پشت پرده محبوبیت واکسن آسترازنکا
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی | بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت از محبوبیت زیاد و دردسرساز واکسن آسترازنکا بین کسانی که برای زدن دُز سوم مراجعه می‌کنند خبر داده و نارضایتی‌اش را اینطور اعلام کرده که «واکسن آسترازنکا اکنون در وضعیت استثماری قرار گرفته و مردم به دلیل اینکه بتوانند با تزریق این واکسن به کشورهای دیگر سفر کنند، به دنبال تزریق آن هستند.»
وزیر بهداشت خیلی توضیح نداده که منظورش از استثماری بودن واکسن چیست اما قبلا هم بارها اعلام شده بود که تامین واکسن آسترازنکا سخت‌تر از واکسن سینوفارم است اخیرا هم به دلیل اوج گیری دوباره کرونا در اروپا خبر از برنامه‌ریزی برای تزریق دُز چهارم و احتکار واکسن‌هایی از جمله همین آسترازنکا در بعضی کشورها به گوش می‌رسد؛ موضوعی که رئیس سازمان بهداشت جهانی هم اخیرا آن را تایید کرد.
بنابراین به نظر می‌رسد که منظور وزیر بهداشت از استثماری بودن واکسن آسترازنکا همین است که بعضی کشورها برای ورود مسافر، واکسن‌هایی مثل سینوفارم را قبول ندارند و تلاش می‌کنند که واکسن‌های خودشان را بفروشند و در عین حال مشتشان هم برای فروختن واکسن به کشورهایی مانند ایران چندان باز نیست.
آخرین بار که آمار واردات واکسن به تفکیک نوع آن اعلام شد سهم آسترازنکا از مجموع واکسن‌های وارداتی به حدود یک دهم واکسن‌های دیگر می‌رسید و در حالی که بیشتر از ۶۱ میلیون دُز از واکسن وارداتی تا حدود سه ماه پیش سینوفارم بود، سهم آسترازنکا به نزدیک هفت میلیون دُز می‌رسید.
از مردم اصرار از ما انکار
امین بهادران یکی از پزشکان مستقر در مرکز واکسیناسیون می‌گوید که او و همکارانش هم کلافه شده‌اند و هم از مردمی که برای دریافت آسترازنکا اصرار می‌کنند خجالت می‌کشند. او به هفت صبح می‌گوید: «از آنجایی که قریب به اتفاق کسانی که برای دُز سوم مراجعه می‌کنند درخواست دریافت آسترازنکا دارند و این واکسن هم نسبت به بقیه واکسن‌ها کمتر است به ما ابلاغ شده که فقط برای کسانی که دُز اول و دوم را آسترازنکا زده‌اند این واکسن تزریق شود.
برای همین ما مجبوریم در مقابل کسانی که اصرار می‌کنند مقاومت کنیم. مشکل اینجاست که احتمالا میزان مقاومت بعضی از همکاران ما کمتر است و به همین دلیل هم اینطور شایعه شده که اگر اصرار کنند واکسن موجود است و می‌توانند دریافت کنند برای همین ما اینجا همه جور برخوردی می‌بینیم از اصرار بی‌حد و حصر گرفته تا اعتراض و دعوا و… اما نمی‌توانیم به هرکس که خواست آسترازنکا بزنیم و صرفا این واکسن اگر موجود باشد و تمام نشده باشد برای کسانی در نظر گرفته شده که دو دُز اول را از همین واکسن زده‌اند.»
او می‌گوید که تا یک ماه پیش وضعیت اینطور نبوده و حالا ماجرا از چند جهت تغییر کرده است. یکی اینکه هر روز مدت زمانی که لازم است از دُز دوم بگذرد تا مردم بتوانند دُز سوم را دریافت کنند برای عده بیشتری می‌رسد و به این ترتیب تعداد کسانی که می‌خواهند دُز سوم واکسن را بزنند با شیب زیادی رو به افزایش است. بهادران می‌گوید: «تا یک ماه پیش کسانی که تیر و مرداد دُز دوم را زده بودند برای دریافت دُز سوم مراجعه می‌کردند و تعدادشان آنقدرها زیاد نبود در حالی که کم کم جوانانی که از شهریور و مهر دُز سوم را دریافت کردند و تعدادشان هم خیلی زیاد است راهی مراکز واکسیناسیون می‌شوند.
دوم اینکه به نظر می‌رسد ترس از همه گیری جدید که از اروپا شروع شده کم کم در ایرانی‌ها هم جدی می‌شود و خیلی‌ها که ماه‌های بیشتری از تزریق دومشان گذشته و مثلا باید دو ماه پیش برای دریافت دُز سوم می‌آمدند تازه الان قانع شده و انگیزه پیدا کرده‌اند که دُز سوم را هم بزنند. سومین دلیلی که به ذهن من می‌رسد تمایل مردم به سفر است. خیلی‌ها وقتی مراجعه می‌کنند می‌گویند که می‌خواهند به سفر خارجی بروند و مقصدشان سینوفارم را قبول نمی‌کند و باید آسترازنکا بزنند، بعضی‌ها می‌گویند اگر سینوفارم زده باشند باید آزمایش پی‌سی آر هم بدهند اما اگر آسترازنکا دریافت کنند دیگر کشور مقصد آزمایش منفی از آنها نمی‌خواهد.»
غیر از آنها که ادعای مسافر بودن دارند دلیل بقیه برای اصرار به دریافت آسترازنکا چیست؟ بهادران در جواب این سوال می‌گوید: «اینطور گفته می‌شود که تاثیر آسترازنکا برای دُز سوم بیشتر است برای همین هم خیلی‌ها ترجیح می‌دهند به جای سینوفارم آرسترازنکا بزنند حتی اگر پیدا کردن مرکزی که این کار را بکند نزدیک به غیر ممکن شده باشد.»
اجازه ورود فقط با آسترازنکا؟
همانطور که وزیر بهداشت گفته و پرس و جوهای ما هم نشان می‌دهد خیلی از متقاضیان آسترازنکا سفر قریب‌الوقوع‌شان را بهانه اصرار برای دریافت این واکسن می‌کنند اما کدام کشورها بین سینوفارم و آسترازنکا تفاوت قائل شده‌اند؟در حال حاضر خیلی از کشورهای اروپایی و آمریکا که درگیر موج تازه‌ای از ابتلا شده‌اند محدودیت‌هایی برای سفر تعیین کرده‌اند.
هر چند روز یک بار شرایط جدیدی از نظر بسته و باز بودن مرزها و پروازهایشان اعلام می‌کنند اما اگر وضعیت یکی دو هفته اخیر را در نظر نگیریم باید گفت که کشورهایی مانند ترکیه، مالدیو و مالزی کارت واکسیناسیون را برای ورود مسافران اجباری نکرده‌اند و داشتن تست منفی برای ورود به آنها کافی است
اما اتحادیه اروپا به صورت رسمی اعلام کرده که فقط مسافرانی را که واکسن‌های فایزر، مدرنا، جانسون اند جانسون و همین آسترازنکا را دریافت کرده‌اند به رسمیت می‌شناسد البته خیلی از کشورهای اروپایی از جمله اسپانیا، هلند، فنلاند، یونان، اتریش، سوئیس، سوئد، ایسلند، قبرس، گرجستان، مقدونیه شمالی، مونته نگرو و صربستان سینوفارم را به رسمیت می‌شناسند. در عین حال کشورهای اروپایی مطرح مثل آلمان، فرانسه، ایتالیا و البته انگلستان فقط همان چهار واکسن تایید شده از سوی اتحادیه اروپا را برای سفر به کشورهایشان قبول می‌کنند.
البته دانستن این نکته ضروری است که تمام کشورهایی که چهار واکسنی هستند اعلام کرده‌اند هر دو دُز باید از این واکسن‌ها تزریق شده باشد و برای مسافرت به آنها حداقل ۱۴ روز هم از دریافت دُز دوم گذشته باشد بنابراین صرفا زدن یک دُز آسترازنکا برای سفر به کشورهایی که سینوفارم را قبول ندارند کافی نیست مگر اینکه متقاضیان به تزریق دُز چهارم وابسته باشند و برای مسافرت‌های آتی روی آن حساب کرده باشند. بنابراین به نظر می‌رسد که موضوع همان اعتقاد به موثرتر بودن واکسن آسترازنکا به عنوان دُز چهارم است.
