وقتی ترامپ کار نازیها را تکمیل میکند!
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | یک: هشتم ماه مه امسال، هفتاد و پنج سال از پایان جنگ جهانی دوم و شکست آلمان نازی گذشت. امسال در کشورهایی که هر سال این روز را جشن میگیرند، مراسم بزرگداشت کشتهشدگان جنگ و شکست نازیها مانند هر سال نبود. رهبران جهان با رعایت فاصله در حالی که افراد زیادی دوروبرشان نبودند، با اهدای گل به میلیونها قربانی جنگ ادای احترام کردند.
اما در میان تصاویر مخابره شده از این روز، تصویر ترامپ و همسرش بیش از همه مورد توجه قرار گرفت. رئیس جمهور آمریکا به همراه ملانیا، در حالی به ادای احترام پرداخت که خبری از رعایت پروتکلهای بهداشتی نبود و بدتر آنکه سربازان کهنه کار جنگ پشت سر آنها با فاصله بسیار نزدیک حرکت میکردند. این تصویر باعث درگرفتن طعنه و شوخی علیه ترامپ شد و بسیاری در شبکههای اجتماعی خطاب به ترامپ نوشتند: حالا که این پیرمردها از دست نازیها جان سالم به در بردهاند، تو کار هیتلر را تکمیل کن!
* دو: روز رهایی یا روز پیروزی؟ سالهاست که بحث بر سر اینکه هشتم ماه مه، چه مفهومی برای آلمانیها دارد وجود داشته است. آلمانیها ترجیح میدهند که این روز را موعد رهایی از چنگال نازیسم بدانند و دیگر کشورهای غربی که روزی باعث این رهایی و پایان جنگ بودند، آن را روز پیروزی میخوانند. آلمانیها معتقدند که پایان جنگ حداقل در ظاهر توانست پایان یک ایدئولوژی خطرناک و آغاز رهایی مردم این کشور از تفکر نژادپرستانه باشد.
اما آنچه آلمانیها را از عبارت «روز پیروزی» دل چرکین کرده، فجایعی است که آمریکا، شوروی و انگلیس بعد از سقوط آلمان نازی به آن دست زدند. خاطره بمباران شهرها، آزار و اذیت شهروندان، تجاوز به زنان در شهرها و روستاها به دست نیروهایی که خود را پیروز جنگ خواندند هنوز پاک نشده است و به نظر میرسد هنوز پس از هفتاد و پنج سال، این زخمها برای آلمانیها باز باقی مانده باشد.
* سه: چپها و راستگرایان آلمانی بیش از ۳۵سال است که در مورد تعطیل بودن یا نبودن روز هشتم ماه مه در آلمان با هم درگیرند. راستگرایان و احزاب میانه رو میگویند لزومی ندارد که شکست نازیها تعطیل رسمی باشد و در مقابل چپها اصرار بر تعطیلی این روز و یادآوری هرچه بیشتر جنایات نازیها دارند.
استدلال راستگرایان این است که صلح امری روزمره است که ما هر روز از آن دفاع خواهیم کرد. چپگرایان اما نقبی به تاریخ میزنند و معتقدند انسان در هر زمانی که از ایدهآلهایش پاپس کشیده اندیشههای غیرانسانی قد علم کردهاند.
آنها به گسترش نژادپرستی در اروپا و آمریکا اشاره میکنند و میگویند به محض اینکه غافل شویم، غول فاشیسم انتظارمان را میکشد.
* چهار: امسال فرانک والتر اشتاینمایر، رئیس جمهور آلمان به مناسبت هفتاد و پنجمین سالروز پایان جنگ جهانی دوم از قربانیان یادآوری کرد و مردم را به مقاومت علیه ملی گرایی جدید فرا خواند. این اتفاق در حالی افتاد که از هر سو صداهای هشداردهنده در مورد بازگشت نژادپرستی به جهان بر اثر ویروس کرونا بلند شده است. بسته شدن مرزها و بدبینی مردم به یکدیگر، وضعیت بحرانی ایجاد کرده است.
بسیاری از ناظران معتقدند برخورد میان تمدنها بار دیگر در راه است و نفرت ملل از یکدیگر که در سالهای اخیر با بالا گرفتن موج مهاجرتها مجددا ظهور کرده، دوباره میتواند قدرت بیشتری پیدا کند. بسیاری معتقدند سازوکارهای دیپلماتیک بعد از بروز کرونا دیگر قادر نخواهند بود که جلوی اقتدارگرایی در غرب را بگیرند و این میتواند وضعیت دشواری را رقم بزند. امسال در روز رهایی، مقامات آلمانی ترجیح دادند تا در قامت هشداردهنده ظاهر شوند و بگویند که هر چند جهان یکبار از پس غول فاشیسم برآمده اما نژادپرستی همواره میتواند در مراجعه باشد.