وعده گشایش؛ سیاستورزی در زمین اقتصاد
روزنامه هفت صبح، آرش پورابراهیمی | گفتههای هفته گذشته رئیسجمهور درباره گشایش اقتصادی به سرعت و به طور گسترده مورد توجه رسانهها قرار گرفت. شاید در ابتدا به نظر برسد که اصلا چرا رئیسجمهور یک هفته صبر نکرد تا به جای وعده گشایش، خبر گشایش را اعلام کند اما مرور دوباره حرفهای ایشان و البته آنچه طی این یک هفته گذشت نشان میدهد که این وعده گشایش احتمالا بخشی از سیاست ورزی آقای روحانی بود.
رئیسجمهور به جلسه سران سه قوه اشاره کرد که قرار است دوشنبه (امروز) برگزار شود و به گفته ایشان «اگر (این جلسه) به نتیجه برسد و مقام معظم رهبری موافقت بکنند و ما اعلام بکنیم، یک گشایشی از لحاظ اقتصادی در کشور به وجود خواهد آمد» و«بیتردید دست دولت مقداری باز خواهد شد.» در واقع به نظر میرسد که اعلام زودهنگام این خبر و مشروط کردن آن به نتیجه جلسه سران سه قوه بیشتر با هدف ترغیب (اگر نگوییم تحت فشار گذاشتن) سران دو قوه دیگر برای پذیرش خواستههای دولت انجام شده باشد.
حالا که در میان افکار عمومی انتظارات مربوط به یک «گشایش» اقتصادی شکل گرفته و تا این حد به آن پرداخته شده، به سختی میتوان در مقابلش ایستادگی کرد. طرحی که هرچند جزئیات و حتی کلیات آن هنوز مشخص نیست اما به گفته رئیسجمهور، دست دولت را باز خواهد کرد و در نتیجه پیروز اصلی آن دولت خواهد بود.
جالب اینجاست که دولت حتی به همین هم اکتفا نکرد و حداقل برای یکی دو روز اجازه داد که همه تصور کنند این گشایش به پیوستن ایران به افایتیاف مربوط میشود. دولت احتمالا هنوز هم به خاطر رفتار دیگر نهادها و به خصوص مجمع تشخیص مصلحت نظام بابت پیوستن ایران به افایتیاف دلخور است. گمانهزنیها بابت این گشایش اقتصادی زمان مناسبی بود که دولت به دیگران یادآوری کند که پیوستن به افایتیاف میتوانست تا چه حد مورد استقبال افکار عمومی قرار بگیرد.
آقای روحانی سیاستمدار کارکشتهای است که میتواند به بهانه خبر گشایش اقتصادی از یک سو دستور کار دولت برای تصویب یک طرح در جلسه سران قوا را پیش ببرد و از سوی دیگر به آنهایی که جلوی پیوستن ایران به افایتیاف را گرفتند طعنه بزند. البته آقای رئیسجمهور تنها فردی نبود که طی چند روز اخیر کوشید به بهانههای اقتصادی، دستور کار سیاسی خود را پیش ببرد.
رئیس کل بانک مرکزی هم که معمولا در برنامه گفت وگوی ویژه خبری شرکت میکرد اینبار و در آستانه عید غدیر مهمان برنامه خارج از گود بخش خبری بیست و سی بود. آقای همتی در شبی پربیننده و در برنامهای پربیننده فرصت را مغتنم شمرد تا چندین بار از تلاشهای قوه قضائیه و همکاری این نهاد با بانک مرکزی تشکر کند.
در همین حال، صحبتهای آقای همتی درباره اینکه مسئولان بهتر است به جای حرف زدن عمل کنند به گونهای بود که حتی مجری هم از ایشان پرسید که مبادا در دولت بابت این حرفها از ایشان دلخور شوند. آقای همتی شخصیتی مستقل از دولت دارد، از ابتدای انقلاب در نهادهای مختلف از جمله صداوسیما کار کرده و با آیتالله هاشمی رفسنجانی هم رابطه خوبی داشت.
حالا به نظر میرسد که او تصمیم گرفته تا حدی از دولت فاصله بگیرد. باید به خاطر داشت که تنها یک سال از عمر دولت آقای روحانی باقی مانده است. سرنوشت برخی از دولتمردان مانند آقای نوبخت (رئیس سازمان برنامه و بودجه) احتمالا به سرنوشت آقای روحانی گره خورده اما افرادی مانند آقای همتی ترجیح میدهند که آینده سیاسی خود را در مسیری مستقل از آقای روحانی ترسیم کنند. آقای همتی که عملکردش در بانک مرکزی نسبتا قابل قبول بوده این هفته تلاش کرد تا با حضور در بخش خبری بیست و سی خود را برای دوران پس از آقای روحانی آماده کند.