وقتی اندیشه فولادوند حاشیههای اخیرش را زنده کرد
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی| حضور اندیشه فولادوند در برنامه دورهمی اتفاق عجیبی بود. فولادوند ۳۸ساله از آن چهرههایی نیست که انتظارش را داشته باشی در برنامه پربیننده تلویزیون مشاهدهاش کنی. خانم شاعر و نویسنده و بازیگر که شیوه خاص خود را در فضای هنری کشور انتخاب کرده. با علقههای مشخص نسبت به خاطره جنگ و انقلاب. اما همه میدانستیم که فولادوند به سختی میتواند خود را در قالبهای رسمی تلویزیون قرار دهد و همین حضور او در دورهمی را جالبتر میکرد.
بسیاری آماده بودند تا او را متظاهر بنامند و خب تاکید فولادوند روی تلفظ برخی کلمات خارجی این بهانه را به دست آنها میداد (مثلا شاک شدن به جای شوکه شدن ) . یا شیوه شعر خواندنش. اما از طرفی فولادوند با پوششی در برنامه ظاهر شد که با ملاحظات سلبریتیها چندان سازگار نبود. نوعی بیتوجهی عمدی به ظاهر در پوشش او به چشم میخورد که از چشم بینندهها دور نماند. کمی که گذشت نوبت به محتوای حرفهایش رسید.
آنجا که درباره احساس خوشبختی حرف زد و در جواب سوال آیا خوشبخت هستی گفت: «سعادت در قدرتمند ادامه دادنه حتی بدون احساس خوشبختی» یا جایی که از انحطاط بشر و لزوم رنسانس فرهنگی گفت، واکنشهای مختلفی برانگیخت، بعضیها حرفهایش را در ادامه تیپ سازی متظاهرانه تفسیر کردند و در مقابل، بعضیها از گفتوگویی که بین مهران مدیری و او شکل گرفت لذت بردند و او را باسوادترین مهمانی که تا الان به دورهمی آمده اعلام کردند. خود مدیری هم در آخر برنامه او را «عجیب خوب» نامید.
*** درباره شعر عجیب
بخشی از حاشیهها به ماجرایی بر میگردد که آذر سال گذشته اتفاق افتاد و در دورهمی هم به آن اشاره شد. ماجرا این بود که فولادوند در اینستاگرامش ویدئویی یک دقیقهای از جلسه شعرخوانیاش منتشر کرد که سر و صدای زیادی راه انداخت. کسانی که درباره این ماجرا اظهارنظر کردند دو دسته بودند: عدهای که میدانستند فولادوند سالهاست شعر میگوید. هم شعر سپید و هم شعر برای ترانه. اگر فیلم طهران طهران رادیده باشید ترانه مشهور رضا یزدانی بر مبنای شعر جالبی از اندیشه فولادوند بوده است .
او و دو کتاب شعر هم چاپ کرده. اما عدهای فکر میکردند او تازه وارد این فضا شده است. در این ویدئو که گویا فقط بخشی از یک ویدئوی شعرخوانی بسیار بلندتر بوده، فولادوند با همان لحش شعرخوانی خاص خودش، در حضور محمدعلی بهمنی خواند: ««عدم عدم دَ دَ دم دم شدم شبیه خودم/ فدای قبح رهتای شمایل مبهم/ فشنگ شَنگ ندارد گلوله لوله ولی/ به شست ماشه بجنبان فقط بنال بلی/ بلی بلی بَ بَ بَ بَ بلی بلی اما/ بزی است قعر گلویم…»
در حالی که فولادوند سالهاست مشغول سرودن شعرهایی از همین دست است و خیلی از شعرهایش هم با استقبال رو به رو شده، این ویدئو سر و صدا راه انداخت و حتی روزنامه کیهان هم درباره آن ساکت نماند و نوشت: «سلبریتیها و خاصه عدهای از بازیگران مشهور که در سالهای اخیر در عرصههای مختلف، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، ورزشی و… حضور داشتهاند و این حضور بدون تخصصشان تاثیرات مخربی بر جامعه بهجا گذاشته، بدون توجه به سابقه فعالیتهایشان پا در عرصههای دیگر نیز میگذارند. حالا در جدیدترین اقدام، کلیپی از شعرخوانی اندیشه فولادوند -از بازیگران نهچندان مطرح- در فضای مجازی منتشر شده که مورد تمسخر بسیاری از کاربران قرار گرفته است.»
از آن طرف خیلی از چهرههای شناخته شده ادبیات مثل محمدعلی بهمنی و غلامرضا طریقی تمام و کمال از فولادوند دفاع کردند. به نظر میرسید که کاربران شبکههای اجتماعی هم دست از ماجرای این ویدئو برداشتهاند اما مهران مدیری در دورهمی این موضوع را پیش کشید. سوال مدیری و جواب فولادوند دوباره کل داستان را به یاد اهالی شبکههای اجتماعی انداخت. فولادوند در مورد حاشیههای شعرخوانیاش گفت: «در گذشته که فضای مجازی نبود، این جنس برخوردهای انتقادی را بارها از برخی ناشران، اصحاب مطبوعات و کسانی که مجوز چاپ اثر میدادند، دیده بودم.
بعدها و در سالهای اخیر، این سبک و سلیقه شعر گفتن به جریان پست مدرن نسبت داده شد. البته من از کسی که این شوخی را با شعر من انجام داد، سپاسگزارم چراکه این فیلم باعث دیده شدن بع بع بشر در برابر دنیای سرمایهداری شد و کاری کرد که غزل پست مدرن با گوش کلیت جامعه که شاعر نیستند، شنیده شود و مردم با آن آشنا شوند. برای من اتفاق مبارکی بود و نظرات مختلفی را از سوی مخاطبان دریافت کردم.»
*** به سوی اینستاگرام شاعر
حضور فولادوند در برنامه دورهمی کاری کرد که خیلیها به اینستاگرامش سر بزنند و ویدئوهای دیگری که از شعرخوانیاش با همان سبک و سیاق جنجالی منتشر کرده دست به دست کنند و حمله به بخش کامنتهای او را استارت بزنند. البته مدافعان فولادوند هم به موقع حاضر شدند و تا اینجا جنگ اینستاگرامی درباره فولادوند با غلبه طرفدارانش تمام شده اما در توئیتر، فولادوند و هوادارانش هنوز در اقلیت هستند. چهرههای زیادی هم پای آخرین پست فولادوند کامنتهای دلگرمکننده گذاشتند، از محمدعلی بهمنی گرفته تا سید مهدی موسوی و شقایق فراهانی.
*** این همان فولادوند است
همین فولادوند که خیلیها در توئیتر مشغول مسخره کردن شعرهایش هستند، در بین هوادارانش یکی از آغازکنندههای غزل پست مدرن فارسی است. کتاب «عطسههای نحس» او که سال ۷۸ (وقتی ۲۶ سالش بوده) منتشر شد چنان مورد استقبال اهالی ادبیات قرار گرفت که اسمش را سر زبانها انداخت، بعدتر وقتی که رضا یزدانی چند شعر از همین کتاب (شلیک کن رفیق و سیگار پشت سیگار) را خواند، دوباره توجهها به شعرهای فولادوند جلب شد.
او مدتی پیش با همکاری کارن همایونفر هم آلبومی منتشر کرد به نام «یک خیابان سهم یک افسانه نیست» که در آن فولادوند شعرهایش را دکلمه کرده و همایونفر برای آنها موسیقی متن ساخته بود. فولادوند خیلی سال پیش یعنی وقتی که فقط ۱۹ سالش بوده هم با مجموعهای مشابهی ساخته بود به نام «آخرین حرف معاصر» که موسیقی متن دکلمههایش را فریبرز لاچینی ساخته بود.
با وجود کارنامه پر و پیمانی که فولادوند در زمینه شاعری و ترانه سرایی دارد خیلی از مخاطبان ایرانی او را با کارهای تصویریاش میشناسند. کارهای سینمایی مثل سربازان جمعه و سن پترز بورگ و سریال تازه صدا وسیما به نام بچه مهندس. شاید به همین خاطر هم دیدن او در ظاهری عجیب، مشغول خواندن شعرهای نه چندان عادی، برای مردم چندان راحت نیست.