پنجم مرداد؛ سالگرد شهادت ۱۹قهرمان در سایت راداری سوباشی
پنجم مرداد ۱۳۶۷ سایت راداری سوباشی توسط رژیم بعث عراق مورد حمله قرار گرفت و ۱۹ نفر به شهادت رسیدند.
سرتیپ علیرضا صباحیفرد، فرمانده نیروی پدافند هوایی درباره این اتفاق میگوید: از لحاظ چینش تعداد افرادی که باید در اتاق عملیات سایت سوباشی حضور میداشتند هفت یا هشت نفر بود ولی در آن چند روز که متقارن با عملیات مرصاد بود آنقدر شدت حملات افزایش پیدا کرد که برای مدیریت بهتر عملیات صحنه نبرد ۱۹ نفر از عزیزان پدافندی در اتاق عملیات سایت رادار مشغول انجام وظیفه بودند و هنگامی که این سایت مورد اصابت قرار گرفت این ۱۹ نفر به شهادت رسیدندو آن هم در شرایطی که با توجه به شرایط خاص منطقه میدانستند که نتیجه ماندنشان در اتاق عملیات به شهادت منجر خواهد شد.
حمله به سایت سوباشی پیش از آغاز تجاوز منافقین به خاک کشور، در تاریخ ۱۳۶۷/۵/۳، رخ داد و صدام در حقیقت برای حمایت از گروهی که قرار بود به ایران یورش ببرند، سایت راداری سوباشی را بمباران کرد. بر اثر این انفجار، سقف اتاق عملیات دچار ریزش شد اما فردای آن روز شرایط منطقه آنچنان حاد بود که تمام مسئولان ستاد پدافند هوایی، در سایت سوباشی به سر میبردند.
سایت راداری سوباشی در ارتفاعات روستایی با همین نام از توابع شهرستان کبودرآهنگ در استان همدان قرار دارد، موقعیت راهبردی این سایت در طول جنگ تحمیلی به نحوی بود که اعلام وضعیت خطر قرمز و سفید ۱۳ استان از جمله استانهای تهران، اصفهان و قم توسط این سایت راداری انجام میشد، هدایت تیز پروازان نیروی هوایی برای حمله به مواضع دشمن و درگیری با هواپیماهای مهاجم، هدایت و کنترل صحنه نبرد هوایی و مدیریت ایجاد برتری هوایی در طول جنگ تحمیلی و کنترل آتش سامانههای پدافند هوایی با این سایت راداری حساس بود تا جایی که ژنرال سعید شعبان فرمانده وقت نیروی هوایی عراق در مصاحبه با رادیو بغداد با عصبانیت میگوید: "اگر خلبانان عراقی نتوانند سایت راداری سوباشی را هدف قرار دهند، افتخار نابودی آن باید نصیب خودم شود".
رادار سوباشی با تغذیه چند سایت راداری، سراچههای موشکی زمین به هوا و سامانههای توپ ضد هوایی، آسمان منطقه غرب و بخشی از منطقه جنوب غرب و شمال غرب را تحت کنترل داشت و به دلیل عملکرد مناسب سایت رادار سوباشی خلبانان عراقی از نزدیک شدن به آن وحشت داشتند تا جایی که حریم دفاعی سایت را دور میزدند.
با توجه به حجم بالای کار، تقریباً هیچ کدام از کارکنان سایت در روز حمله، موفق به صرف ناهار نشده بودند. تعدادی از کارکنان شیفت شبِ سایت هم، داوطلبانه همچنان مشغول انجام وظیفه بودند. جنگندههای عراقی در دستههای پروازی۳۰ الی۴۰ فروندی پی در پی منطقه عمومی نبرد را بمباران کردند اما سربازان وطن مردانه ایستادند و جنگیدند. ارتش بعث با بمباران سایت رادار سوباشی در پی دست یابی به دو هدف بود؛ نخست با انهدام سایت سوباشی سعی در رفع عقده سالها شکست خود در برابر پدافند جمهوری اسلامی ایران با ناجوانمردانهترین شیوه نبرد بودند. دوم تسخیر آسمان منطقه عمومی نبرد برای تسهیل پیشروی نیروهای سطحی منافقین و پشتیبانی هوایی از مزدوران رجوی.
ارتش بعث بسیار تلاش کرد تا این سایت را مورد حمله مستقیم قرار دهد. صبح روز دوشنبه سوم مرداد سال ۶۷، منافقین عملیات خود را آغاز کردند و از مرز قصر شیرین وارد خاک ایران شدند و تا شب به اسلام آباد رسیدند، روز چهارم مرداد حرکت منافقین به سمت کرمانشاه آغاز شد و نهایتا در سی و چهار کیلومتری کرمانشاه و در تنگه چهار زبر منافقین در کمین نیروهای ارتش و سپاه پاسداران گرفتار شدند.
سرانجام در روز پنجم مرداد هواپیماهای عراقی از صبح چند نوبت سایت رادار سوباشی را مورد هدف قرار دادند که با آتش پدافند موجود در سایت ناکام ماند، اما سرانجام ساعت ۱۶ با انجام چند عملیات فریب، اتاق عملیات سایت به وسیله یک بمب لیزری هدایتشونده مورد اصابت قرار گرفت و ۱۹ سرو قامت این سایت آسمانی شدند.
سایت راداری سوباشی پس از حمله عراقرجبعلی جودکی، اسدالله زمانی، مهدی عسکری، نظام علی ملکی، فرهاد دستنبو، پرویز منصورعلی، اکبر کوهی ورامینی، پرویز نادری، رضا اقبال پور، علی حسین زارعی، علیرضا بهرامی روشن، علینقی فخرالدین، حسنعلی مهدی برازنده، حسن یوسفی صفت، محمدعلی جوینده مهر، حسن مسعودی خرم، محمدرضا مومنی، طهماسب جامه شورانی و خسرو پناهی، ۱۹ دلاورمرد پدافند نیروی هوایی ارتش بودند که تا آخرین لحظه ایستادند و در آخر هم به شهادت رسیدند.
پیش از حمله به سوباشی ۱۴ فروند از هواپیماهای دشمن بعثی فقط در طول عملیات مرصاد مورد اصابت قرار گرفتند که این موضوع یکی از شاهکارهای افسران پدافند هوایی حاضر در سایت راداری سوباشی بود. همین شکست راهبردی نیروی هوایی عراق در قائله منافقین و از دست دادن برتری هوایی در این عملیات و در طول دوران دفاع مقدس باعث میشود تا هواپیماهای عراقی تمام تلاش خود را برای از بین بردن این سایت راداری انجام دهند و با استفاده از موشک لیزری از فاصله دور سایت رادار سوباشی را مورد اصابت قرار دهند.
عراقیها روی از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷ روی هم رفته ۱۵۷ مرحله حمله به سایت ساباشی انجام داده بودند و حمله آخر یک هفته پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شکل گرفت