پیروزی خیلی کوچک در نبرد با سرطان
روزنامه هفت صبح، نگین باقری| خبر خوش درمان سرطان اگرچه از آمریکا شروع شد اما ایالت به ایالت و کشور به کشور چرخید تا افراد درگیر در بیمارستان‌ها و اتاق‌های شیمی‌درمانی سراسر دنیا را امیدوار کند. این خبر از نتایج شگفت‌انگیز یک آزمایش روی ۱۴ بیمار مبتلا به‌نوع خاصی از سرطان روده شروع شده است که نشان می‌دهد همه ۱۴ نفر این آزمایش، صحیح و سالم از دوره کارآزمایی خارج شده‌اند.
گویا بیماران این تحقیق بعد از درمان آنقدر شوکه شده بودند که باورشان نمی‌شد دیگر به پرتودرمانی، شیمی‌درمانی یا حتی جراحی نیازی ندارند. پزشک این پروژه یکشنبه هفته پیش وقتی این خبر را در نشست سالانه انجمن پزشکان آنکولوژیست آمریکا می‌داد، توصیف کرد که در پایان تحقیق، اشک‌های شادی زیادی از روی ناباوری سرازیر شده است.
دارویی که این محققان برای درمان بیماران تجویز کردند « Jemperli (dostarlimab)» نامیده می‌شود. این گروه باید در مدتی که در این آزمایش شرکت داشتند، هر سه هفته یکبار یک دُز از داروی خود را دریافت می‌کردند که هر دُز آن ۱۱ هزار دلار قیمت داشته. از مشخصات بیماران اینطور پیداست که همه آنها به‌نوعی از سرطان روده راست مبتلا بودند. سوالی که محققان در ابتدا مشخص کردند این بوده که «آیا «ایمونوتراپی» به تنهایی می‌تواند آن نوع از سرطان را که هنوز به بافت‌های دیگر گسترش نیافته، از بین ببرد یا خیر؟»
ایمونوتراپی یا همان ایمنی درمانی به دستگاه ایمنی بدن یاد می‌دهد که به سلول‌های سرطانی حمله کنند. اینطور که دکتر محمد رشیدیان، محقق اصلی موسسه سرطان دانا فاربر در دانشگاه هاروارد در توئیتر خود درباره نحوه عملکرد این روش درمانی نوشته است، «سلول‌های سرطانی نسبت به سلول‌های سالم تفاوت زیادی دارند و بنابراین این دارو از طریق تفاوت‌ها آنها را شناسایی و یاخته‌های سرطانی را نابود می‌کند. هرچقدر این تفاوت‌ها بیشتر باشد، شناسایی آنها برای این دارو هم آسان‌تر است.
پس وقتی بیماری بر اثر نوعی نقص ژنتیکی رخ داده باشد، سلول‌های سرطانی تفاوت زیادی با سلول‌های سالم دارند و به همین دلیل هم این دارو می‌تواند به خوبی آنها را شناسایی و نابود کند.» با این حال این روش درمانی، اتفاقی نیست که جدیدا کشف شده باشد. دکتر امید رضایی، فوق‌تخصص هماتولوژی و انکولوژی توضیحات بیشتری درباره این دارو و روش درمانی آن می‌دهد که بر‌اساس آن باید گفت عملا کشف جدیدی اتفاق نیفتاده، بلکه به گفته او فقط یک کاربرد جدید برای داروی شناخته شده مورد بهره‌برداری قرار گرفته. از فحوای کلام او این نکات برداشت می‌شود:
قیمت هر دُز از این دارو برابر با ۸۰۰ میلیون تومان می‌شود. یعنی برای یک دوره درمان باید بیش از ۱۰ میلیارد تومان هزینه کرد.
ایمنی‌درمانی، دستور درمانی جدیدی نیست و مدت‌هاست که استفاده می‌شود. داروی مورد استفاده هم داروی درمانی جدیدی نیست. یک داروی کمتر شناخته شده که خیلی در بورس نبود. یک رسته دارویی برای این بیماری وجود دارد که شامل ۲۴ داروی مختلف می‌شود. این داروها مشابه همدیگر هستند و تنوع زیادی دارند. این دارو هم قبلا برای سرطان رحم استفاده می‌شد و حالا در این بیماری هم استفاده شده.
تعداد زیادی از بیماران من این خبر را برایم فرستادند اما طبق این مقاله این‌بار استفاده از این دارو با این روش فقط برای نوع خاصی از سرطان روده مورد استفاده قرار گرفته که ۵ تا ۱۰درصد افراد مبتلا به سرطان را دربرمی‌گیرد. بنابراین حتی میلیاردرترین‌ها هم ممکن است نتوانند از این دارو استفاده کنند.
این مقاله باید تکرار شود تا بتوانیم اعتبار آن را تایید کنیم. برای اینکه دارویی به خط اول درمان بیاید، بررسی اثربخشی و عوارض آن مهم است. این بازی رسانه‌ای بیشتر شبیه به یک شلوغ‌بازی از سوی کمپانی‌های دارویی است. با همه این تفاسیر باز هم باید گفت از آنجایی‌که سرطان روده سرطان شایعی است، این ۵ تا ۱۰درصدی که دکتر رضایی به آن اشاره می‌کند می‌تواند شامل افراد زیادی بشود. پزشکان این کارآزمایی همچنین توضیح داده‌اند که نه تنها تومورها از بدن بیماران ناپدید شده بلکه هیچ‌کدام از آنها نیز عوارض جانبی نداشته‌اند.
آزمایش الهام‌بخش قدیمی
این تحقیق را پزشکان با الهام از یک کارآزمایی قدیمی‌تر که سال ۲۰۱۷ انجام شده بود، شروع کردند. از قضا این آزمایش بعدا منجر به اعطای یک جایزه نوبل به محقق اصلی آن هم شده. آن سال ۸۶ بیمار با درجه پیشرفته سرطان قرار بود درمان شوند که بدنشان در مقابل درمان‌های مرسوم مقاومت نشان می‌داد. نتایج آن آزمایش نشان داده بود که در پایان دوره، اندازه تومورها تثبیت یا کوچک و در برخی بیماران نیز ناپدید شده بود.
پزشکان الان می‌گویند که این دارو (یا انواع دیگر از ایمنی‌درمانی) روی سرطان‌های دیگر امتحان شده؛ بعضی از سرطان‌ها به آن پاسخ نمی‌دهند و برخی هم پاسخ‌های فوق‌العاده خوبی داده‌اند.این افراد حاضر در تصویر، چهار نفر از ۱۴ بیماری هستند که در کارآزمایی درمان سرطان به دو محقق اصلی پروژه پیوستند و حالا کاملا سالم از آن خارج شده‌اند. اولین بیمار آنها ساشا، زنی ۳۸ساله و مدیر یک فروشگاه مبلمان خانگی بود که برای اولین‌بار در سال ۲۰۱۹ متوجه بیماری خود شد. بعد از این دوره کارآزمایی پزشک از روی اسکن‌های روده خود خبر داد که مطلقا هیچ سلول سرطانی، دیگر در بدنش وجود ندارد. دو سال از آن روز گذشته و هنوز هم بدنش مانند یک ساعت دارد کار می‌کند.
