همه داروهای مورد استفاده برای خلاصی از کرونا
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی | در حالیکه دانشمندان ریاضی سنگاپوری شروع به پیش بینی زمان قطعی خلاصی از کرونا کرده‌اند سیر آزمایش روی داروهای مفید علیه کرونا با تمام قوا در جهان ادامه دارد. اینطور که به نظر می‌رسد دانشمندان بیشتر دنبال پیدا کردن دارویی هستند که قبلا در گنجه داروها بوده است تا ساختن دارویی تازه، احتمالا دلیل چنین رویکردی شباهت زیاد ویروس کرونا به سایر ویروس‌های هم خانواده‌اش است که قبلا بشر توانسته آنها را شکست بدهد.
*** داروی ابولا، امیدوار کننده‌ترین
همین چند وقت پیش خبر رسید که بالاخره داروی موثر پیدا شده و داخل ایران هم وجود دارد؛ حتی جنجال بزرگی هم درباره نحوه واردات و توزیع این دارو بین بیمارستان‌های خودمان راه افتاد. دارویی به نام رمدسیویر (remdesivir) که در اصل برای درمان بیماری ویروس ابولا ساخته شده است. گویا دکتر بروس ایلوارد، از کارکنان سازمان بهداشت جهانی بعد از سفر به چین گفته در حال حاضر داروی رمدسیویر تنها دارویی است که به نظر می‌رسد روی بیماران تاثیر داشته است.
یکسری گزارش هم از تحقیقاتی که در آزمایشگاه‌های دانشگاه شیکاگو انجام می‌شود نشان می‌دهد این دارو احتمالا برای درمان بیماران مبتلا به کرونا اثربخش است. جالب اینکه مدیرعامل شرکت سازنده داروی رمدسیویر یعنی کمپانی بزرگ گیلیاد، یک ایرانی به نام مهرداد پارسی است.داروی رمدسیویر یکی از چهار دارویی است که برنامه «آزمایش همبستگی» سازمان بهداشت جهانی روی آن کار می‌کنند. حالا اینکه آزمایش همبستگی چیست هم برای خودش جالب است.
در واقع چند هفته پیش سازمان بهداشت جهانی از اینکه در هر گوشه جهان آزمایش‌های کوچک، مستقل و بدون ارتباط با هم انجام می‌شوند کلافه شده و تصمیم می‌گیرد یک گروه یکپارچه از محققان راه بیندازد که حداقل در جریان پیشرفت کار همدیگر باشند و آزمایش‌های تکراری انجام ندهند. گویا کشورهای آرژانتین، بحرین، کانادا، فرانسه، ایران، نروژ، آفریقای جنوبی، اسپانیا، سوئیس و تایلند عضو این گروه همبستگی هستند.
سه داروی دیگری که در حال حاضر محققان آزمایش همبستگی در حال تحقیق روی آنها هستند، کلروکین، اینترفرون بتا و لوپیناویر هستند که این آخری یکی از داروهای کنترل کننده ویروس ایدز است اما همزمان با شروع این تحقیقات در یک نشریه معتبر پزشکی New England Journal of Medicine مقاله‌ای از پژوهشگران چینی منتشر شد که نشان می‌داد استفاده از داروی ضد ایدز برای مقابله با کرونا کاملا بی‌فایده است.
*** داروی ضد ایدز در ترکیب با بقیه چطور؟
اینطور که به نظر می‌رسد بعد از اینکه دانشمندان از تاثیر داروی لوپیناویر روی بیماران ناامید شدند شروع به ترکیب این دارو با داروی دیگری به نام ریتوناریو کردند. تحقیقات آزمایشگاهی شواهدی را از اثرگذاری این دو دارو بر ویروس کرونا به دست داده اما نتیجه استفاده از آنها در درمان مبتلایان ناامیدکننده بوده است.به عبارت دیگر، تجویز ترکیب این دو دارو برای مبتلایان به ویروس کرونا به بهبود آنها کمکی نکرده، به کاهش میزان تلفات منجر نشده و میزان ویروس در بیمارانی که در شرایط وخیم قرار داشتند را کاهش نداده است.
*** کلروکین مرموز
همانطور که بالاتر آمد، کلروکین و یکی از مشتقات آن به نام هیدروکسی کلروکین دانشمندها را مشغول خودش کرده است. این دارو که هم برای درمان مالاریا استفاده می‌شود و هم روی درمان روماتیسم مفید است و در واقع سیستم ایمنی بدن را تنظیم می‌کند یکی از معروف‌ترین داروهای آزمایش شده روی کرونا و البته پرحاشیه‌ترین آنها ست. گویا تحقیقات آزمایشگاهی نشان داده که این دارو می‌تواند مانع از فعالیت ویروس کرونا شود. از آن طرف گزارش‌های پراکنده‌ای هم از سوی پزشکان وجود دارد که احتمال اثربخشی این داروها را تقویت می‌کند.
اما موضوعی که خیلی از پزشکان را برای استفاده از این دارو مردد می‌کند و باعث شده سازمان‌های جهانی تاکید کنند که این دارو نباید به صورت خودسر استفاده شود، عوارض جانبی آن است. مشهورترین کسانی که از عوارض جانبی این دارو حرف زدند، تام هنکس و همسرش بودند که اعلام کردند احتمالا عدم تعادلی که حین دست و پنجه نرم کردن با کرونا به آن دچار بوده‌اند، از عوارض مصرف هیدروکسی کلروکین بوده است. عوارض جانبی دیگری هم برای این دارو گزارش شده، از تاری دید و کاهش قدرت بینایی گرفته تا تاثیرات منفی بر کارکرد قلب .
*** مثل درمان ام‌اس
داروی اینترفرون بتا یکی دیگر از داروهایی است که برنامه آزمایش همبستگی مشغول کار روی آنها است. اصلی‌ترین کاربرد این دارو تا الان کنترل حمله‌های بیماری ام‌اس از طریق فرونشاندن التهاب‌ها بوده است. اینترفرون‌ها گروهی از مواد شیمیایی هستند که موقع تهاجم یک ویروس در بدن ترشح می‌شوند و سیستم ایمنی را برای مقابله با عفونت ویروسی تقویت می‌کنند اما بعضی وقت‌ها حساب کار از دست‌شان در می‌رود و به خود اندام‌ها و بافت‌های بدن حمله می‌کنند و باعث بروز التهاب‌های بعضا کشنده در انسان می‌شوند. کار داروی اینترفرون بتا، کنترل این حمله‌ها و کاهش التهاب‌های ناشی از حمله است.
*** به سادگی درمان فشار خون
یکی از داروهایی که خبر آزمایش روی آن سر و صدای زیادی به راه انداخت، داروی کنترل فشار خون بود. چند هفته پیش دانشگاه مینه‌سوتا دو آزمایش در مورد اثربخشی داروی فشار خون «لوزارتان» انجام داد تا ببیند آیا ارتباط مستقیمی میان مصرف این دارو در افراد با فشارخون بالا و درمان بیماری کووید-۱۹ وجود دارد یا نه؟ هدف دوم از آزمایش روی داروی فشار خون این بود که بفهمند ممکن است با استفاده از این دارو نیاز به بستری شدن بیماران را کاهش داد؟ هنوز به هیچ کدام از این سوال‌ها جواب روشنی داده نشده .
اگر کرونا مثل بچه آدم از رفتار بقیه ویروس‌های مشابه‌اش پیروی کند، قاعدتا افراد بهبود یافته باید پادتنی که توانسته ویروس را شکست دهد در بدن‌شان داشته باشند برای همین هم عده‌ای از محقق‌ها شروع کرده‌اند به تزریق پلاسمای خون افراد بهبود یافته به بدن مبتلاهایی که وضعیت وخیمی دارند. تا الان در آمریکا حدود ۵۰۰ بیمار این پلاسما را که اسمش را پلاسمای نقاهتی گذاشته‌اند دریافت کرده‌اند و نتیجه رضایت‌بخش بوده، در نتیجه کشورهای دیگری هم وارد این آزمایش شده‌اند.
***داروی ژاپنی آنفلوآنزا
یکی دو هفته است که ژاپن هم به جمع کشورهایی پیوسته که در مورد اثربخشی داروهای درمان کرونا اظهار نظر می‌کنند. داستان از جایی شروع شد که رسانه‌های ژاپنی اعلام کردند مقام‌های پزشکی چین، گفته‌اند دارویی که در ژاپن برای درمان آنفلوآنزا استفاده می‌شود، یعنی آویگان برای درمان بیماری کرونا هم موثر است. بلافاصله توشیمیتوسو موتگی، وزیر امور خارجه ژاپن، اعلام کرد این کشور داروی ضد آنفلوآنزای «آویگان» را به طور رایگان در اختیار ۳۸ کشور که با بیماری کرونا مواجه هستند، قرار خواهد داد. دیروز خبر آمد که ایران هم جزو کشورهایی است که این دارو را از ژاپن دریافت خواهد کرد. حالا چشم امید همه علاوه بر کمپانی گیلیاد و آقای پارسی به چشم بادامی‌های ژاپنی است که اگر داروی‌شان درست کار کند، یک جهان را مدیون خودشان خواهند کرد.
