چفرین! جنگ یو.سی.ال و سوپرلیگ
روزنامه هفت صبح، آرتین ابراهیمی | شروع لیگ قهرمانان اروپا که جذابترین مسابقات فوتبالی قاره سبز و شاید جهان است (البته اگر ایده سوپرلیگ فلورنتینو پرز و آندرهآ آنیلی محقق شود، یو.سی.ال قطعاً به رتبه دوم تنزل میکند) با چند شگفتی همراه بود: شکست منچستریونایتد ۱۰ نفره از تیم ضعیف یانگبویز، ناکامی محض بارسلونا مقابل بایرن در نیوکمپ و البته استارت ضعیف پاریسنژرمن در برابر تیم بلژیکی بروژ.
به لیگ قهرمانان اروپا U.C.L یک انتقاد اساسی وارد است که به نحوه قرعهکشی این رویداد برمیگردد؛ جایی که سیدبندی براساس قهرمانی تیمها در لیگهای کشورهای اروپایی است؛ درحالیکه اروپا تنها ۵ لیگ معتبر دارد و به این ترتیب ۳ تیم ضعیف با حکم یوفا سرگروه میشوند و امسال این توفیق نصیب اسپورتینگ لیسبون، زنیت سنپترزبورگ، ویارئال (قهرمان لیگ اروپا) و البته لیل بهعنوان قهرمان فرانسه شده است.
به عبارت دیگر اگر منطق سیدبندی یوفا براساس موازین فیفا بود و رنکینگ تیمها و یا حتی موفقیتهای قبلی قهرمانان اروپا معیار اصلی قرار میگرفت، آنگاه سیتی و پاریس، بایرن و بارسا، رئال و اینتر، چلسی و یووه و حتی میلان و لیورپول همگروه نمیشدند.
حال سوال اینجاست: چه فردی مسئول این مقابله قدرتهای قاره در مرحله مقدماتی مسابقات لیگ قهرمانان اروپاست؟
پاسخ به یک اسم ناآشنا از کشوری ناآشناتر محدود میشود: آلکساندر چفرین اهل اسلوونی که از سال ۲۰۱۶ و پس از آشکار شدن فسادهای مالی میشل پلاتینی و کنار گذاشته شدن این چهره معروف فرانسویها، بر مسند ریاست یوفا تکیه زده است. این رئیس جاهطلب که بسیار به حفظ میز و صندلی خود علاقه دارد، به شکلهای مختلف به تیمهای ضعیف باشگاهی و ملی اروپایی آوانس میدهد؛
از نحوه سیدبندی گروهها گرفته تا شایعه گویهای گرم (دخالت در قرعهکشی) و افزودن تیمهای شرکتکننده در رقابتهای اروپایی و چشمپوشی از فیرپلی مالی رفقای خود (بخوانید: سیتی و پاریس) و… به این ترتیب تیمهای ضعیف از شانس قرار گرفتن در ردهای بالاتر از آنچه که خود میپندارند، برخوردار میشوند؛ البته با کمکهای برنامهریزی شده و پنهان مدیر اسلوونیایی که ظاهر دموکراتیک دارد!
مخالفت او با سوپرلیگ اروپا هم ریشه در علایق شخصی آقای چفرین دارد که تاج و تخت ریاست او و چرخه مالی پر از ابهام یوفا را تحت تاثیر قرار میداد.
چفرین کیست؟
او متولد سال ۱۹۶۷ (۵۳ ساله) در شهر کوچک گرسوپلیه Grosuplje در کشور اسلوونی است که یکی از اقمار یوگسلاوی سابق بهحساب میآید. چفرین از جوانی طرفدار تیم هایدوک اشپلیت کرواسی بوده، کمربند سیاه دان ۳ کاراته در سبک شوتوکان دارد و به ورزش موتورسواری هم علاقهمند است. او در یک خانواده حقوقدان به دنیا آمده؛ پدرش دکتر پتر چفرین موسس شرکت حقوقی Praelegal است که در زمینه دعاوی حقوقی کیفری، تجارت و ورزشی فعالیت دارد.
پدربزرگش امیل چفرین هم استاد دانشگاه در رشته حقوق بوده است. برادر بزرگش روک چفرین نیز حقوقدان است و در همان موسسه حقوقی خانوادگی کار میکند. الکساندر چفرین نیز فارغالتحصیل رشته حقوق از دانشگاه لیوبلیاناست و حرفه خود را با وکالت و ایجنتی برخی ورزشکاران حرفهای و باشگاههای ورزشی آغاز کرد. اولین شغل اجرایی او در تیم فوتسال FC Litija بود. سپس وارد هیات اجرایی باشگاه FC Ljubljana شد و چند سال بعد عضو هیات مدیره باشگاه NK Olimpija Ljubljana شد.
این مشاغل باشگاهی با جاهطلبی چفرین سازگار نبود، لذا او کاندیدای ریاست فدراسیون فوتبال اسلوونی شد و در سال ۲۰۱۱ به این مقام رسید و همزمان بهعنوان یکی از ۵۵ عضو کنگره یوفا منصوب شد. چفرین بهواسطه تحصیلات خود، در یوفا پست نایب رئیس دوم کمیته حقوقی این نهاد را نیز بهدست آورد و عضو کمیته انضباطی فدراسیون جهانی فوتبال FIFA هم شد.
این وکیل اسلوونیایی که به زبانهای انگلیسی و ایتالیایی مسلط است، به فاصله پنج سال و در اوج رسوایی مالی مدیران یوفا و فیفا (از جمله میشل پلاتیتی و سپ بلاتر)، با شعار جذاب «اصلاحات در مدیریت فوتبال» موفق به کسب کرسی ریاست یوفا شد. او در کنگره فوقالعاده یوفا که سال ۲۰۱۶ در شهر آتن برگزار شد، در رقابت با مایگل فانپراخ هلندی، ۴۲ رای آورد که بیشتر این آرا به کشورهای کوچک اروپایی مربوط بود و به این ترتیب مرد اول اجرایی فوتبال اروپا و نایب رئیس فیفا شد.در کمپین تبلیغاتی چفرین، مهمترین اصلاحات مورد تاکید وی که توسط کنگره یوفا هم تایید شد، به این شرح بود:
یک: ایجاد محدودیت در مدت زمانی که رئیس یوفا و اعضای کمیته اجرایی آن میتوانند در پست خود باقی بمانند. پیش از آن محدودیت خاصی وجود نداشت، اما در مانیفست چفرین این افراد میتوانند حداکثر در سه دوره چهار ساله به این نهاد خدمت کنند که البته ۱۲ سال، خود زمان زیادی است!
دو: تنها افرادی مجاز به ورود به کمیته اجرایی یوفا هستند که دارای «دفتر فعال» در اتحادیه فوتبال کشورشان هستند. این هم مدلی از نحوه به قدرت رسیدن آقای چفرین در عرصه مدیریت فوتبال است.
سه: شفافیت در نحوه برگزاری لیگ قهرمانان اروپا و لیگ اروپا، با این ادعا که باشگاههای نخبه هیچ مزیتی در برابر تیمهای کوچکتر ندارند. چفرین به این بهانه افراد جدیدی را از کشورهای کوچک اروپایی به کمیتههای مختلف یوفا اضافه کرد و همزمان تعداد تیمهای شرکتکننده در لیگ اروپا را افزایش داد. او در بازی گرفتن کشورها و تیمهای کوچک اروپایی به همین ترفند هم بسنده نکرد و لیگ ملتهای اروپا و در ادامه لیگ کنفرانس اروپا را راهاندازی کرد تا هر تیم اروپایی، شانس حضور در رقابتهای فراتر از حد خود را داشته باشد.
از دیگر شعارهای چفرین که در چارچوب اصلاحات در فوتبال مطرح کرد، میتوان به مواردی چون تاکید بر حاکمیت یوفا در تقویت روابط با پارلمان اروپا، شورای اروپا و کمیسیون اروپا؛ بهبود تعادل رقابتی در فوتبال اروپا با کاهش فاصله بین تیمهای بزرگ (ملی و باشگاهی) و سایر تیمها، تنظیم استراتژی جدید با ذینفعان کلیدی، تقویت مقررات فیرپلی مالی یوفا و… اشاره کرد.
واضح است که بیشتر این شعارها با هدف جلبنظر کشورها و تیمهای کوچک اروپایی هدفگذاری شده تا چفرین سه دوره متوالی مدیریت خود را با خیالی آسوده پشتسر بگذارد؛ همانطور که با شروع پاندمی کرونا در اواخر سال ۲۰۱۹، او از خیر انتخابات یوفا نگذشت تا به آسودگی دوره دوم ریاست خود را آغاز کند، اما کووید ۱۹ مشکل اساسی این وکیل اسلوونیایی در مرحله جدید مدیریتش نبود.
داستان سوپرلیگ
سوپرلیگ اروپا که ایده اولیه آن در سال ۱۹۹۸ و توسط تیمهای بزرگ اروپایی پایهریزی شده بود، با بحران کرونا و کاهش منابع مالی باشگاههای برتر به عینیت رسید تا به کابوس چفرین تبدیل شود؛ اما او با رفتاری تهاجمی و توسل به انواع تهدیدات سعی در برهم زدن این نظم جدید فوتبالی داشت و حتی به سیاستمداران نیز متوسل شد که خود نشان از دخالت سیاست در فوتبال دارد و در تناقض مستقیم با قانون فدراسیون جهانی فوتبال «فیفا» است.
رئالمادرید، یوونتوس، بارسلونا، منچستریونایتد، لیورپول، اینترمیلان، آثمیلان، بایرنمونیخ، دورتموند، مارسی، پاریسنژرمن، آژاکس، آیندهوون، پورتو، باشگاههای بنیانگذار سوپرلیگ ملقب به G14 بودند که بعدها آرسنال، بایرلورکوزن، والنسیا و لیون هم به این جمع دعوت شدند. بعد از سالها خاموشی این ایده که با هدف دفاع باشگاهها از خود در برابر یوفا و فیفا شکل گرفته بود، بحران مالی کرونایی فرصتی برای اعلام وجود رسمی سوپرلیگ به رهبری فلورنتینو پرز و آندرهآ آنیلی فراهم آورد.
و به این ترتیب رئالمادرید، یوونتوس، بارسلونا، اتلتیکومادرید، اینترمیلان، آثمیلان، لیورپول، منچستریونایتد، منچسترسیتی، آرسنال، چلسی و تاتنهام بهعنوان قدرتهای برتر قاره در سال ۲۰۲۰ سوپرلیگ اروپا را رسمیت بخشیدند؛ اما تهدیدات چفرین و دخالت آشکار بوریس جانسون نخستوزیر انگلیس باعث کنارهگیری سریع ۶ تیم انگلیسی شد و بهدنبال آنها، اتلتیکومادرید با مدیر فیلمسازش و دو باشگاه میلانی هم اعلام انصراف کردند تا تنها رئال و یووه و بارسا باقی بمانند و این جنگ را ادامه بدهند.
ایده محوری آنها این است که فوتبال برای جوانان امروزی خستهکننده شده است و آنها دیگر حوصله این را ندارند که بازی تیمهای ضعیف را در بالاترین سطح فوتبال اروپا ببینند و به این ترتیب از فوتبال دلزده شده و سراغ تفریحات دیگری میروند؛ اما رقابت داغ بین این ۱۲ تیم و ۳ تیمی که براساس نمایشهای موفق خود، هر سال به این جمع اضافه میشوند، خود باعث جلب توجه جوانان و حضور آنها در کانونهای فوتبالی و پای گیرندههای تلویزیونی میشود.
این به معنای افزایش درآمدها، رایت تلویزیونی، تبلیغات و در مجموع چرخه اقتصادی فوتبال است که تیمهای بزرگ را از خطر ورشکستگی نجات میدهد؛ اما دیدگاه چفرین همراهی با ضعیفترهاست که بیشتر به حفظ صندلی مدیریت و کسب منافع شخصی خود و یارانش در کمیته اجرایی یوفا برمیگردد.
راستیآزمایی چفرین!
در سال ۲۰۱۶ کارلوس گونرا در وبسایت cargun.meduim چفرین را متهم به ارائه دادههای نامشخص در بیوگرافی خود کرد. گونرا معتقد بود که چفرین در زمان فعالیت خود در چند باشگاه فوتسال و فوتبال اسلوونی اغراق کرده و تقریباً تمام فعالیتهای فوتبالی رزومه او قبل از ریاست فدراسیون فوتبال این کشور، کاملاً اغراقآمیز، دستکاری شده و جعلی است؛ چرا که یک وکیل مجرب تمام میانبرهای قانونی را میداند!
در مورد حقوق بالای رئیس یوفا که مورد انتقاد فلورنتینو پرز هم قرار گرفته، US Today گزارش داده که چفرین در دوره اول مدیریت خود ۱٫۶۴ میلیون دلار بهعنوان حقوق دریافت کرده است و در دوره دوم و با وجود همهگیری کرونا که با بحران مالی همه تیمهای اروپایی و فرایند کاهش دستمزد بازیکنان حرفهای همراه بوده، حقوق خالص آقای چفرین ۵۵۰ هزار یورو افزایش داشته و به مبلغ ۲٫۱۹ میلیون یورو در سال رسیده که دستمزد بسیار بالایی است.در مجموع باید گفت که جنگ قدرت رئیس یوفا با باشگاههای بزرگ، بیش از هر چیزی به روح فوتبال ضربه میزند و جوانان مشتاق را از ورزش اول جهان ناامید میکند.