پایان سرد ضیافت پنج روزه در وین
روزنامه هفت صبح | مذاکره پنج روزه در وین، نتیجهای نداشته است و همهچیز موکول شده به مذاکرهای که قرار است این هفته آغاز شود.
همزمان در تهران، دلار به ۳۰ هزار تومان رسیده و ظاهرا بهخاطر همین، رئیسی تصمیم گرفته یکشنبهشب به تلویزیون بیاید و با مردم صحبت کند. آخرین تحولات را با هم مرور کنیم:
یک: ادامه حرفهای اضافه
نخست وزیر رژیم صهیونیستی در ادامه اخلالش در مسیر مذاکره، در نشست ویژه کابینه اسرائیل در روز جمعه گفت: « به دوستان خود گفتهایم که ایران به شیوه باجگیری هستهای روی آورده و شما نباید تسلیم آن شوید.ایران با نقض تمامی قوانین، از اوایل بهار امسال شروع به غنیسازی اورانیوم با غلظت بسیار بالای ۶۰درصدی کرده؛ امری که باید بهخاطر آن سرجایش نشانده شود و غرب کاملا از ابزار لازم برخوردار است و قطعا نباید امتیازات بیشتری بدهد تا (ایران) لطف کرده و غنیسازی را متوقف کند؛ این راه مقابله با قلدری نیست.»
نخست وزیر اسرائیل تاکید کرد که در برابر این نوع تحرکات زورگویانه باید با قاطعیت و سرعت از ابزارهای اقتصادی، سیاسی و غیره استفاده کنیم تا روشن کنیم که رسیدن ایران به بمب اتمی را تحمل نمیکنیم. بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل نیز که در نشست ویژه روز جمعه شرکت داشت، در پیامی خطاب به آمریکا نوشت: «اطمینان دارم که آمریکا به وعده خود مبنی بر عدم دسترسی ایران به بمب هستهای پایبند است؛ این منفعت جهان، منطقه و اسرائیل است.» دقت کنید که این سخنان در حالی زده میشود که اسرائیل حتی عضو پیمان NPT هم نیست و هیچ نظارتی روی فعالیتهای هستهای این رژیم وجود ندارد.
دو: پاسخهای باقری
علی باقریکنی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکرهکننده ارشد هیات ایرانی در مذاکرات وین در گفتوگو با بخش انگلیسی شبکه الجزیره پاسخ این حرفها را داده و گفته: بازیگران خارجی و صهیونیستها تلاشهای زیادی برای ایجاد مانع در مسیر مذاکرات کردند. صهیونیستها تلاش میکنند تا یا تاسیسات هستهای ایران را مورد حمله قرار دهند یا در مسیر مذاکرات اخلال و مانع ایجاد کنند و استقلال طرفهای مقابل بستگی دارد که نشاندهند نمیخواهند تحت تأثیر رژیم صهیونیستی قرار بگیرند و میخواهند بر اساس منافع خود و کشورشان پیش بروند.
باقریکنی در ارتباط با تهدیدهای مقامهای اسرائیل مبنی بر حمله به تاسیسات هستهای ایران بیان داشت: صهیونیستها باید خواب حمله به ایران را ببینند و اگر چنین خوابی ببینند، دیگر از چنین خوابی بلند نخواهند شد. خبرنگار الجزیره در سوال بعدی پرسید که اگر چنین کنند، چه هزینهای باید بپردازند که مذاکرهکننده ارشد ایران در وین پاسخ داد: وقتی میگوییم که فردی از این خواب بیدار نخواهد شد، منظورمان چیست؟
منظورمان این است که دیگر وجود نخواهد داشت و دیگر از خواب بیدار نخواهد شد.باقریکنی همچنین در این مصاحبه گفته اگر دو پیشنهاد ابتدایی ایران پذیرفته شود، جمهوری اسلامی «سومین پیشنهاد» خود را ارائه خواهد داد. به نوشته الجزیره پیشنهاد سوم ایران عمدتا درباره پروسه تایید و تضمین قدرتهای جهانی برای احیای برجام خواهد بود.
سه: اروپای سرخورده
دور هفتم در حالی به پایان رسید که دیپلماتهای ارشد تروئیکای اروپا گفتند پیشنهادهای ایران باعث نگرانی و سرخوردگی است، دست طرف مقابل را برای ادامه گفتوگوهای بیشتر تقریبا بسته و بهگونهای تنظیم شدهاند که انگار شش دور مذاکرات قبلی وجود نداشتهاند. علی باقری، رئیس هیات مذاکرهکننده ایران در این زمینه گفته: «اینکه طرفهای اروپایی خیلی درباره برخی از پیشنهادهای ما رضایت نداشتند درست است، اما اینها بر اساس مبانی مشترک میان دو طرف تنظیم شده و اعتراضی به اینکه اینها نامربوط هستند، نداشتند و گفتند که با دیدگاههای ما مطابقت ندارد.»
چهار: آمریکای ناامید
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا هم در واکنش به توقف گفتوگوها گفته: «آنچه در چند روز گذشته شاهد بودیم این است که بهنظر نمیآید که ایران جدیت لازم را برای برداشتن گامهای ضروری جهت بازگشت به برجام و پایبندی متقابل به تعهدات داشته باشد. به همین دلیل این دور مذاکرات را به پایان رساندیم.»
او در مصاحبه با رویترز نیز گفت: «ایالات متحده اجازه نخواهد داد ایران در حالی که به پیشبرد برنامه خود ادامه میدهد، این روند را به تعویق بیندازد و زمان بخرد. در صورت شکست دیپلماسی، واشنگتن گزینههای دیگر را دنبال خواهد کرد.» وزیر خارجه آمریکا تاکید کرد که کشورش، فرایند موجود را با شرکای خود به دقت بررسی خواهد کرد تا بببنیم آیا ایران تمایلی به تعامل جدی دارد یا خیر. بلینکن در عین حال یادآور شده واشنگتن کماکان به دیپلماسی در قبال برنامه هستهای ایران معتقد است هرچند مسیر در حال کوتاهتر شدن است.
پنج: روسیه در حال میانجیگری
روسیه اما در حال تلاش برای نزدیک کردن طرفین است. میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین روز شنبه در جمع خبرنگاران گفته: «پیشنهاد ایران برای بازنگری اساسی در پیشنویس سند هستهای که ما در طول شش دور مذاکره به آن دست یافتیم، تاثیری جدی بر شرکای غربی ما گذاشته است. کشورهای غربی بر این باور هستند که این یک رویکرد بسیار افراطی است و به این خاطر واکنش نشان دادند.»
نماینده روسیه در مذاکرات وین بدون آنکه نظر مشخص روسیه را پیرامون پیشنهاد ایران بیان کند، افزود: «تغییر موضع یک اتفاق عادی است اما بهتر است که چنین اصلاحاتی به مانعی برای پیشرفت مذاکرات تبدیل نشوند.» وزارت خارجه این کشور هم اعلام کرده در مذاکرات یک «وقفه فنی» بهوجود آمده که به هیاتها اجازه میدهد تا نتایج فعلی و گامهای بعدی احتمالی بررسی در پایتختها بیشتر بررسی شود و پیشبینی میشود مذاکرات دور هفتم تا هفته آینده از سر گرفته شود.
شش: چین امیدوار
در این میان اما چین موضع متفاوتی داشته و نماینده این کشور در سازمانهای بینالمللی در وین گفته مذاکرات اخیر به طرفهای دیگر کمک کرد تا درک خود را از موضع تیم مذاکرهکننده دولت جدید ایران افزایش دهند. پیشرفت در مذاکرات هستهای چند روز اخیر برای احیای برجام را نباید دستکم گرفت، اگرچه افزود برای دستیابی به یک پیشرفت، فاصله زیادی وجود دارد.
هفت: روایت ناامیدکننده نیویورک تایمز
و دست آخر اینکه روزنامه نیویورک تایمز در تحلیلی به بررسی دور هفتم مذاکرات وین و نتایج حاصل از آن پرداخته و مینویسد که دولت ایران در مذاکرات مواضعی گرفته که با برجام سازگاری ندارد. به گزارش خبرآنلاین، نیویورک تایمز نوشت؛ دیپلماتهای بریتانیا، فرانسه و آلمان پس از پنج روز نشست در وین هشدار دادند، اگر تهران موضع خود را به سرعت تغییر ندهد، احتمال موفقیتآمیز مذاکرات کمی وجود دارد.
آنها ادعا کردند که ایران تقریباً تمام سازشهای دشوار ایجاد شده در ماهها مذاکرات سخت را زیر پا میگذارد و خواستار تغییرات اساسی در متن است. نیویورکتایمز به نقل از مقامات اروپایی نوشت: ایران میگوید که میخواهد به توافق ۲۰۱۵ بازگردد اما برخی از پیشنهادات ایران نهتنها با این توافق مغایرت دارد، بلکه فراتر از مفاد آن است. آنها افزودند: معلوم نیست، چگونه میتوان این شکافهای جدید را در یک چارچوب زمانی واقعبینانه براساس پیشنویسهای ایران برطرف کرد، چراکه زمان در حال اتمام است.