هفت نکته درباره طرح پیش‌فروش متری مسکن
مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن، آخرین جزئیات عملیاتی طرح‌های پیش‌فروش متری مسکن و فروش نسیه مصالح ساختمانی را تشریح کرد. به‌گفته پروانه اصلانی، کارگروه کارشناسی برای عملیاتی کردن ابزارهای بازار بورس و پیشنهاد قوانین و مقررات لازم تشکیل شده است.
* یک: ابزارهای عملیاتی شدن بازار سرمایه و بورس در بخش مسکن، شامل اوراق سلف موازی استاندارد جهت پیش‌فروش متری ساختمان، بازار تهاتری مصالح و ملک، انتشار اوراق خرید دین بر پایه معاملات نسیه مصالح ساختمانی، صندوق سرمایه‌گذاری املاک و مستغلات شاخص شهر تهران قابل معامله در بورس، قراردادهای آتی بر پایه صندوق سرمایه‌گذاری املاک و مستغلات شهر تهران، قراردادهای آتی بر پایه سبد شاخص مصالح ساختمانی معاملات فیزیکی مسکن(عرضه زمین و املاک دولت و بخش خصوصی در بورس کالا) است.
* دو: انتشار اوراق سلف موازی استاندارد مسکن جهت پیش‌فروش متری ساختمان و اوراق خرید دین مصالح ساختمانی برای تامین مالی ساخت پروژه‌ها در اولویت اجرا قرار دارند که در آینده نزدیک در بخش مسکن مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند.
* سه: با راه‌اندازی اوراق سلف موازی استاندارد، افراد این امکان را دارند که با خرید هر ورق سهام، مالک بخشی از واحد ساختمانی در پروژه مشخصی شوند و در پایان دوره ساخت، چنانچه فرد به تعداد کافی اوراق در اختیار داشته باشد، واحد مسکونی را بر اساس قیمت مشخص‌شده در قرارداد اولیه، در اختیار بگیرد یا با فروش اوراق در بازار بورس و استفاده از افزایش قیمت اوراق سود دریافت کند.
* چهار: راه‌اندازی اوراق سلف موازی استاندارد هم‌اکنون به‌عنوان اوراق خرید و فروش تبعی در بورس کالا استفاده می‌شود ولی تجربه استفاده از آن در بخش مسکن وجود ندارد. اما با توجه به اینکه بررسی‌های نهایی در خصوص استفاده از اوراق مذکور در بخش مسکن به اتمام رسیده است، به‌زودی اجرایی می‌شود.
* پنج: از اوراق خرید دین کالایی نیز می‌توان برای تامین مصالح ساختمانی و امکان خرید نسیه مصالح ساختمانی استفاده کرد. مقررات اجرایی شدن این اوراق توسط بورس کالا هم‌اکنون برای تصویب به سازمان بورس ارجاع شده و پیش‌بینی می‌شود با تصویب آن این ظرفیت نیز به عنوان یکی از ابزارهای تامین منابع مصالح ساختمانی، کمک شایانی به تولید مسکن خواهد کرد.
* شش: وزارت راه و شهرسازی و سایر دستگاه‌ها و نهادهای متولی این امر مصمم به راه‌اندازی ابزارهای ذکرشده در بخش مسکن هستند. آنها امیدوار هستند با این کار چالش اصلی تامین منابع مالی در بخش مسکن رفع شود و تامین مالی تنها متکی به تسهیلات بانکی نباشد. برای رسیدن به این هدف به همکاری و هماهنگی بقیه دستگاه‌ها نیاز است.
* هفت: در نگاه کلی خرید متری مسکن در قالب ابزار مالی در بورس کالای ایران قرار نیست معجزه کند و در یک چشم به‌هم زدن باعث خانه‌دار شدن افراد شود. در حقیقت این فرایند ترفندی است برای گسترش توانایی بخش عرضه چون با جمع‌آوری سرمایه به سازندگان کمک می‌کند، خانه‌های بیشتری بسازند. این صندوق‌ها برای سرمایه‌گذاران هم مناسب خواهد بود و به همه افرادی که برای حفظ دارایی‌های نقد خود به‌دنبال سرمایه‌گذاری در بازار مسکن هستند اما توانایی‌شان در حد خرید یک ملک کامل نیست، اجازه می‌دهد وارد این بازار شوند. در نهایت این بازار می‌تواند یک فرصت عالی و بی‌نظیر برای تامین مالی پروژه‌های انبوه‌سازی مسکن به‌شمار بیاید.
به همین دلیل این ابزار مالی ارائه‌شده در بورس کالا را می‌توان یک بازی برد-برد هم برای متقاضیان و هم برای انبوه‌سازان مسکن به‌حساب آورد. آخرین تاثیر در بازار رخ می‌دهد؛ معاملات متری مسکن موجب می‌شود قیمت‌ها به‌دلیل امکان سرمایه‌گذاری با سرمایه‌های خرد با تعدیل روبه‌رو شود. بورس کالا می‌تواند دسترسی مردم به مسکن انبوه‌ساز را که به‌طور طبیعی ساخت آن اقتصادی و باصرفه است، تسهیل کند و فاصله عرضه‌کننده و متقاضی نیز بسیار کوتاه خواهد شد که این امر موجب آن می‌شود، مردم با قیمت مناسب‌تری به مسکن دست پیدا کنند.
