پمپئو مانع بازگشت بایدن به برجام می‌شود؟
جارت بلنک در Responsible Statecraft نوشت: به‌نظر می‌رسد که مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا چندان از انتخاب مجدد ترامپ در انتخابات ماه نوامبر مطمئن نیست. درحالی‌که مشاور سیاسی وی به نامزدهای جمهوری‌خواه سنا توصیه می‌کند که از ترامپ دفاع نکنند، پمپئو تمام وقت خود را صرف تاکید بر این‌که آمریکا هنوز بخشی از برجام است، می‌کند تا بلکه بدین طریق درصورت به قدرت رسیدن بایدن راه او را برای بازگشت به برجام دشوار کند.
در ادامه این مطلب آمده است: هنگامی که ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران در سال ۲۰۱۸ خارج شد، وی تصمیم به بازگشت تمامی تحریم‌های گذشته گرفت. پس از آن جان بولتون، مشاور امنیت ملی وقت درمورد مکانیسم «ماشه» در توافق توضیح داد که ما از مقررات پیش‌بینی‌شده در برجام استفاده نمی‌کنیم چراکه از آن خارج شده‌ایم. با این‌حال پمپئو اکنون می‌گوید، آمریکا هنوز یکی از اعضای قانونی این توافق است، بنابراین حق دارد از مکانیسم ماشه استفاده کند.
این ادعا درحالی مطرح می‌شود که دولت بارها و بارها از توقف مشارکت در برجام گفته بود.دولت ترامپ ادعا می‌کند که استفاده از مکانیسم ماشه امری ضروری است، زیرا تحریم‌های تسلیحاتی اتخاذشده در سال ۲۰۰۷ و ۲۰۱۰ امسال به پایان می‌رسد. تنها درصورتی تحریم‌ها ادامه خواهد یافت که شورای امنیت آن را تمدید کند که آن‌هم ممکن نیست چراکه روسیه یا چین مطمئنا آن را وتو خواهند کرد.
ایران قبل از تحریم‌ها، قادر به واردکردن تسلیحات مهم نبوده، زیرا مجموعه‌ای ارزان‌تر از ابزارهای نامتقارن نظامی مانند شورشیان و تروریست‌ها را دراختیار داشته است. با توجه به فشار مالی که کشور درحال حاضر تحمل می‌کند، بعید به نظر می‌رسد که بتواند از گزینه‌های جایگزین برای گروه‌های شبه‌نظامی خود استفاده کند. ایران ممکن است با پایان تحریم‌ها به‌دنبال امضای برخی قراردادهای تسلیحاتی برود، اما بعید است روش جنگ برای آن تغییر کند.
*** چهار فرضیه تحریم‌های تسلیحاتی
اول، ممکن است ایران کاملاً از توافقنامه یا حتی پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای خارج شود. ممکن است جنگ‌طلبان آمریکایی هم ایران را به این کار تشویق کنند، اما این اقدام فقط بحران دیگری را ایجاد می‌کند که دولت ترامپ قادر به مدیریت آن نیست. در هر صورت، دولت تاکنون نتوانسته واکنش‌های ایران را در قبال تحریکات خود پیش‌بینی کند.دوم، ممکن است پمپئو در استفاده از مکانیسم ماشه شکست بخورد.
مکانیسم ماشه یک رویه است که به‌طور خاص و منحصربه‌فرد طراحی شده تا در پاسخ به نقض این توافقنامه از سوی ایران از آن استفاده شود. اگر آمریکا بخواهد پس از انعقاد معامله و در مواجهه با مخالفت یکپارچه حتی نزدیکترین متحدان خود از این مکانیسم استفاده کند، شورای امنیت ممکن است با آن مخالفت کند و آنگاه این خود موجب بحرانی در روابط واشنگتن و سازمان ملل می‌شود.
سوم، اگر مکانیسم ماشه کار کند، کشورهایی ازجمله روسیه و چین ممکن است از آن سرپیچی کرده و مستقلا روی به فروش سلاح به ایران بیاورند، در این صورت مشروعیت سازمان ملل و قوانین آن با چالش جدی رو‌به‌رو می‌شود.چهارم، حتی نزدیکترین شرکای ما هم ممکن است از اجرای دوباره تحریم‌های اقتصادی امتناع ورزند. شرکت‌های اروپایی قبلاً به‌واسطه تحریم‌های آمریکا از تجارت با ایران دست کشیده‌اند، اما این اهرم تحریم را که ما در حل بحران‌های مختلف جهان به آن متکی هستیم، تضعیف می‌کند.
*** جنگ‌طلبان می‌خواهند مانع بازگشت بایدن به برجام شوند
مکانیسم ماشه درواقع ممکن است فروش تسلیحات حیاتی را به ایران سرعت هم ببخشد. این تحریم شامل موشک‌های سطح به هوا نمی‌شود، سیستم‌های تسلیحاتی که می‌توانند بیشترین آسیب را به برتری نظامی آمریکا بر ایران وارد کنند. روسیه فروش سیستم دفاع هوایی اس-۳۰۰ خود را در جریان مذاکرات توافق هسته‌ای به تعویق انداخت و از آن زمان تاکنون با درخواست ایران برای خرید اس-۴۰۰ هم موافقت نکرده، اما اگر ترامپ همچنان به این رفتارهای خود ادامه دهد، احتمالاً مسکو هم دوباره تجدید نظر خواهد کرد.
دیپلماسی شانس بهتری برای محدود‌کردن فروش تسلیحات به ایران خواهد داشت.دولت ترامپ و وزیر امور خارجه، پمپئو همه اینها را می‌دانند. پس دلیل این رفتارها واقعاً چیست؟ جو بایدن به‌دنبال بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران است، اما جنگ‌طلبان می‌خواهند مانع این اتفاق شوند.امروز بازگشت به توافق هسته‌ای ایران تا حد زیادی مسئله‌ای دوجانبه بین آمریکا و ایران خواهد بود. دو کشور به‌سادگی می‌توانند به تعهدات خود در این توافق برگردند.
پس از عقب‌نشینی، هرگونه توافقی برای بازگشت به برجام نیاز به اقدام جدید شورای امنیت دارد، بنابراین چنین اتفاقی این اجازه را می‌دهد تا طرف‌های دیگر به‌ویژه روسیه و چین به‌دنبال امتیاز باشند.
این بدان معنا نیست که دولت بایدن نباید به توافق بازگردد، اما به‌هرحال واشنگتن به‌خاطر سیاست‌های ترامپ باید بها بپردازد. مانند همه اقدامات تندروها در واشنگتن، ایده استفاده از مکانیسم ماشه در مقابل ایران هم ناکام می‌ماند، هرچند که آسیب‌اش را به منافع آمریکا می‌رساند.
