پخش سریال ۱۸+ برای نوجوانان در شبکه امید
روزنامه هفت صبح، احمد رنجبر | شبکه امید به تازگی پخش مینی‌سریال «وقتی آنها ما را می‌بینند» را شروع کرده است. این سریال محصول سال ۲۰۱۹ نتفلیکس است که برای مخاطب بالای ۱۸ سال ساخته شده. شبکه پنج، آبان سال پیش «وقتی آنها ما را می‌بینند» را پخش کرده بود و حالا شبکه امید بار دیگر سراغ آن رفته. البته این شبکه برخلاف شبکه پنج، سریال را با هشدار منفی ۱۲ پخش می‌کند. آیا به صرف اعلام هشدار می‌توان سریالی چون «وقتی آنها ما را می‌بینند» را برای مخاطب نوجوان روی آنتن فرستاد؟
*** مورد اول| داستان سریال
مینی‌سریال «وقتی آنها ما را می‌بینند» بر اساس پرونده جاگر سنترال پارک نیویورک (حمله و تجاوز به تریشا میلی، زن ۲۸ ساله سفیدپوست آمریکایی) ساخته شده و درباره پنج نوجوان سیاه‌پوست است که به اتهام تجاوز جنسی و حمله به یک زن در سال ۱۹۸۹ در سنترال پارک شهر نیویورک بازداشت و محاکمه می‌شوند.
این داستان طبعا نه در شبکه امید که مخاطب نوجوان دارد قابل روایت است و نه در شبکه تخصصی تماشا. نیاز به گفتن نیست که چنین داستان‌هایی با قوانین کشور ما همخوانی ندارند. پس وقتی قرار است یک فیلم و سریال با محتواهایی اینچنین روی آنتن برود، مفهوم، در قالب دیالوگ و بر اساس نشانه‌ها منتقل می‌شود. «وقتی آنها ما را می‌بینند» با این تمهید در کنداکتور شبکه پنج قرار گرفت. صحنه‌های زدوخورد آن هم منافاتی با قوانین تلویزیون ندارد و مشکلی در زمان پخش سریال پیش نیامد.
در شبکه امید هم سریال با حذف محتوای حساسیت‌برانگیز پخش می‌شود، اما با هیچ تمهیدی نمی‌توان «وقتی آنها ما را می‌بینند» را منطبق با گروه سنی مخاطب نوجوان کرد. این سریال از جمله تلاش‌ها برای نقد سیستم حاکمیتی آمریکاست و در دسته آثار «مخالف‌خوان» قرار می‌گیرد. شبکه امید هم لابد فکر کرده مخاطب نوجوان باید با مضامین سریال و سیستم فاسد دستگاه‌های اجرایی و تصمیم‌گیرنده آمریکا آشنا شود.
*** مورد دوم| قید سنی مثبت ۱۸
در کشوری مثل آمریکا، سال‌های طولانی است که قید سنی به عنوان یک «فرهنگ» جا افتاده. هرکدام هم معنا و مفهوم خاص خود را دارند و مخاطب می‌داند این عدد، بی‌خاصیت و سلیقه‌ای نیست. برای اطلاع از درجه سنی «وقتی آنها ما را می‌بینند» به سایت نتفلیکس سری زدیم که گوشه آن عدد ۱۸+ حک شده است.
این هشدار یعنی تماشای این سریال برای مخاطب زیر ۱۸ سال حتی با حضور خانواده آنها ممنوعیت دارد. دلیل آن هم روشن است. تم مینی‌سریال «وقتی آنها ما را می‌بینند» بر اساس تجاوز و فساد بنا شده و نقدهای ضدسیستم که در آن بیان می‌شود، منطبق با دریافت و تحلیل مخاطب نوجوان نوشته نشده است.
*** مورد سوم| مخاطب امید
می‌دانید که شبکه امید برای گروه سنی ۱۲ تا ۱۸ سال راه‌اندازی شده و در ظاهر همه تلاش‌ها در خدمت تامین نیاز این رنج سنی است. پیش‌تر در سلسله‌گزارش‌هایی عملکرد شبکه امید را بررسی کردیم. درمجموع این شبکه موفق عمل نکرده و نمود واقعی‌اش را در مخاطب هدف نمی‌بینیم.
نمونه‌اش، عدم دقت در انتخاب سریالی است که با درک و دریافت این گروه از مخاطبان همخوان نیست. شاید استدلال شبکه امید این است که مخاطب نوجوان ایرانی توانایی تحلیل و پذیرش محتواهایی فراتر از سن خود را دارد. قصد مجادله نداریم، اما این نوع برداشت‌ها، به «توجیه» می‌ماند. وقتی یک محصول برای گروهی سنی ساخته شود، حتی با دگرگون کردن آن نمی‌توان گروه سنی مخاطبش را تغییر داد. اساسا محتوای سریال «وقتی آنها ما را می‌بینند» مناسب گروه زیر ۱۸ سال نیست.
*** مورد چهارم| سابقه امید
شبکه امید با انتخاب و پخش مینی‌سریال «وقتی آنها ما را می‌بینند» گامی اشتباه برداشته است قبل از این هم چنین کرده بود. به تناوب درباره اشتباهات این شبکه نوشتیم. نمونه‌اش پخش سریال «یانگوم» یا «بچه‌های نسبتا بد» است. اگر اولی به دلیل تلاش یک دختر برای رسیدن به اهدافش توجیه‌پذیر باشد، برای پخش دومی دلیل قانع‌کننده‌ای وجود ندارد.
«بچه‌های نسبتا بد» از جمله سریال‌هایی است که قهرمان آنها چند جوان هستند و هرکدام گرفتار مشکلی می‌شوند. فضای سریال و دیالوگ‌های آن مناسب مخاطب نوجوان نیست. شبکه امید اما چون دستش خالی است و می‌خواهد آنتن خود را پر کند، رده‌بندی سنی را به‌هم می‌زند.
