چطور افزایش ۱۶درصدی تعرفه برق را دور بزنیم؟
روزنامه هفت صبح، گروه بازار | هزینه برق مشترکان پرمصرف از اول خردادماه ۱۶درصد افزایش پیدا می‌کند. مدیرعامل توانیر می‌گوید ۷۵۰هزار مشترک برق در کشور پرمصرف محسوب می‌شوند که هرکدام آنها به‌طور میانگین ۲۰برابر دیگران برق مصرف می‌کنند. این افراد باید از ماه بعد منتظر قبض برق با تعرفه‌های جدید باشند. اگر پول قبض دو ماه برق خانه شما در مناطق عادی مثل تهران بیشتر از ۸۰هزار تومان، در مناطق گرمسیر ۱ بیشتر از ۱۰۰هزار تومان، در مناطق گرمسیر ۲ بیشتر از ۳۳۰هزار تومان و در مناطق گرمسیر ۳ و ۴ بیشتر از ۷۸۰هزار تومان باشد، یعنی مشترک پرمصرف هستید و از این ماه مبلغ قبض برقتان ۱۶درصد گران‌تر محاسبه خواهد شد. اگر جزو این افراد هستید شاید بهتر باشد مصرف برق را مدیریت کنید.
اولین گام روشن نکردن کولر گازی است. اگر از کولر آبی استفاده می‌کنید، به‌جای ۱۶ساعت، تنها هشت ساعت در شبانه‌روز آن را روشن نگه دارید و توجه داشته باشید حذف هر لامپ رشته‌ای می‌تواند به اندازه مصرف برق یک ماه ماشین لباسشویی در کاهش مصرف برق تاثیر داشته باشد. بخواهیم یا نخواهیم، در شرایط سختی هستیم و احتمالا این موضوع را از خاموشی‌های گسترده متوجه شده باشید. مجموع مصرف برق کشور هر سال چهار هزار مگاوات افزایش داشت اما امسال این رقم به ۱۰هزار مگاوات رسیده. از طرفی تولید نیروگاه‌های برق‌آبی کشور به‌خاطر خشکسالی کاهش چشمگیری داشته است.
*** چه‌کسانی مشترک پرمصرف محسوب می‌شوند؟
کسانی که بالاتر از ۳۰۰کیلووات ساعت در مناطق عادی مثل تهران برق مصرف می‌کنند، مشترک پرمصرف محسوب می‌شوند و باید از این ماه منتظر افزایش ۱۶درصدی مبلغ قبض برق باشند. البته باید توجه داشته باشید که میزان مصرف برق متعارف در هر منطقه از کشور متفاوت است. وزارت نیرو شهرهای مختلف را به پنج منطقه تقسیم کرده است. مناطق عادی آب و هوای معتدلی دارند و مصرف برق مشترکان باید در کمترین حالت ممکن یعنی حداکثر ۳۰۰کیلووات‌ساعت باشد.
در مناطق گرمسیر ۴ حداکثر میزان متعارف مصرف برق ۴۰۰کیلووات‌ساعت، در مناطق گرمسیر ۳ معادل هزار کیلووات‌ساعت، در مناطق گرمسیر ۲ معادل دو هزار کیلووات‌ساعت و در مناطق گرمسیر ۱ که گرم‌ترین شهرهای کشور را شامل می‌شود، سه هزار کیلووات‌ساعت در نظر گرفته شده است. برای اینکه ببینید شما مشمول افزایش تعرفه برق پرمصرف‌ها می‌شوید یا نه، ساده‌ترین راه مراجعه به قبض برق است. در قبض برق که عموما دو ماه یک‌بار صادر می‌شود، گفته شده خانه شما در ماه چقدر برق مصرف می‌کند. همچنین در این قبض می‌توانید ببینید منطقه شما جزو کدام مناطق گرمسیری محسوب می‌شود. اگر میزان مصرف برق شما بالاتر از این ارقام باشد، احتمالا از این ماه شاهد افزایش ۱۶درصدی مبلغ قبض برق خواهید بود.
در مناطق عادی قیمت برق بالاتر از شهرهای گرم است. در این مناطق اگر ۳۰۰کیلووات‌ساعت برق مصرف کنید، مبلغ قبض برق شما حدود ۴۰هزار تومان خواهد بود. این یعنی اگر بیش از ۴۰هزار تومان در ماه و ۸۰هزار تومان در دو ماه پول برق می‌دهید، باید منتظر افزایش مبلغ قبض از خردادماه باشید. در مناطق گرمسیر ۴ مثل قم، نورآباد، کازرون، جهرم و طبس، حداکثر مصرف متعارف ۴۰۰کیلووات‌ساعت است و براساس جدول تعرفه برق، کسانی که مبلغ قبض ماهانه بیش از ۵۲هزار تومان و هر دوماه بیش از ۱۰۴هزار تومان باشد، پرمصرف محسوب شده و از این ماه مشمول افزایش تعرفه برق خواهند شد.
کسانی که در مناطق گرمسیر ۳ مثل شهرستان‌های گیلانغرب، سرپل‌ذهاب و قصرشیرین زندگی می‌کنند، اگر قبض برقشان بیشتر از ۱۶۶هزار تومان در ماه و ۳۳۲هزار تومان در دو ماه باشد، یعنی مشترک پرمصرف هستند و از این ماه مبلغ قبض برق آنها حداقل ماهانه ۱۷۶هزار تومان خواهد بود. الگوی مصرف متعارف در این مناطق ماهانه حداکثر هزار کیلووات‌ساعت است.الگوی مصرف متعارف برای مناطق گرمسیر ۲ مثل شهرستان‌های زابل و بم معادل دو هزار کیلووات است و کسانی که بیش از این مقدار برق مصرف کنند، پرمصرف محسوب می‌شوند.
هزینه دو هزار کیلووات‌ساعت برق در مناطق گرمسیر ۲ ماهانه حدود ۳۹۰هزار تومان و هر دو ماه حدود ۷۸۰هزار تومان است و این یعنی اگر مبلغ قبض برق شما بالاتر از این رقم باشد، مشمول افزایش تعرفه خواهید شد. کسانی که در گرم‌ترین مناطق یعنی گرمسیر ۱ مثل استان خوزستان، بوشهر و هرمزگان زندگی می‌کنند، اگر مصرف برقشان کمتر از سه هزار کیلووات‌ساعت باشد، نیازی به نگرانی ندارند. چنین افرادی مبلغ قبض برقشان در حالت عادی ماهانه حدود ۳۸۰هزار تومان و هر دو ماه حدود ۷۶۰هزار تومان است. توجه داشته باشید این رقم کمی بالاتر از مصرف متعارف در مناطق گرمسیر ۲ است. چراکه در شهرهای گرم‌تر، قیمت برق ارزان‌تر است.
*** چطور افزایش تعرفه برق را دور بزنیم؟
کاهش مصرف برق تنها راهی است که با کمک آن می‌توانیم جلوی افزایش مبلغ برق را بگیریم. هرکدام از لوازم خانه مصرف برق مشخصی دارند. مثلا اگر ساکن مناطق عادی مثل تهران هستید و در طول روز ۱۶ساعت کولر آبی را روشن نگه می‌دارید، احتمالا باید منتظر افزایش هزینه‌های برق باشید. چراکه در این حالت کولر آبی به تنهایی ۲۸۰کیلووات‌ساعت برق مصرف می‌کند. برای کاهش این مقدار می‌توانید تنها در ساعات گرم و صرفا هشت ساعت در شبانه‌روز کولر روشن کنید تا مصرف برقتان ۱۴۰کیلووات‌ساعت کاهش پیدا کند.
روشن نکردن ماشین لباسشویی تاثیر چندانی در مصرف برقتان نخواهد داشت. چراکه احتمالا چهار روز یک‌بار از ماشین لباسشویی استفاده خواهید کرد و به همین خاطر مصرف ماهانه برق یک ماشین لباسشویی نهایتا ۱۰کیلووات‌ساعت است. این لازم نیست برای مدیریت مصرف برق با روشن نکردن ماشین لباسشویی خودتان را اذیت کنید. حذف کردن یک لامپ می‌توان به اندازه خاموش نگه‌داشتن ماشین ظرفشویی در کاهش مصرف برق کمکتان کند. اگر هر روز یک‌بار ماشین ظرفشویی را روشن کنید، در ماه ۷۱کیلووات ساعت به مصرف برقتان اضافه می‌شود. این میزان به اندازه مصرف برق یک لامپ معمولی است که شش ساعت در شبانه‌روز روشن باشد. بنابراین اگر یک لامپ از لوستر کم کنید، می‌توانید با خیال راحت از ماشین ظرفشویی استفاده کنید.
اگر هر روز ۱۰دقیقه لباس‌هایتان را اتو می‌کنید، در ماه مصرف برق شما برای اتو ۹کیلووات‌ساعت خواهد بود. این رقم به اندازه نصف یک لامپ کم‌مصرف است. روشن بودن یک لامپ کم‌مصرف در شش ساعت از شبانه‌روز معادل مصرف ماهانه ۱۸کیلووات‌ساعت است.
کولرگازی در هر زمانی قاتل برق است. احتمالا از این ماه قاتل جیب شما هم خواهد بود. چراکه اگر روزانه ۱۶ساعت کولر گازی روشن باشد، مصرف برق ماهانه‌تان حداقل هزار و ۱۰۰کیلووات‌ساعت خواهد بود. بنابراین اگر می‌خواهید مصرف برق را کنترل کنید، در مناطق عادی باید به کلی با کولر گازی خداحافظی کنید و در مناطق گرمسیر ساعت فعالیت کولرهای گازی را کاهش دهید.
*** مصرف برق متعارف یک خانه چقدر است؟
خانه‌ای که در آن تنها لوازم خانگی معمول روشن باشند، به‌طور متوسط ماهانه ۳۰۰کیلووات‌ساعت برق مصرف می‌کند. چنین خانه‌ای یخچال فریزر دارد و در شش ساعت از شبانه‌روز تلویزیون روشن است. اعضای خانه هر سه یا چهار روز یک بار ماشین لباسشویی را روشن می‌کنند. کولر آبی در هشت ساعت از شبانه‌روز خانه را خنک نگه می‌دارد و هفته‌ای یک‌بار به مدت نیم ساعت جاروبرقی روشن می‌شود. همه این موارد را در کنار پنج لامپ کم‌مصرف و دو مهتابی بگذارید که در شبانه‌روز شش ساعت روشن هستند.
مجموع مصرف برق همه این موارد در ماه می‌تواند حدود ۳۰۰کیلووات ساعت باشد که معادل حداکثر مصرف متعارف یک خانه است. برای اینکه کمتر از این مقدار برق مصرف کنید و جلوی افزایش ۱۶درصدی تعرفه برق را بگیرید، باید به همین میزان مصرف برق اکتفا کنید یا چند مورد را کنار بگذارید. توجه داشته باشید که در این گزارش مصرف حدودی هرکدام از لوازم خانه، دست بالا محاسبه شده و طبیعتا لوازم خانگی با برچسب انرژی A و بالاتر مصرف برق کمتری دارند.
*** چرا برق قطع می‌شود؟
هرموقعی که میزان تولید برق کشور کمتر از مجموع مصرف برق باشد، شاهد خاموشی خواهیم بود. هرسال مصرف برق به مقدار مشخصی افزایش پیدا می‌کند و وزارت نیرو با پیش‌بینی این مقدار، سراغ ساخت نیروگاه‌های جدید و افزایش تولید برق می‌رود تا شاهد خاموشی در سطح کشور نباشیم. در سال‌هایی که نیروگاه‌ها نمی‌توانند تولید خود را به اندازه کافی افزایش دهند یا میزان افزایش مصرف برق بیشتر از مقدار پیش‌بینی شده باشد، شاهد خاموشی خواهیم بود. مسئولان صنعت برق زمانیکه این اتفاق بیافتد، سراغ خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده می‌روند تا مصرف برق را به اجبار کاهش دهند. اتفاقی که امسال افتاده این است که نه‌تنها افزایش مصرف برق بسیار بالاتر از رقم قابل پیش‌بینی بوده، بلکه خشکسالی باعث شده تولید نیروگاه‌های برق‌آبی هم کاهش پیدا کند. به همین خاطر دیگر تولید برق جوابگوی میزان مصرف نیست.
هر سال رقمی حدود سه تا پنج هزار مگاوات به مجموع مصرف برق کل کشور اضافه می‌شود. برای مثال آمارهای شرکت مدیریت شبکه برق ایران نشان می‌دهد خردادماه سال ۹۸، مجموع مصرف برق حدود ۴۰هزار مگاوات بود که این رقم در خرداد سال ۹۹ به ۴۴هزار مگاوات رسید. امسال شرایط بسیار سخت‌تر شده. طوری که به‌جای افزایش چهار هزار مگاواتی، شاهد رشد ۱۰هزار مگاواتی مجموع مصرف برق در کشور هستیم و در هر لحظه نیاز داریم تا نیروگاه‌ها ۵۴هزار مگاوات برق تولید کنند اما با کاهش تولید نیروگاه‌های برق آبی، کل تولید برق کشور حدود چهار هزار مگاوات کمتر از میزان مورد نیاز برای کل کشور است.
چه عواملی باعث شده رشد مصرف برق تا این حد افزایش پیدا کند و نسبت به سال گذشته بیش از دو برابر شود؟ برخی بیت‌کوین را مثل همیشه به‌عنوان متهم اصلی معرفی می‌کنند و می‌گویند مزارع استخراج غیرمجاز ارز دیجیتال در مجموع دو هزار مگاوات برق مصرف می‌کنند. درحالی که این رقم صرفا یک برآورد است. برخی منابع می‌گویند هزار مگاوات و برخی دیگر حرف از مصرف چهار هزار مگاواتی می‌زنند، درحالی که اگر این مقدار درست بود، به‌راحتی شبکه برق می‌توانست با شناسایی مراکز غیرمجاز جلوی فعالیتشان را بگیرد. از طرف دیگر فعالیت مراکز مجاز استخراج ارز دیجیتال در چهار ماه گرم سال ممنوع است و برق آنها از دیروز اول خردادماه قطع شده اما همچنان شاهد رکوردشکنی میزان افزایش برق هستیم.
سال‌های گذشته هم استخراج‌کنندگان رمزارز متهم اصلی خاموشی‌ها معرفی می‌شدند، درحالی که بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان مصرف برق برای استخراج بیت‌کوین کمتر از یک درصد کل تولید کشور است و حتی اگر بیت‌کوین وجود نداشت، باز هم خاموشی داشتیم. عامل دیگری که می‌تواند باعث افزایش مصرف برق باشد، شرایط کرونا و دورکاری کارمندان است. سال‌های قبل همه کارمندان در یک ساختمان جمع می‌شدند، چند لامپ روشن می‌کردند و با یک کولر خنک می‌شدند اما حالا بخش زیادی از کارمندان از خانه دورکاری می‌کنند و هر کدام از آنها کولر جداگانه‌ای روشن کرده‌اند. اتفاقی که احتمالا تاثیر بسیار بالایی در مصرف برق کشور گذاشته است و شاید بتوان آن را به‌عنوان عامل اصلی دانست.
