هفت تصمیم انقلابی برای بهبود شرایط اقتصادی
روزنامه هفت صبح، گروه بازار | امسال شرایط اقتصادی فرق کرده. دیگر خیلی از راهکارهای قبلی برای سرمایه‌گذاری و دریافت وام جواب نمی‌دهد و باید روشمان را تغییر دهیم. برای مثال پارسال وام ازدواج ۵۰میلیون تومان بود و ۱۰۰هزار نفر از کسانی که برای دریافت چنین وامی ثبت‌نام کرده بودند در صف انتظار هستند. شاید بهتر باشد چنین افرادی از دریافت وام ۵۰میلیونی انصراف دهند و از ابتدا برای وام ازدواج ۷۰ تا ۱۰۰میلیونی ثبت‌نام کنند.
شرایط مثل پارسال نیست که پولتان را در هر بازاری بگذارید بتوانید سود به جیب بزنید و نمی‌توانید با پول پیش مستاجر سراغ سرمایه‌گذاری‌های پرریسک بروید. امسال لازم است تا با استفاده از وام‌های مبتنی بر سپرده، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهید. اگر برای دریافت وام مسکن یکم ۱۶۰میلیونی به مدت یک سال ۸۰میلیون تومان سپرده‌گذاری کرده‌اید، دیگر این راه جواب نمی‌دهد و شاید بهتر باشد سراغ پیش‌خرید خانه با وام ساخت ۴۵۰میلیونی بروید.
آنطور که وزارت اقتصاد برای بانک‌ها خط و نشان کشیده، بعید است بتوانید بیشتر از ۱۶درصد از سپرده‌های بانکی سود بگیرید، مگر اینکه مالیات بپردازید. روش بهتر شاید سرمایه‌گذاری در صندوق‌های بانکی باشد. در این گزارش علاوه بر چهار توصیه مهم، چند توصیه کوچک هم برای سرمایه‌گذارهای بازار طلا، سهامداران بورس و فروشنده‌های سهام عدالت داریم. خواندن آنها خالی از لطف نیست.
* یک: اگر در صف وام ازدواج هستید، انصراف دهید
۱۰۰هزار نفر در صف وام ازدواج ۵۰میلیون تومانی منتظر هستند. این افراد سال گذشته برای دریافت وام ازدواج ثبت‌نام کرده بودند و هنوز موفق به دریافت این وام نشده‌اند. با این حساب کسانی که برای دریافت وام ازدواج جدید ۷۰ تا ۱۰۰میلیون تومانی ثبت نام می‌کنند، باید منتظر بمانند تا فرآیند پرداخت وام به نفرات قبلی انجام شود. البته اگر جای کسانی بودیم که برای دریافت وام ۵۰میلیون تومانی ثبت نام کرده بودند و حالا در صف ایستاده‌‌اند، انصراف می‌دادیم.
چراکه این افراد می‌توانند دوباره برای دریافت وام جدید با مبلغ بالاتر ثبت نام کنند. وام ازدواج در قانون بودجه ۱۴۰۰ برای هر نفر ۷۰میلیون تومان در نظر گرفته شده و کسانی که شرط سنی ازدواج یعنی آقایان کمتر از ۲۵سال و خانم‌های کمتر از ۲۳سال را داشته باشند، می‌توانند وام ۱۰۰میلیونی بگیرند. همچنین از تاریخ ثبت عقد‌نامه در دفترخانه تا سه سال مهلت دارید برای دریافت وام ازدواج درخواست دهید. با این حساب اگر تاریخ عقد بعد از اول فروردین ۹۷ باشد، در صورت انصراف محدودیتی برای ثبت نام وام جدید وجود نخواهد داشت. البته در این صورت باید مدت بیشتری را منتظر بمانید.
بررسی آمارهای بانکی نشان می‌دهد سال گذشته ماهانه حدود ۷۰هزار وام ازدواج پرداخت شده و این یعنی برای پرداخت وام ۱۰۰هزار نفری که در صف منتظر هستند، حدود یک ماه و نیم زمان لازم است و کسانی که اخیرا برای دریافت وام ازدواج ثبت‌نام کرده‌اند حداقل باید یک ماه و نیم منتظر بمانند. با توجه به اختلاف زیاد وام ازدواج ۹۹ با ۱۴۰۰، احتمالا ارزش داشته باشد تا برای دریافت نفری ۲۰میلیون تومان وام بیشتر، یکی دو ماه منتظر بمانید.
هرچه مبلغ وام بیشتر شود، اقساط آن هم بیشتر خواهد شد. وام ازدواج به صورت قرض‌الحسنه و با سود چهار درصد پرداخت می‌شود و مدت بازپرداخت آن ۱۰سال است. با این حساب اقساط ماهانه وام ۵۰میلیونی حدود ۵۰۶هزار تومان خواهد بود. در صورتی که از دریافت این وام انصراف دهید و در صف وام ۷۰میلیونی منتظر بمانید، ۲۰میلیون تومان وام بیشتر خواهید گرفت و باید ماهانه ۲۰۰هزار تومان قسط بیشتر بپردازید. چراکه اقساط وام ازدواج ۷۰میلیونی، ماهانه ۷۰۹هزار تومان است. همچنین وام ۱۰۰میلیونی که به متقاضیان دارای شرط سنی پرداخت می‌شود، ماهانه یک میلیون و ۱۲هزار تومان خواهد بود.
* دو: اگر در صندوق مسکن یکم سپرده‌گذاری کردید، وام ساخت بگیرید
آینده‌نگری همیشه سودآور نیست. حداقل شرایط برای کسانی که یک سال تمام پول خود را در حساب صندوق مسکن یکم سپرده‌گذاری کرده بودند تا وام خرید مسکن بگیرند، احتمالا الان از کارشان پشیمان شده باشند. وام خرید مسکن یکم ارزان‌ترین نوع وام مسکن است که برای آن نرخ بهره هشت درصدی در نظر گرفته شده. برای دریافت چنین وامی باید به مدت یک سال نصف مبلغ وام را در بانک سپرده‌گذاری کرده باشید تا امتیاز وام را دریافت کنید.
مبلغ وام مسکن یکم که به خانه‌اولی‌ها داده می‌شود، چند سالی است روی سقف ۱۶۰میلیون تومان باقی مانده. زوج‌های تهرانی برای دریافت وام ۱۶۰میلیونی باید به مدت یک سال ۸۰میلیون تومان در بانک سرمایه‌گذاری کنند. مبلغ این وام برای شهرهای بزرگ با جمعیت بیشتر از ۲۰۰هزار نفر ۱۲۰میلیون و برای شهرهای کوچک ۸۰میلیون تومان به ازای هر زوج است. از آنجاکه بعید به نظر می‌رسد بتوان با ۱۶۰میلیون تومان وام مسکن در تهران خانه خرید، اگر جای متقاضیان این وام بودیم پولمان را از حساب بر می‌داشتیم و برای خانه‌دار شدن سراغ وام ساخت مسکن می‌رفتیم.
وام ساخت مسکن به انبوه‌سازها پرداخت می‌شود و آنها قبل از پایان پروژه با پیش‌فروش کردن واحدهایشان وام ساخت را به مشتریان واگذار می‌کنند. مبلغ وام مسکن برای هر واحد ۴۵۰میلیون تومان است و اقساط آن بعد از اتمام پروژه و در قالب اقساط ۱۲ساله با سود ۱۸درصد پرداخت خواهد شد.
با این حساب کسانی که برای وام مسکن یکم اقدام کرده بودند و ۸۰میلیون تومان سرمایه خود را در بانک سپرده‌گذاری کردند، احتمالا بهتر باشد بیخیال دریافت وام خرید مسکن یکم شوند و ۸۰میلیون تومان خود را به عنوان آورده برای پیش‌خرید واحدهای مسکونی با وام ساخت اختصاص دهند. با این کار به جای ۱۶۰میلیون تومان، ۴۵۰میلیون تومان وام خواهید گرفت. احتمال خانه‌دار شدن در این روش بیشتر خواهد بود اما در این حالت باید قسط بیشتری پرداخت کنید. اقساط وام ۱۶۰میلیونی مسکن یکم ماهانه یک میلیون و ۷۰۰هزار تومان است اما وام ۴۵۰میلیونی ساخت مسکن علاوه بر مبلغ بیشتر، نرخ سود بالاتری دارد و اقساط آن ماهانه هفت میلیون و ۶۰۰هزار تومان خواهد بود.
* سه: اگر پول‌هایتان در سپرده بانکی است، سراغ صندوق‌ها بروید
بانک‌ها به مشتریان سپرده‌های سرمایه‌گذاری یک ساله بیشتر از ۱۶درصد سود پرداخت نمی‌کنند. حتی اگر برخی شعبه‌ها برای جذب سرمایه‌های بزرگ سراغ نرخ‌های سود بالاتر بروند، باید مالیات آن را به دولت پرداخت کنند و احتمال دارد این مالیات را از مشتری‌شان بگیرند. اخیرا وزارت اقتصاد در نامه‌ای به مدیران بانک‌ها روی این موضوع تاکید کرده و گفته بانک‌ها در صورت رعایت نکردن سقف سود مصوب شورای پول و اعتبار، باید مالیات پرداخت کنند.
در چنین حالتی شاید گزینه بهتر از سرمایه‌گذاری در حساب‌های سپرده با سود ۱۶درصدی، در همان شعبه بانک پیدا شود. منظورمان صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت بانک‌ها است. این صندوق‌ها سود تضمین شده ندارند اما عموما سودشان بالاتر از حساب‌های سپرده بانکی خواهد بود. برای مثال در سال گذشته میانگین بازدهی صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت ۳۰درصد بوده است. سود سالانه این صندوق‌ها عموما بین ۲۰ تا ۴۰درصد متغیر است و هر ماه ممکن است این اعداد تغییر کنند.
سرمایه‌گذاری در صندوق‌های بانکی علاوه بر سود بیشتر، مزایای دیگری هم دارد. برای مثال سود صندوق‌های درآمدثابت به صورت روزشمار محاسبه می‌شود. این یعنی حتی اگر برای دو هفته پولتان را در این صندوق‌ها بگذارید، به همان میزان سود دریافت خواهید کرد. درحالی که برای دریافت سود ۱۶درصدی از سپرده‌های بانکی، باید پولتان را به مدت یک سال دست‌نخورده باقی بگذارید و اگر زودتر پولتان را برداشت کنید، مشمول جریمه خواهید شد.
* چهار: اگر مالک هستید، از پول پیش برای دریافت وام استفاده کنید
ریسک کردن با پول پیش مستاجر، می‌تواند به یکی از بزرگترین اشتباهات تبدیل شود. اگر پولی که به عنوان رهن از مستاجر گرفته‌اید را مستقیما به بازارهایی مثل بورس یا طلا و ارز ببرید و دست به سرمایه‌گذاری بزنید، ممکن است ضرر کنید و در پایان سال نتوانید پول ودیعه را به مستاجرتان برگردانید.
برای همین اغلب سراغ سرمایه‌گذاری‌های مطمئن مثل سپرده‌های بانکی می‌روند که سود آن چندان چشمگیر نیست. راه دیگر استفاده از پول پیش، دریافت وام است. بانک‌های مختلف طرح‌هایی دارند که در آن با سپرده‌گذاری یک مبلغ مشخص، می‌توانید به همان میزان از بانک وام بگیرید. شاید در نگاه اول ساده‌لوحانه به نظر برسد که کسی پولش را به بانک بسپارد و به همان میزان وام بگیرد. ولی با اینکار ریسک سرمایه‌گذاری به طور کامل از بین می‌رود.
بانک‌ها در این روش بهره‌ای بابت وام نمی‌گیرند و سود چندانی هم به سپرده اختصاص نمی‌دهند. البته شاید برخی بانک‌ها در حد یک درصد سود بدهند که چندان چشمگیر نیست. چنین طرح‌هایی به درد کسانی می‌خورد که برای مدتی در حدود یک سال، مبلغ بزرگی در اختیارشان قرار گرفته که باید آن را سر موعد پس بدهند.
آنها می‌توانند با استفاده از چنین طرحی، بدون نیاز به ضامن از بانک وام بگیرند و با پرداخت اقساط آن تا پایان دوره قرارداد، علاوه بر اینکه اصل پول سر جایش باقی مانده، وام بدون ضامن هم برای سرمایه‌گذاری استفاده شده است. با این روش حتی اگر بورس سقوط کند و دلار بشود سه هزار تومان، آخر سال شرمنده مستاجرتان نخواهید بود و به راحتی می‌توانید در کنار سرمایه‌گذاری، اصل پول را در جایی مطمئن نگهداری کنید.
*** توصیه‌هایی برای سرمایه‌گذاران طلا، بورس و فروشنده‌های سهام عدالت
* پنج:خرید مصنوعات طلا به قصد سرمایه‌گذاری یکی از بزرگترین اشتباهات در بازار طلا است. چراکه با اینکار موقع فروش طلا پولی که بابت اجرت ساخت پرداخت کرده بودید از جیبتان می‌رود و طلا را با قیمت خیلی کمتری از شما خواهند خرید. برای همین خیلی از سرمایه‌گذارهای طلا سراغ خرید طلای آب شده می‌روند تا نیازی به پرداخت اجرت نداشته باشند. ما راه بهتری سراغ داریم. اگر جای سرمایه‌گذارهای بازار طلا باشیم، طلای کم‌اجرت مثل زنجیر و پلاک می‌خریم. تفاوتش اینجاست که با خرید طلای کم‌اجرت شما فاکتور رسمی دریافت خواهید کرد و موقع فروش آن دردسر نخواهید داشت. درطرف مقابل طلای آب شده علاوه بر اینکه ممکن است تقلبی باشد، موقع فروش دست و پا گیرتان خواهد شد. چون طلافروشی‌ها ریسک خرید طلای آب شده از مشتری را قبول نمی‌کنند.
* شش: سرمایه‌گذارهای بورس حال و روز خوبی ندارند. آنها هر روز بخشی از سرمایه‌شان را در بازار از دست می‌دهند و خیلی‌ها حتی امکان فروش سهام خود را ندارند. با این حال هر چند وقت یکبار صف‌های فروش در تعداد زیادی از نمادها جمع‌آوری می‌شود و می‌توان سهام را فروخت. توصیه ما این است که از این فرصت تحت هر شرایطی استفاده کنید و به جای سهام، سراغ سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سهام بروید. با اینکار منطبق بر شاخص کل سود خواهید کرد و هر زمانی که خواستید می‌توانید دارایی‌تان را به پول نقد تبدیل کنید. چراکه صندوق‌های سهامی بازارگردان قوی دارند و برایشان صف فروش تشکیل نمی‌شود.
* هفت: فروش سهام عدالت چند ماهی است که تبدیل به رویا شده. در حال حاضر اگر درخواست فروش سهام عدالت را در کارتابل کارگزاری‌ها ثبت کنید، احتمالا باید ماه‌ها منتظر بمانید تا ۶۰درصد سهام عدالت شما فروخته شود. توصیه ما این است که به جای منتظر نشستن در صف فروش سهام عدالت که معلوم نیست در نهایت به کجا ختم شود، دست کم در صف دریافت کارت اعتباری منتظر بمانید تا آخر کار مبلغی هر چند کوچک به دستتان برسد.
