پشت پرده وداع نفتی با چینی‌ها چیست؟
روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی | در حالی که خبرها حاکی از یک سرمایه‌گذاری عظیم از سوی چین در ایران بود، شرکت ملی نفت چین از پارس جنوبی رفت و زنگنه کل پروژه را به یک شرکت ایرانی داد.
* یک: روز شنبه و در حاشیه دیدار زنگنه، وزیر نفت از شرکت توربین‌سازی مپنا خبر مهمی اعلام شد. چین از فاز ۱۱ پارس جنوبی کنار کشیده و قرار است کل طرح توسعه این فاز را شرکت پتروپارس انجام دهد.
* دو: آنطور که خبرگزاری رسمی وزارت نفت یعنی شانا نوشته، داستان فاز ۱۱ پارس جنوبی، داستان پرپیچ و خمی است. قرارداد طرح توسعه فاز ۱۱، دوازدهم تیرماه ۱۳۹۶ بین شرکت ملی نفت ایران به‌عنوان کارفرما و کنسرسیوم توتال (۵۰.۱ درصد)، سی‌ان‌پی‌سی‌آی (بازوی بین‌المللی شرکت ملی نفت چین) (۳۰ درصد) و پتروپارس (۱۹.۹) امضا شد.
توتال حدود یک سال پس از امضای این قرارداد و پس از بازگشت دوباره تحریم‌های آمریکا در اردیبهشت ماه پارسال از این پروژه کنار رفت.پس از کناره‌گیری توتال، سی‌ان‌پی‌سی‌آی رهبر کنسرسیوم طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی شد اما از همان ابتدا به دلیل فشارهای آمریکا نظر صریح خود را درباره ادامه همکاری در این پروژه به صورت شفاف اعلام نکرده بود که سرانجام پس از کش‌وقوس‌های فراوان دیروز به‌طور رسمی خبر کناره‌گیری این شرکت چینی از طرح توسعه فاز ۱۱ اعلام شد.
* سه: حالا به گفته مقامات کشورمان، این طرح توسعه به طور کامل به شرکت پتروپارس داده شده است. صددرصد سهام این شرکت متعلق به شرکت نیکو است که در حقیقت بازوی بازرگانی بین‌المللی شرکت ملی نفت است. بنابراین پتروپارس در حقیقت شرکتی است که با یک واسطه در مالکیت شرکت ملی نفت یعنی همان کارفرمای این پروژه قرار دارد.
* چهار: اما مشکل اصلی جای دیگری است. اجرای این پروژه دو مشکل بزرگ دارد؛ نخست اینکه طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی نزدیک به ۵میلیارد دلار سرمایه لازم دارد که در شرایط تحریم و محدودیت منابع مالی، تامین آن کار دشواری است. تاکنون زنگنه برای ۲٫۴ میلیارد دلار از این مبلغ به سراغ شورای هماهنگی سران قوا رفته و قرار است از صندوق توسعه ملی این مبلغ را تامین کند.
مشکل دوم هم این است که این فاز در مرز ایران و قطر دارد و پیش‌بینی‌ها این است که بعد از یک سال و نیم تولید گاز این فاز، با افت فشار روبه‌رو خواهد شد و از این رو نیاز به دستگاه فشارافزا وجود دارد که تکنولوژی آن در دست چند شرکت بین‌المللی است و در واقع این فناوری در ایران وجود ندارد.
* پنج: با این حال به نظر نمی‌رسد که مسئولان نفتی چندان هم از رفتن چینی‌ها ناراحت باشند. وزیر نفت که تقریبا به طور آشکار علاقه چندانی به مراودات صنعتی با چینی‌ها ندارد، همان روز شنبه گفت که شاید هندی‌ها را جایگزین چینی‌ها در این فاز کنیم. البته او دیروز در یک مصاحبه اعلام کرد که چین و توتال از ایران «دوستانه» رفتند.
این اتفاق چه دوستانه صورت گرفته باشد و چه با کینه‌های قدیمی و اختلافات جدید، بار جدیدی به روی دوش زنگنه انداخته است. آیا او خواهد توانست پول و دانش فنی را برای توسعه این فاز تامین کند؟
