چند خبر کوتاه از کتاب| مرد قمارباز، خواهر مسلح و...
روزنامه هفت صبح | خواهر مسلح: نامزدهای نهایی جایزه ادبیات داستانی بریتانیا اعلام شد و در نهایت شگفتی، شش نویسنده‌ای که با هم رقابت می‌کنند تا جایزه ۳۰ هزار پوندی و همچنین عنوان برنده را به دست آورند، برای اولین بار در فهرست نهایی یک جایزه قرار می‌گیرند. این اولین بار از سال ۲۰۰۵ تاکنون است که همه آثار حاضر در فهرست نهایی در یک جایزه نامزد می‌شوند. از نکات عجیب امسال، حذف نام آلی اسمیت، برنده پیشین این جایزه و نویسنده چهارگانه فصلی «زمستان»، «پاییز»، «بهار»، و «تابستان» است.
علاوه بر این، حذف «به خاطر تو» نوشته داون فرنچ، کمدین و بازیگر ۶۳ساله انگلیسی و مسن‌ترین نامزد حاضر در فهرست نهایی نیز از نکات جالب امسال است. برناردین اِواریستو، رئیس هیأت داوران جایزه امسال در این باره گفت: «می‌خواستیم خوانندگان را با آثاری آشنا کنیم که داستان‌های جدیدی برای گفتن دارند. آثار حاضر در فهرست نهایی روحی تازه دارند. این فهرست پر از تضاد است. داستان‌های نوشته‌شده توسط زنان در مقابل گروه‌بندی‌ها و کلیشه‌ها مقاومت می‌کنند و خوشحالیم آثاری را انتخاب کردیم که چنین نظری دارند.»
نامزدهای نهایی جایزه ادبیات داستانی زنان به شرح زیر است: «چطور یک خواهر مسلح خانه‌اش را جارو می‌کند» نوشته چری جونز، «هیچ‌کس در این باره صحبت نمی‌کند» نوشته پاتریشیا لاکوود، «پیرانسی» نوشته سوزانا کلارک، «نیمه ناپدیدشده» نوشته بریت بنت، «پادشاهی متعالی» نوشته برناردین آواریستو و برنده پیشین بوکر که در فهرست اولیه جایزه ادبیات داستانی زنان سال ۲۰۲۰ هم حضور داشت، رئیس هیأت داوران امسال است.
*** شترهای کتاب‌رسان: «روشان» اسم شتری است که جمعه هر هفته با کوله‌باری از کتاب‌های مختلف به شهرهای مختلف پاکستان سفر می‌کند تا آنها را به دست کودکان مناطق محروم و دوردستی که به دلیل کرونا مدرسه‌شان تعطیل شده است، برساند. یکی از اهالی منطقه بلوچستان که روشان هر هفته با خورجین پر از کتابش به آنجا می‌رود می‌گوید: «وقتی این شتر برای اولین بار به محله ما آمد، بچه‌ها خوشحال و هیجان‌زده بودند. مدرسه‌ها مدت زیادی است که بسته شده و ما هیچ کتابخانه دیگری در شهرمان نداریم.
بچه‌ها خیلی استقبال کردند.» بلوچستان از فقیرترین مناطق پاکستان است که طی دو دهه گذشته درگیر کشمکش احزاب جدایی‌طلب بلوچ و دولت مرکزی پاکستان بوده است. نرخ سواد زنان این منطقه ۲۴ درصد است و یکی از مناطق دارای کمترین میزان سطح سواد زنان در جهان به شمار می‌رود. همچنین بالاترین درصد کودکانی که از تحصیل جا مانده و دیگر به مدرسه نمی‌روند در این منطقه هستند. ایده راه‌اندازی این کتابخانه سیار از زمانی شکل گرفت که شیوع کووید ۱۹ موجب تعطیلی مدارس در بلوچستان مانند دیگر نقاط دنیا شد.
دو زن از منطقه مند ایالت بلوچستان که مدیر یک دبیرستان محلی بودند تصمیم گرفتند کتاب‌ها را با یک شتر به دست کودکان برسانند. یکی از این معلم‌ها درباره شکل‌گیری این ایده می‌گوید: «ایده استفاده از شتر از مغولستان و اتیوپی آمده که کاملا مناسب زمین‌های متروک، ناهموار و دورافتاده ماست و با استقبال گسترده‌ای روبه‌رو شد که بسیار دور از انتظارمان بود.» این ایده با استقبال فراوانی از سوی مردم روبه‌رو شده است.
*** مرد قمارباز:مجله «نیویورک‌تایمز» به روال معمول هفتگی خود لیست آثار پرفروش را منتشر کرده است. این هفته «مرد قمارباز» نوشته دیوید بالداچی موفق شد در صدر پرفروش‌های نیویورک‌تایمز قرار گیرد. ماجرای این رمان از این قرار است که آلویسیوس، کهنه‌سرباز جنگ جهانی دوم تازه از زندان بیرون آمده. تصویری دقیق از دهه ۱۹۵۰ میلادی به خواننده ارائه می‌شود و سرباز پیر در تلاش است بار دیگر و با وجود خاطرات تلخ به زندگی برگردد.
«طعمه اقیانوس» این هفته در رده دوم قرار دارد. قصه از این قرار است که وقتی مسئولان فدرال کشته می‌شوند، لوکاس دوانپورت و ویرجیل فلاورز با هم در یک گروه قرار می‌گیرند تا درباره این پرونده تحقیق کنند. «تپه‌ای که از آن بالا می‌رویم» نوشته آماندا گورمن در جایگاه سوم است. این کتاب شامل شعری است که گورمن، شاعر جوان آمریکایی در روز تحلیف جو بایدن، رئیس‌جمهور جدید آمریکا خواند. گورمن در مراسم تحلیف ۲۲ساله بود و به جوان‌ترین شاعری تبدیل شد که در مراسم تحلیف شعر خوانده است.
«چهار باد» نوشته کریستین هانا در جایگاه چهارم قرار گرفته. السا در یک دوراهی بزرگ گیر کرده است و باید بین سفر به غرب و حفظ خانواده و مزرعه یکی را انتخاب کند. «جایی که خرچنگ‌ها آواز می‌خوانند» نوشته دِلیا اُوِنز هم پس از گذشت ۱۲۷هفته در جایگاه پنجم پرفروش‌های نیویورک‌تایمز قرار گرفته است. در این رمان زنی که سال‌ها به‌تنهایی در جنگل زندگی کرده است ناگهان متهم به قتل می‌شود و سرنوشتی نامعلوم در انتظارش است.
*** زیان ایرلندی‌ها: در کشور ایرلند دولت سختگیری‌های بیشتری برای کتابفروشان و ناشران در نظر گرفته است و تعداد بسیار کمتری از آنها اجازه فعالیت در دوران قرنطینه را دارند. به همین دلیل اتحادیه کتابفروشان بریتانیا از دولت خواسته تا در طول مرحله دوم قرنطینه انگلیس، کتابفروشی‌ها را به عنوان خرده‌فروشان ضروری طبقه‌بندی کند؛ زیرا سایر خرده‌فروشانی که کتاب می‌فروشند نظیر سوپرمارکت‌ها همچنان باز خواهند ماند.
در نامه‌ای که مریل هالز، مدیرعامل اتحادیه کتابفروشان روز گذشته به وزرای دولت نوشته، کتابفروشی‌ها را «فانوس تمدن و نور امید» توصیف کرده و گفته: «بسته نگه داشتن آنها، در حالی که سایر خرده‌فروشانی که کتاب می‌فروشند اجازه دارند باز بمانند به‌طور بالقوه از نظر تجاری ویران‌‌کننده و از نظر اخلاقی مسئله‌ساز است.» فراخوان اتحادیه کتابفروشان توسط برخی از نویسندگان بزرگ بریتانیا نظیر فیلیپ پولمن، الی اسمیت و سیمون شاما نیز تایید شده که در نامه‌ای جداگانه از بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا خواستند کتاب را به عنوان موارد ضروری دسته‌بندی کرده و به کتابفروشی‌ها و کتابخانه‌ها اجازه بدهد باز بمانند.
نویسندگان با اشاره به افزایش فروش کتاب و امانت گرفتن از کتابخانه‌ها در طول این همه‌گیری، از این موضوع برای اثبات اهمیت کتاب برای سلامت ذهن و شادیِ مردم استفاده کرده و گفتند: «ما به عنوان یک کشور نباید اجازه دهیم که کتابفروشی‌ها از کار بیکار شوند.» آمارهای مربوط به فروش کتاب در ابتدای سال جاری و همچنین سال گذشته نشان از نرخ بالای مطالعه مردم در بریتانیا دارد؛ ولی هنوز خرده‌فروشان و کتابفروشان سنتی وضعیت بدی دارند.
