پرونده‌ای خواندنی برای شخصیت‌های منفور سریال‌ها
روزنامه هفت صبح، مرجان فاطمی | سریال «برف بی‌صدا می‌بارد» به کارگردانی پوریا آذربایجانی اخیرا به یکی از پرمخاطب‌ترین سریال‌های تلویزیونی تبدیل شده. ریشه بخش مهمی از ماجراهای سریال به شخصیتی منفی و منفور به نام کیانی می‌رسد؛ شخصیتی با بازی پوریا شکیبایی. شکیبایی با وجود نقدهای زیادی که به بازی‌اش وارد است اما توانسته از پس ایفای این نقش بربیاید و با ویژگی‌های منفی و سیاهی که برایش طراحی شده، حرص مخاطبان را دربیاورد و اعصاب همه را به هم بریزد. از این دست شخصیت‌ها در سریال‌های تلویزیونی و شبکه خانگی کم نداشته‌ایم.
خیلی از آنها را هنوز به خاطر داریم. شخصیت‌هایی مثل مولود سریال «پدرسالار»، شوکت سریال «نرگس»، فرخ سریال «پس از باران»، قدرت سریال «زیر تیغ» و … یک جورهایی به نماد حرص‌دربیار بودن تبدیل شده‌اند و از ذهنمان بیرون نمی‌روند. در این پرونده سراغ ۱۰شخصیت منفور و سیاه رفته‌ایم که تاثیر زیادی روی پیشبرد درام داشته‌اند. در بخشی از پرونده هم سراغ ۹ بزهکار دوست داشتنی رفته‌ایم؛ شخصیت‌هایی که با وجود خباثت‌ها و خیانت‌ها و قتل‌هایی که انجام داده‌اند، ویژگی‌هایی دارند که باعث می‌شود منفور به نظر نرسند و از این جهت ماندگار شده‌اند.
پوریا شکیبایی/ کیانی / برف بی‌صدا می‌بارد
تعریف نقش: از همان ابتدا تکلیف نقش کیانی در سریال مشخص شد. می‌دانستیم به خاطر یک کینه قدیمی وارد زندگی خانواده حاج عطا شده تا انتقام بگیرد و ثروت این خانواده را بالا بکشد. بعد از مرگ حاج عطا موقعیت برایش بیشتر فراهم شد تا با نزدیک شدن به شخصیت سیمین و جلب اعتماد او نقشه‌اش را عملی کند.
دلیل منفور بودن: کیانی برای پیش بردن نقشه‌اش از هرکس و هرچیزی سوءاستفاده می‌کند. حالا فرقی ندارد دوستش باشد یا خواهرش. چهره‌ای ساده و مظلوم به خودش می‌گیرد و طوری سرش را می‌اندازد پایین و موضع زیردست را حفظ می‌کند که در ظاهر هیچکس متوجه نقشه‌هایش نمی‌شود. حتی یکبار هم نبوده که در طول سریال، با اعضای این خانواده درشتی کند یا بخواهد برای گرفتن حقش به زور متوسل شود. مثل زالو به زندگی آنها چسبیده و آرام آرام سعی می‌کند اقتدار و بزرگی خانواده حاج عطا را از درون تهی کند. دقیقا همین مظلوم‌نمایی و تلاش برای خوب جلوه کردن است که باعث می‌شود منفور به نظر برسد.
نوع بازی: پوریا شکیبایی تجربه زیادی در بازیگری ندارد. سعی می‌کند برای فرو رفتن در یک نقش تا حد زیادی به الگوی پدرش پایبند باشد و حتی نوع حرف زدن و نگاه کردن و تکان دادن سرش هم یک جورهایی تقلیدی است از سبک و سیاق زنده‌یاد خسرو شکیبایی. در هر صورت او تا الان موفق شده اعصاب مخاطبانش را به هم بریزد و از این جهت به وظیفه‌اش در سریال خوب عمل کرده است.
میزان موفقیت سریال: درحال حاضر پرمخاطب‌ترین سریال تلویزیون است و توانسته بعد از مدت‌ها با دست گذاشتن روی یک داستان سرراست توجه مخاطبان را به خودش جلب کند. البته تلخی زیاد و ریتم کند و درجا زدن داستان در چند موقعیت محدود با انتقادهای زیادی روبه‌رو شده.
امیر آقایی/ نیما / آقازاده
تعریف نقش: نیما بحری آقازاده‌ای است که به خاطر نفوذ و رانت پدرش توانسته است به جایگاه بالایی دست پیدا کند. پدرش شهید شده و خودش از کودکی توسط امیر بحری، هم‌رزم پدرش بزرگ شده. یک جورهایی سردسته باند خلاف به حساب می‌آید اما چراغ خاموش عمل می‌کند و بقیه را جلو می‌اندازد. نیما از هر خطری مصون است و با ثروت کلان، هیچ چیز برایش غیرممکن نیست.
دلیل منفور بودن: نیما برای رسیدن به آمال و آرزو‌های خود هیچ مرزی قائل نیست. آدم‌ها برایش هیچ ارزشی ندارند. به راحتی زیرپا لهشان می‌کند. عوامل مزاحم را از سر راه خودش برمی‌دارد و از همه به عنوان مهره‌هایی برای رسیدن به اهدافش استفاده می‌کند. خط قرمزی ندارد و حتی با امیر بحری هم که او را بزرگ کرده بد رفتار می‌کند. به خاطر رفتار خبیثانه‌اش به چهره‌ای منفور تبدیل می‌شود. البته این شخصیت در پایان سریال تا حدی تغییر می‌کند. وقتی تنها می‌ماند و متوجه می‌شود خودش مهره‌ای در دستان دیگران بوده است، به شخصیتی قابل ترحم تبدیل می‌شود و در انتهای سریال وقتی گلوله می‌خورد همه برایش دلسوزی می‌کنند.
نوع بازی: آقایی در وهله اول یک شخصیت ملموس و باورپذیر ارائه می‌دهد. مخاطب می‌داند او کیست و منظورش از رفتار‌هایی که در پیش گرفته، چیست. بازیگر نقش را مال خود کرده و برای جزئی‌ترین رفتار‌های او طراحی داشته است. این را می‌توان از کنش و واکنش‌های آقایی در موقعیت‌های مختلف فهمید؛ چه جایی که ساکت است و انتقال حس را به چشم واگذار می‌کند و چه آنجا که با فریاد حرفش را می‌زند.
میزان موفقیت سریال: آقازاده به عنوان سریالی که پرده از زندگی آقازاده‌ها برمی‌دارد و صراحتا به فساد مالی این افراد اشاره می‌کند سریال اثرگذار و حساسی بود و با واکنش‌های زیادی هم روبه‌رو شد. در زمان انتشارش در شبکه خانگی مخاطبان زیادی آن را دنبال می‌کردند.
علی نصیریان/ بزرگ آقا / شهرزاد
تعریف نقش: بزرگ آقا مهره اصلی سریال شهرزاد است؛ مردی قدرتمند با انواع و اقسام زیردست که حاضرند تا پای جانشان پای او بایستند. با تصمیم‌ها و به خواست اوست که تمام اتفاق‌های سریال رقم می‌خورد. هیچکس توان مبارزه و مقابله با او را ندارد و هر مخالفت تاوانی دارد که هیچکس حاضر نیست حتی به آن فکر کند. در بسیاری از حوادث تاریخی دست دارد و با مرگش، همه چیز تغییر می‌کند.
دلیل منفور بودن: این شخصیت در کنار اقتداری که به عنوان یک دیوان‌سالار دارد، از عاطفه و ویژگی‌های مثبت هم دور است. در ظاهر سعی می‌کند مهربان به نظر برسد اما به راحتی آدم می‌کشد و برای حفظ منافعش از هیچ چیز روگردان نیست. اما مسئله مهم اینجاست که حتی به خانواده خودش هم رحم نمی‌کند. وقتی احساس می‌کند دخترش نازاست برای داشتن یک میراث خوار تا پای ازدواج مجدد دامادش پیش می‌رود و از هیچکس هم نمی‌ترسد. او دختری که نامزد دارد را از نامزدش جدا می‌کند و به عقد داماد خود در می‌آورد، یعنی برای دخترش هوو درست می‌کند. هیچ نوع عواطف پدرانه‌ای ندارد. درواقع یک تجاوزگر است. او به حقوق دخترش، حقوق برادرزاده‌اش و هرکسی که بخواهد تجاوز می‌کند. البته از دیدگاه خودش تمام کارهایی که می‌کند درست است.
نوع بازی: علی نصیریان زمانی بازی در سریال «شهرزاد» را پذیرفت که کارنامه پرباری داشت اما چنان درست و دقیق از پس بازی در نقش بزرگ‌آقا برآمد که این نقش یکی از مهمترین شاه‌نقش‌های کارنامه‌اش شد.
میزان موفقیت سریال: هنوز هم یکی از مهمترین و اثرگذارترین سریال‌های شبکه نمایش خانگی و همچنین کارنامه حسن فتحی به حساب می‌آید. درست است که در فصل‌های دوم و سوم به خوبی فصل اول نبود و تا حدی ریزش مخاطب پیدا کرد اما درکل فصل اول سریال به اندازه‌ای محبوب شد که شبکه نمایش خانگی را وارد مسیر جدیدی کرد.
بهاره افشاری/ فرشته / او یک فرشته بود
تعریف نقش: فرشته با بازی بهاره افشاری اولین شیطانی بود که در تلویزیون به نمایش درآمد؛ زنی که ناگهان مقابل ماشین مردی مومن و معتقد و اهل خانواده سبز می‌شود و از بیمارستان با او به خانه می‌رود تا تحت درمان باشد. در ظاهر چهره‌ای ساده و پاک دارد و کسی گمان نمی‌برد قرار است چه تاثیری روی زندگی آنها داشته باشد. او کم‌کم در زندگی آنها نفوذ می‌کند و با رفتار شیطانی‌اش دل مرد را می‌برد. مرد همسرش را کنار می‌گذارد و تا مرز فروپاشی خانواده‌اش پیش می‌رود و فقط گوش به فرمان او می‌شود. فرشته به عنوان یک شیطان، ویژگی‌های عجیبی دارد. در مقابل قرآن و تسبیح و نور وجود کاراکتر «عزیز» منقلب می‌شود و تغییر چهره و رنگ می‌دهد.
دلیل منفور بودن: این شخصیت منفی از این جهت که قرار بود شخصیت شیطان را در کالبد یک انسان به نمایش بگذارد، ویژگی مثبتی نداشت. درست است که در ظاهر دختر آرام و مهربانی به نظر می‌رسید اما رفته رفته در خانه بهزاد نفوذ می‌کرد و جنبه‌های مختلف شیطانی‌اش را بروز می‌داد و یک جورهایی قدرت را به دست می‌گرفت. این اولین بار بود که یک شیطان در کالبد یک انسان نمایش داده می‌شد.
نوع بازی: سبک نگاه کردن و خیره شدن بهاره افشاری و حتی لبخندهای شیطانی‌اش توانسته بود به لحاظ ظاهری هم نشانگر یک شیطان باشد. البته استفاده از نورهای قرمز برای بالا بردن بعد شیطانی او هم کمک‌کننده بود. بهاره افشاری با نقش فرشته به مخاطبان معرفی شد و بعد از این سریال با اینکه در آثار مختلفی بازی کرد اما کماکان فرشته مهمترین نقش کارنامه‌اش است و هنوز هم با نقش فرشته در ذهن‌ها ماندگار است.
میزان موفقیت سریال: به عنوان اولین سریال ماورایی تلویزیون، توانست توجه مخاطبان زیادی را به خودش جلب کند.
رویا نونهالی/ ناتاشا / خواب و بیدار
تعریف نقش: محور اصلی سریال «خواب و بیدار» درباره زنی به اسم ناتاشا است که به ایران برمی‌گردد تا یک معامله مواد مخدر را به انجام برساند اما موفق نمی‌شود و تمام پول‌هایش را در این راه از دست می‌دهد. برای همین هم مجبور می‌شود دزدی کند و خلاصه به جایی می‌رسد که معامله‌اش را هم به پایان می‌رساند اما نهایتا کشته می‌شود. در این سریال فخیم‌زاده پلیس را در مقابل این شخصیت منفی قرار می‌دهد و عملیات جذابی را رقم می‌زند.
دلیل منفور بودن: ناتاشا زنی مرموز و قوی بود. در عین حال غیرقابل پیش‌بینی و سرد و خشن به نظر می‌رسید. او از چند جنبه منفی به نظر می‌رسید و با توجه به ویژگی‌هایی که برای گذشته‌اش طراحی شده بود کاملا توسط مخاطبان درک می‌شد. او کینه‌ای قدیمی از مادر و پدرخوانده‌اش داشت و با همدستانش بی‌رحمانه رفتار می‌کرد و در مقابل پلیس، دسیسه‌هایی به کار می‌گرفت که کارشان را سخت می‌کرد. نکته قابل توجه اینجاست که فخیم‌زاده گفته این شخصیت را براساس پرونده‌ای واقعی متعلق به زنی ۵۰ ساله ساخته؛ زنی که برای قاچاق مواد مخدر به ایران آمده و در هتل محل اقامتش از او سرقت شده و …
نوع بازی: شاید هنوز هم بتوانیم ناتاشا را مهمترین نقش کارنامه رویا نونهالی معرفی کنیم. نونهالی به خوبی از پس ایفای زنی محکم و استوار با چهره‌ای سرد و اعتمادبه‌نفس کامل برآمد.
میزان موفقیت سریال: از میان سریال‌هایی که مهدی فخیم‌زاده کارگردانی کرده «خواب و بیدار» جایگاه ویژه‌ای دارد. البته این‌هم جالب است که علت اصلی جذابی این سریال به همین شخصیت ناتاشا و بازی‌اش با پلیس و قدرت او در زیر پا گذاشتن اطرافیانش برمی‌گردد و البته به بازی خوب رویا نونهالی. جالب اینجاست حتی آنهایی که سریال را ندیده‌‌اند هم نام ناتاشا به گوششان خورده و شمایی کلی از او در ذهن دارند.
