چند خبر کوتاه از تازه‌های کتاب و ادبیات را بخوانید
روزنامه هفت صبح| مرگ ملکه ادبیات انگلیس: با اعلام خبر درگذشت هیلاری منتل نویسنده نامدار بریتانیایی و خالق سه‌گانه «تالار گرگ»، نویسندگان برجسته سراسر جهان و سیاستمداران به او ادای احترام کردند. منتل برنده دو دوره جایزه معتبر ادبی «بوکر» بود و برناردین اواریستو، دیگر نویسنده این جایزه درباره او نوشته: «از شنیدن خبر درگذشت «منتل» بسیار بسیار متاسفم. ما خیلی خوش‌شانس بودیم که با چنین انسان بااستعدادی هم‌عصر شدیم.
جی. کی. رولینگ، نویسنده مشهور و خالق مجموعه رمان‌های محبوب «هری پاتر» نیز در واکنش به خبر درگذشت «منتل» نوشت: «ما یک نابغه را از دست دادیم.» نیکولا استورجن، وزیر اول اسکاتلند نیز درگذشت این نویسنده را «خبری بسیار غم‌انگیز» توصیف کرد و از سه‌گانه «تالار گرگ» به‌عنوان گل سرسبد دستاوردهای ادبی منتل یاد کرد. هارپرکالینز، ناشر آثار «منتل» هم در واکنش به این خبر نوشت: «این یک فقدان شوکه‌کننده است و ما فقط می‌توانیم سپاسگزار باشیم که او چنین آثار ادبی ارزشمندی را از خود به‌جای گذاشت.»
ستون‌نویس‌ها و روزنامه‌نگاران مختلفی نیز با انتشار پیام‌هایی فقدان این نویسنده را تسلیت گفتند. منتل که در ۷۰ سالگی درگذشت، یک بار با رمان «تالار گرگ» در سال ۲۰۰۹ و یک بار با رمان «اجساد را بالا بیاورید» در سال ۲۰۱۲ موفق به کسب جایزه ادبی «بوکر» شد و نخستین نویسنده زن برنده دو جایزه «بوکر» محسوب می‌شود. او قسمت سوم این سه‌گانه تاریخی عاشقانه محبوب که به زندگی «توماس کرامول» صدر اعظم هنری هشتم پرداخته را با عنوان «آینه و نور» در سال ۲۰۲۰ روانه بازار کرد.
با هم بخوانیم
دومین دور از طرح ملی «با هم بخوانیم» ویژه مناطق کمتربرخوردار، با هدف گسترش عدالت در امر آموزش فرهنگی و ترویج سبک‌زندگی ایرانی-اسلامی که از طریق مطالعه گروهی بر‌اساس یک سیر مطالعاتی هدفمند برای گروه سنی کودک و نوجوان تدارک دیده شده، از یکم مرداد ماه سال جاری در ۳۵ کتابخانه عمومی در سراسر کشور آغاز به کار کرده است.
کتابداران این کتابخانه‌ها، اقدام به تشکیل گروه‌های ۱۲ نفری از اعضای کتابخانه‌های خود کردند و اطلاعات اعضا و سپس کتاب‌های انتخاب شده توسط آنها را در سامانه مخصوص این طرح ثبت کرده و سپس با معرفی کتاب‌ها فرصتی یک هفته‌ای برای مطالعه در اختیار اعضا قرار داده شد تا در نهایت پرسشنامه‌های طراحی شده در سامانه را تکمیل کنند و کتابداران نیز به‌صورت هفتگی ارزیابی خود از عملکرد اعضای گروه را ثبت کنند. کتاب‌های «پرواز کن پرواز»، «سکه طلا»، «جای او خالی»، «هر آیه یک قصه»، «مادر مسیحی من»، «گل عزیز نرگس»، «اسرار طبیعت»، «چراهای شگفت‌انگیز؛ استان کرمان»، «چراهای شگفت‌انگیز؛ استان خراسان‌رضوی»، «چراهای شگفت‌انگیز؛ بیابان‌ها»
«دختری که می‌خواست پرنده باشد»، «قد سر سوزن»، «مسافر سامرا»، «نامش محمد بود»، «کوزه عسل»، «قصه‌های کوچک برای بچه‌های کوچک»، «کاردستی با جعبه‌های مقوایی»، «آهوی گردن‌دراز»، «عسل مجانی» و «اسکندر و شاه چین» عناوین معرفی و ارسال شده به کتابخانه‌های عمومی در این طرح است که در قالب‌های «بلندخوانی»، «جمع‌خوانی» و «مطالعه فردی» و همچنین کاردستی به آن پرداخته می‌شود. ۳۵ کتابخانه برگزیده برای اجرای دور دوم طرح در مناطق کمتربرخوردار استان‌های کشور هستند.
میراث خشونت
در بین ۱۲ کتابی که امسال در فهرست نامزدهای اولیه جایزه ادبی کتاب‌های غیرداستانی «بیلی‌جیفورد» قرار گرفته‌اند، «میراث خشونت: تاریخچه‌ای از امپراتوری بریتانیا» نوشته «کارولین الکینس» نیز به چشم می‌خورد. در این کتاب به استفاده این امپراتوری از خشونت در قرن بیستم پرداخته شده است. در این فهرست همچنین کتاب «جمهوری بی‌قرار: بریتانیا بدون تاج» نوشته «آنا کی» وجود دارد که به یک دهه پس از سال ۱۶۴۹ میلادی، یعنی سال اعدام پادشاه «چارلز یکم» می‌پردازد.
همچنین چهار نویسنده کتاب‌اولی از جمله «آندرا الیوت»، «توماس هالیدی»، «سالی هیدن» و «مت رولاند هیل» نیز به این فهرست راه یافتند. کتاب «کودک نامرئی: فقر، بقا و امید در یک شهر آمریکایی» نوشته «الیوت» در سال ۲۰۲۲ برنده جایزه پولیتزر کتاب غیرداستانی شد. در فهرست امسال یک کتاب ترجمه‌شده یعنی «زن پابرهنه» نوشته «اسکولاستیک موکاسونگا» نویسنده فرانسوی- رواندایی و ترجمه «جوردن استامپ» نیز به‌عنوان نامزد اولیه انتخاب شد. سه کتاب درباره ادبیات نیز در این فهرست به‌چشم می‌خورند: «ابربی‌نهایت» نوشته کاترین راندل، «زن خوش‌اقبال» نوشته پولی مورلند و «شام با جوزف جانسون» نوشته دیزی هی.
«پادشاهی شخصیت‌ها» نوشته جینگ سو و «هنرمند فرار» نوشته «جانتان فریدلند» نیز از دیگر آثار این فهرست محسوب می‌شوند. قرار بود فهرست اولیه جایزه ادبی کتاب‌های غیرداستانی «بیلی‌جیفورد» در ۱۳ سپتامبر منتشر شود، اما به دلیل درگذشت ملکه «الیزابت دوم» به تعویق افتاد. فهرست نامزدهای نهایی در دهم اکتبر اعلام و برنده نهایی نیز ۱۷ نوامبر مشخص خواهد شد. سال گذشته جایزه به پاتریک رادن کیف برای کتاب «امپراتوری درد» رسید.
وداع با مولوی‌پژوه برجسته
جعفر یاحقی در سوگ‌یادی برای فرانکلین لویس، مولوی‌پژوه و استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیکاگو، نوشته است: «دریغا فرانک که با رفتن او دنیای مولوی‌پژوهی بی‌تکیه‌گاه ماند.» به گزارش ایسنا، این استاد زبان و ادبیات در نوشتار خود آورده: «مولانای بزرگ شیفتگان سترگی داشته است در طول تاریخ.
شمس تبریزی به کنار، از سلطان ولد و شمس‌الدین احمد افلاکی و کمال‌الدین خوارزمی بگیر تا گولپینارلی و اقبال و نیکلسون و فروزانفر و محمدتقی جعفری و آنماری شیمل و کلمن بارکس و در همین ایران روزگار خودمان محمد‌علی موحّد و ده‌ها مولوی‌پژوه خرد و کلان دیگر؛ بسیار خوبان دیده‌ام، اما فرانکلین لویس چیز دیگری بود… حقا که او رومی را خوب می‌شناخت و در انتشار تعالیم درست و آدمساز و انسان‌مدار مثنوی در جهان ناانسان غرب تلاش‌ها کرد. کتاب Rumi Past and Present, East and West واقعاً مولوی را از دیروز تا امروز و از شرق تا غرب مطرح کرد و نه‌تنها به جهان که حتی به خود ایران هم معرفی کرد.
فرانک آدمی دوست‌داشتنی و همگرا بود. از سال‌ها پیش با آثار او آشنا بودم… در هفتم فروردین سال گذشته (۱۴۰۰) به توصیه او مرا به دومین میزگرد گفتمان ایران‌شناسی مشترک دانشگاه شیکاگو-میشیگان دعوت کردند… همین یک ماهی پیش‌تر که خانم شهلا فرقدانی، میزبان همان میزگرد، از میشیگان با من تماس گرفت، احوالش را پرسیدم که گفت خوب نیست و دارند برایش مجموعه‌ای تدارک می‌بینند. بر جان او بیمناک بودم که خبر بد را در پاریس شنیدم. همیشه پیش از آنکه فکرکنی اتفاق می‌افتد.»
