میزان ۸۴ هزار فوتی بیش از میزان دو سال قبل از آن بوده است. (در سایت این مرکز آمار سال ۲۰۱۹ منتشر نشده یا من پیدا نکردم).
در سال ۲۰۲۰، حدود ۱۲ هزار مورد فوتی ناشی از کرونا در عراق اعلام شده است. بنابراین در این کشور ۷۲ هزار مورد فوتی بیش از معمول وجود دارد که احتمالا ناشی از همان کرونا است (چون دلیل دیگری مثل فاجعه طبیعی (زلزله، سیل و …) یا جنگ وجود نداشته) و به خاطر بیماریابی یا تست اندک، ثابت نشده است که به دلیل کرونا بوده است.
سه: البته برخی در پاسخ به این آمار که از آن استفاده کردم؛ لینکی از مرکز آمار عراق را برای من ارسال کردند که نشان می‌دهد میزان فوت در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ آن طور نبوده که من نوشتم. طبق این سند تعداد متوفی در سال ۲۰۱۷، ۲۰۷ هزار و ۸۱۹ مورد و تعداد متوفی در سال ۲۰۱۸، ۲۱۳ هزار و ۱۶۸ مورد بوده است و بنابراین با آمار سال ۲۰۲۰ تفاوت ندارد.
پاسخ این است: صفحه‌ای که به آن اشاره شده است؛ آمارهای تخمینی از وضعیت جمعیتی عراق دارد. نشانه این موضوع آن است که: اولا در جداول این صفحه آمارهایی تا سال ۲۰۳۰ هم به چشم می‌خورد و ثانیا: ذیل جدول مورد استناد نوشته شده «المؤشرات للسنوات (۲۰۱۵-۲۰۲۰) هی حسب الاسقاطات السکانیه الجدیده» که یعنی «آمارهای سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ بر حسب، پیش‌بینی‌های جدید جمعیتی است.»
چهار: یک سند دیگر برای من ارسال شده از میزان فوت در سال ۲۰۲۰٫ این آمار را وزارت بهداشت عراق اعلام کرده و در آن آمار فوت در عراق ۱۷۳ هزار و ۹۲۸ مورد ذکر شده است. توضیح اینکه متصدی آمار جمعیتی در عراق، مرکز آمار زیر نظر وزارت برنامه‌ریزی است. در صفحه اول آمارنامه وزارت بهداشت هم آمده که این آمار بر مبنای موسسات بهداشتی و درمانی است. اتفاقا حرف ما هم این است که مرگ‌هایی در عراق و خارج از سیستم وزارت بهداشت عراق وجود داشته که کرونایی بوده ولی در آمار وزارت بهداشت عراق ثبت نشده است.
پنج: برخی هم می‌گویند در آمار مرکز آمار به آمارهای وزارت بهداشت ارجاع شده است. چطور است که یک جا آمار وزارت بهداشت را قبول دارید و در جایی دیگر نه. من ابدا به هیچ آمار وزارت بهداشت عراق ارجاع ندادم. مستند من در هر دو ادعا آمار وزارت برنامه ریزی عراق است. اینکه طی چه سازوکاری آمار وزارت بهداشت به آمار نهایی منتشر شده توسط وزارت برنامه ریزی، تبدیل می‌شود موضوعی نیست که من باید به آن پاسخ بدهم.
