وقتی همه در جای درست خود باشند
روزنامه هفت صبح، بهنام مظاهری | مهم‌ترین خبر حوزه موسیقی در هفته‌ای که گذشت انتشار آلبوم «گاه فراموشی» همایون شجریان و فردین خلعتبری بود. آلبومی با سبک «جز» که تلفیق آن با موسیقی ایرانی تجربه شنیداری جدیدی را برای مخاطبانش پدید می‌آورد. خلعتبری شاعر و آهنگساز قطعات «گاه فراموشی» است و آلبوم هم به‌صورت آنسامبل کوارتت توسط نوازندگان خارجی اجرا شده. نوازندگانی مثل کلاس گزینگ، بیورن مه‌یر، کارلو نیدرهاور و فردریک ژیل که البته از میان آنها مه‌یر و گزینگ در تنظیم اثر هم به همراه خود خلعتبری نقش داشتند.
اگرچه نام همایون شجریان به‌عنوان خواننده این اثر مطرح است اما «گاه فراموشی» در واقع یک آلبوم واقعی است که تک‌تک عواملش در آن نقش پر‌رنگی داشتند و حاصل یک کار تیمی است. این با یک‌بار گوش دادن به آلبوم هم کاملا مشهود است. نقش نوازنده‌ها در تنظیم و لهجه نواختن‌شان در اثر کاملا بیانگر این نکته است. جدا از آن ظاهر شدن فردین خلعتبری در قامت یک شاعر هم از غافلگیری‌های این آلبوم بود. به گفته همایون شعر و موسیقی این آلبوم باهم ساخته شده و در طول سالیان صیقل خورده تا به این نقطه برسد.
راستش در آخر هم به نقطه خوبی رسید. باید گفت جسارت همایون شجریان هم برای حضور در این آلبوم ستودنی است. خواننده آواز ایرانی که هر قدمش پر از ریسک است در آلبومی می‌خواند که سبک آن «جز» است و این خود به تنهایی ثابت می‌کند که همایون تا چه حد اهل تجربه‌های جدید است و چقدر این دغدغه در موسیقی ایران برایش مطرح است.
او عادت به یکجا‌نشینی ندارد و در آثار قبلی‌اش هم کارهای جدید زیادی کرده که کمتر کسی اگر جای او بود، ریسکش را به جان می‌خرید. اما جدا از جسارت و ریسکی که برای تجربه‌های جدیدش می‌کند، آثاری که با صدایش بیرون می‌آید، با هر سبک و استایلی که باشد، کیفیت بالایی دارند و تا امروز منتقدان نتوانستند علیه او و انتخاب‌هایش موضع جدی بگیرند.
اگر بخواهید از فضای کلی «گاه فراموشی» بدانید باید گفت اثری است به‌غایت بازیگوش که ذهن و گوش مخاطب را به بازی می‌گیرد و شنونده را به یک ماجراجویی عجیب و جذاب دعوت می‌کند. با پلی کردن اولین قطعه آلبوم شما به یک تابلوی نقاشی جادویی قدم می‌گذارید که دنیایی بی‌انتها در پس آن است. خلعتبری به‌عنوان شاعر چیزی مستقیما به شما نمی‌گوید و شما باید کند‌و‌کاو زیادی در مفهوم شعرهایش داشته باشید.
ملودی، تنظیم و حتی خواندن همایون هم چیزی شبیه به رقص آتش و دود است. هیچکدام لحظه‌ای در یکجا نمی‌مانند و توجه شما را با خود می‌برند. در طول شنیدن ۸ قطعه آلبوم، این حسی است که شما به‌عنوان مخاطب از آن خواهید گرفت. البته جالب اینجاست که با این همه، شما می‌توانید «گاه فراموشی» را هر زمان پلی کنید و در پس‌زمینه کارهای روزمره‌تان آن را گوش کنید. در کنار عمقی که دارد مخاطب را خسته نمی‌کند و فوکوس او را نمی‌کشد.
نکته قابل ذکر دیگر هم این‌که این آلبوم یکی از معدود آثاری است که سهم همه در آن مد‌نظر قرار گرفته شده. کاور آلبوم شامل اطلاعات دقیقی از اثر است و همه و همه از آهنگساز و نوازنده و خواننده گرفته تا مدیر اجرایی و… در آن یادداشت اختصاصی خودشان را دارند. در زمانه‌ای که اسامی عوامل در کاور آهنگ‌ها و… آورده نمی‌شود و فقط اسم خواننده بولد می‌شود، چنین کاری به دیگران هم یادآوری می‌کند که از سهم و تاثیر حضور عوامل غافل نباشند و حق‌خوری نکنند.
در آخر بخوانید قسمتی از یادداشت‌های دو نوازنده خارجی که در تولید این آلبوم نقش داشتند. بیورن مه‌یر: «طی روزهایی که در اتریش به همراه دوستانم مشغول ضبط آلبوم بودیم و صدای همایون از طریق گوشی به ما می‌رسید، می‌شد انتظار داشت که این یک ضبط معمولی نیست.
تمرین، تنظیم و تلفیق و بسیاری از جزئیات دیگر هم بود که باید علاوه بر نوازندگی صرف انجام می‌شد. و چه خوب هم انجام شد. از این‌که بخشی از پروژه بودم بسیار خوشبختم.»فردریک ژیل: «با حضور در این آلبوم، افتخار بسیار بزرگی نصیبم شد. این‌که در کنار صدای جادویی همایون و بیان کم بدیل‌سازها، اجازه نقاشی بر این بوم را داشته باشم.»
