پرونده دکتر «م.الف.ف» و انصراف دستهجمعی رزیدنتها
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی | مرگ یازدهمین رزیدنت پزشکی در همین کمتر از هشت ماه گذشته از سال، ماجرای مرگ رزیدنتها را مرموزتر میکند، مخصوصا که این اتفاق همزمان شده با انصراف دستهجمعی رزیدنتهای ارتوپدی بیمارستان امام حسین و باز شدن پرونده عجیب یکی از رزیدنتهای سال بالایی و مجموع این اتفاقات کاری کرده که دوباره هشتگهایی مثل «از رزیدنتی بگو» داغ شود و مطالبه برای سامان دادن وضعیت رزیدنتها شدت بیشتری بگیرد.
خودکشی یا کرونا
پنجشنبه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران از درگذشت یکی از دانشجویان این دانشگاه که رزیدنت بیمارستان طالقانی بود،خبر داد. به نوشته صفحه اینستاگرام این دانشگاه، دکتر منیره فروغی، رزیدنت سال دوم زنان و زایمان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی که از ابتدای مهرماه در بیمارستان طالقانی مشغول به خدمت بوده، بر اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده است.
بعضی از کاربران شبکههای اجتماعی با ادعای اینکه همکار دکتر فروغی هستند،گفتند که او بر اثر ابتلا به کرونا فوت نکرده بلکه دست به خودکشی زده اما مسئولان دانشگاه شهید بهشتی به هفتصبح میگویند که این خبر کذب است و مدارک پزشکی مربوط به بیماری این زن جوان موجود است. با این حال از آنجایی که دکتر فروغی یازدهمین رزیدنتی است که از اول امسال فوت میکند، مرگ او داغ دل رزیدنتها را تازه کرد و باعث شد که دوباره صدای اعتراض رزیدنتها در شبکههای اجتماعی بلند شود.
انصراف دستهجمعی
همزمان شدن فوت منیره فروغی رزیدنت سال دو بیمارستان طالقانی و انصراف دستهجمعی رزیدنتهای بیمارستان امام حسین باعث شد که خیلیها بین این دو اتفاق ارتباط برقرار کنند و بعضی از کانالهای خبری انصراف دانشجوها را ماجرایی بدانند که مرگ یازدهمین رزیدنت آن را رقم زده، مخصوصا به این دلیل که هر دوی این بیمارستانها زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هستند، اما بررسی ما نشان میدهد که ارتباط مستقیمی بین این دو موضوع نیست، اگرچه در ابعاد کلان میتوان هر دوی این اتفاقها را در یک مجموعه دید.
ماجرای رزیدنتهای بیمارستان امام حسین از این قرار است که ۵ نفر از رزیدنتهای بخش ارتوپدی بیمارستان امام حسین درست چند روز بعد از شروع دورهشان دست به انصراف دستهجمعی میزنند و فقط دو رزیدنت در این بخش باقی میمانند. اگر از سختیهای آزمون و پذیرش در دوره تخصص یا همان رزیدنتی و دستیاری دانشگاههای دولتی باخبر باشید، میفهمید که این انصراف چه اتفاق عجیبی میتواند باشد. برای همین هم این اتفاق به شبکههای اجتماعی راه پیدا کرد و به سرعت وایرال شد، از طرفی در این بین یک اسم شروع به دهان به دهان شدن کرد.
دکتر م.الف.ف که گفته میشود رزیدنت سال چهارم ارتوپدی است و شاکیهای او میگویند که طی سه سال گذشته چنان سختگیری و بدرفتاری عجیبی با رزیدنتهای سال پایینی داشته که اسمش را سر زبانها انداخته و از بخش ارتوپدی بیمارستان امام حسین برای رزیدنتها یک کابوس تمامعیار ساخته است. چند نمونه از تنبیههایی که مخاطبان صفحه اینستاگرام دکتر امید رضایی (پزشک و نویسنده) برای او فرستادهاند برق از سر خواننده میپراند، بهعنوان مثال گویا این رزیدنت سال بالایی برای تنبیه، رزیدنتها را مجبور به ایستادن بلندمدت میکرده که اصطلاحا به کاشی کردن معروف بوده.
چند مورد تنبیه فیزیکی هم از او گزارش شده و گویا همین چند روز پیش هم چند رزیدنت را وادار کرده که در فضای داخل بیمارستان چند دور بدوند تا ادب شوند. دامنه روایتهای مختلف درباره انواع آزارهای این آقای دکتر چنان گسترده میشود که خبر میرسد طبق جلسه روز چهارشنبه ریاست بیمارستان امام حسین و اعضای هیات علمی گروه ارتوپدی، رزیدنت نامبرده تعلیق و جهت اخراج از گروه ارتوپدی به کمیته انضباطی معرفی شده است. همزمان بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هم بیانیهای صادر میکند و در آن بهنوعی روایتهایی که علیه دکتر م.الف.ف شنیده میشود را تایید میکند.
در این بیانیه آمده: «حواشی اخیر پیرامون رفتار یکی از دستیاران تخصصی رشته ارتوپدی بیمارستان امام حسین دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و مسائل دیگر ازجمله خودکشی یک دستیار دیگر این بیمارستان که یازدهمین فوت در سال جاری بود و انصراف تعدادی از دستیاران، بسیج دانشجویی را بر آن داشت تا مواردی را در این خصوص ذکر نماید… بهنظر میرسد حداقل اقدام لازم اخراج وی از دانشگاه و پیگیری لغو پروانه طبابت اوست… همچنین پیگیری دلیل بیتوجهی اعضای هیات علمی و کمیته انضباطی دانشگاه به اعتراضهای سابقهدار علیه این فرد…»
سریال تراژیک رزیدنتی
در حالیکه ماجرای رزیدنتهای بیمارستان امام حسین یک متهم اصلی و ردیف اول پیدا کرده اما بهنظر میرسد که موضوع ریشهایتر از این حرفهاست و وضعیت بد رزیدنتها سیستماتیک بهنظر میرسد. همین دو ماه پیش علی نیکجو، متخصص روانپزشکی و عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی جامعه پزشکی ایران در توئیتر خود به مرگهای «زنجیرهای» رزیدنتها اشاره کرد و نوشت: «خودکشی سریالی رزیدنتها فاجعهای دردناک است.
سرمایههای ملی این مملکت یا رفتهاند، یا در گوشهای مچاله شدهاند یا با چنگ و دندان زندگی سختتر از همیشه را تاب میآورند یا چنین تراژیک به زندگی خود خاتمه میدهند. مرگ این روزها دیگر کسب و کار ما نیست؛ خودِ زندگی ما شده است. استیصال! استیصال!» مرگ و خودکشی سریالی رزیدنتها کاری کرد که چند ماه پیش هم وزارت بهداشت و هم سازمان نظام پزشکی کمیتههایی را برای بررسی موضوع تعیین کردند.
وقتی پای حرف رزیدنتها که برای اعتراضهایشان هشتگ «از رزیدنتی بگو» را استفاده میکنند، بنشینید میبینید که آنها از شیفتهای طولانیمدت که برایشان خستگی و انواع مشکلات جسمی و روانی ایجاد کرده شکایت دارند. در کنار آن میگویند که رفتار پادگانی هم امانشان را بریده، عرفی که به رزیدنتهای سال بالاتر اجازه میدهد هر طور میخواهند با رزیدنتهای سالهای پایین رفتار کنند و انواع تنبیهها و سختگیریهای بدون قاعده را برایشان به کار ببرند.
از طولانی کردن زمان شیفتها تا ۷۲ ساعت گرفته تا انواع توهینها و تحقیرها. وضعیت مالی رزیدنتها هم وخیم بهنظر میرسد، آنها میگویند که تکلیف وزارت بهداشت با آنها روشن نیست. از طرفی کار تماموقت از آنها میخواهد و از طرفی بهجای حقوق یک کمک هزینه تحصیلی ناچیز به آنها پرداخت میکند که خندهدار بهنظر میرسد و رقمش بعضیوقتها به زیر ۴ میلیون تومان در ماه هم میرسد.
رزیدنتی به دورهای گفته میشود که پزشکان برای تخصص در یک رشته باید بگذرانند و بعد از طی کردن آن میتوانند برای دوره فوق تخصص اقدام کنند، این دوره در ایران معمولا چهار ساله است و ترکیبی از کلاسهای نظری و طبابت زیر نظر متخصصان و رزیدنتهای سالهای بالاتر را شامل میشود.